56. واقعه آیه 48

آیا نیاکان ما [نیز برانگیخته می‌شوند]؟»

وَأَصْحَابُ الشِّمَالِ مَا أَصْحَابُ الشِّمَالِ اما اصحاب شقاوت ، اصحاب شقاوت چه حال دارند ?
فِي سَمُومٍ وَحَمِيمٍ در باد سموم و آب ، جوشانند
وَظِلٍّ مِّن يَحْمُومٍ در سايه اي از دود سياه ،
لَّا بَارِدٍ وَلَا كَرِيمٍ نه سرد و نه خوش
إِنَّهُمْ كَانُوا قَبْلَ ذَلِكَ مُتْرَفِينَ اينان پيش از اين در ناز و نعمت بودند
وَكَانُوا يُصِرُّونَ عَلَى الْحِنثِ الْعَظِيمِ و بر گناهان بزرگ اصرار مي ورزيدند
وَكَانُوا يَقُولُونَ أَئِذَا مِتْنَا وَكُنَّا تُرَابًا وَعِظَامًا أَئِنَّا لَمَبْعُوثُونَ و مي گفتند : آيا زماني که ما مرديم و خاک و استخوان شديم باز هم ما رازنده مي کنند ،
أَوَ آبَاؤُنَا الْأَوَّلُونَ يا نياکان ما را ?
(41 - 44) خداوند کیفرهایی را بیان کرد که جهنّمی‌ها سزاوار آن هستند، پس خبر داد که آنها (﴿فِي سَمُومٖ وَحَمِيمٖ﴾) در آتش باد جهنّم خواهند بود و این باد سوزان آنها را به شدّت آشفته و ناراحت می‌کند، و آب بسیار داغی را خواهند نوشید که روده‌هایشان را قطع می‌گرداند. (﴿وَظِلّٖ مِّن يَحۡمُومٖ﴾) در سایۀ آتش جهنّم که آمیخته با دود است قرار خواهند داشت. (﴿لَّا بَارِدٖ وَلَا كَرِيمٍ﴾) خنک و خوب نمی‌باشد؛ یعنی غم و اندوه، آنها را در میان این دود فراگرفته، و هیچ خیر و خوبی برایشان ندارد؛ زیرا نفی ضد، به مثابۀ اثبات ضد آن می‌باشد.
(45 - 48) سپس کارهایی را بیان کرد که آنان را به این کیفر گرفتار کرده است و فرمود: (﴿إِنَّهُمۡ كَانُواۡ قَبۡلَ ذَٰلِكَ مُتۡرَفِينَ﴾) یعنی دنیایشان آنها را مغرور کرده بود، و برای آن کار کرده و از آن لذّت می‌بردند، و خوشگذران بودند. پس آرزو و خیالاتشان آنها را از انجام عمل نیک غافل گردانده بود، پس خوشگذرانی و رفاهی که خداوند آنان را به خاطر آن مذمّت کرده است عبارت از این نوع خوشگذرانی است. (﴿وَكَانُواۡ يُصِرُّونَ عَلَى ٱلۡحِنثِ ٱلۡعَظِيمِ﴾) و آنها گناهان بزرگ را انجام می‌دادند و از آن توبه نمی‌کردند، و از انجام گناهان پشیمان نمی‌شدند، بلکه بر آنچه پروردگارشان را ناخشنود می‌کرد اصرار می‌ورزیدند. پس با گناهان زیادی که بخشودنی نیستند به نزد پروردگارشان آمده‌اند. و آنها زنده شدن پس از مرگ را انکار می‌کردند، و با بعید دانستن آن می‌گفتند: (﴿أَئِذَا مِتۡنَا وَكُنَّا تُرَابٗا وَعِظَٰمًا أَءِنَّا لَمَبۡعُوثُونَ أَوَ ءَابَآؤُنَا ٱلۡأَوَّلُونَ﴾) چگونه پس از آنکه مُردیم و خشک شدیم و به خاک و استخوان تبدیل گشتیم، زنده می‌شویم؟! آیا پدران نخستین ما نیز برانگیخته می‌شوند؟ این محال است (﴿أَوَ ءَابَآؤُنَا ٱلۡأَوَّلُونَ﴾) آیا پدران نخستین ما نیز برانگیخته می‌شوند؟ این محال است

يا نياكان ما را؟

همچنين نياكان ما

و همچنین نیاکان ما؟

و آیا پدران گذشته ما نیز برانگیخته می شوند؟

و آیا پدران گذشته ما زنده خواهند شد؟

آیا و پدران ما پیشینیان‌

يا پدران گذشته ما [نيز]؟»

«آیا و پدران نخستینمان (نیز)؟!»

و آیا نیاکان ما [نیز برانگیخته مى‌شوند]؟»

آیا پدران و نیاکان پیشین ما هم؟! (که هیچ اثری از آنان باقی نمانده است، دوباره زنده می‌شوند؟)

یا نیاکان نخستین ما (برانگیخته می‌شوند)؟!»

و آيا پدران پيشين ما نيز [زنده و برانگيخته مى‌شوند]؟