70. معارج آیه 7

و ما آن را نزدیک می‌بینیم.

سَأَلَ سَائِلٌ بِعَذَابٍ وَاقِعٍ پرسنده اي از عذابي پرسيد که
لِّلْكَافِرينَ لَيْسَ لَهُ دَافِعٌ بر کافران فرود خواهد آمد و کس آن را، دفع نتواند کرد ،
مِّنَ اللَّهِ ذِي الْمَعَارِجِ از جانب خدا که صاحب آسمانهاست.
تَعْرُجُ الْمَلَائِكَةُ وَالرُّوحُ إِلَيْهِ فِي يَوْمٍ كَانَ مِقْدَارُهُ خَمْسِينَ أَلْفَ سَنَةٍ در روزي که مقدارش پنجاه هزار سال است ، فرشتگان و روح بدان جا فرو روند.
فَاصْبِرْ صَبْرًا جَمِيلًا پس صبر کن صبري نيکو
إِنَّهُمْ يَرَوْنَهُ بَعِيدًا ايشان آن روز را دور مي بينند.
وَنَرَاهُ قَرِيبًا و ما نزديکش مي بينيم.
مکي و 44 آيه است.
بسم الله الرحمن الرحيم
(1 - 4) خداوند متعال از جهالت و نادانی مخالفان و اینکه با تمسخر، عذاب الهی را به شتاب می‌طلبند، سخن به میان آورده، و با بیان اینکه آنان می‌پنداشتند که خدا از عذاب دادن آنها ناتوان است، می‌فرماید: (﴿سَأَلَ سَآئِلُۢ بِعَذَابٖ وَاقِعٖ)) خواهنده‌اي درخواست عذابي كرد كه به وقوع مي‌پيوندد ((لِّلۡكَٰفِرِينَ﴾) برای کافران؛ چون کافران به سبب کفر و عنادشان مستحق آن هستند. (﴿لَيۡسَ لَهُۥ دَافِعٞ مِّنَ ٱللَّهِ ذِي ٱلۡمَعَارِجِ﴾) عذابی که برخی از سرکشان مشرک آن را به شتاب می‌طلبند، کسی نیست که قبل از آمدنش آن را دور کند، و یا بعد از آمدنش آن را برطرف نماید. نضر بن حارث قریشی یا کسی دیگر از تکذیب‌کنندگان دعا کرد و گفت:﴿ٱللَّهُمَّ إِن كَانَ هَٰذَا هُوَ ٱلۡحَقَّ مِنۡ عِندِكَ فَأَمۡطِرۡ عَلَيۡنَا حِجَارَةٗ مِّنَ ٱلسَّمَآءِ أَوِ ٱئۡتِنَا بِعَذَابٍ أَلِيمٖ﴾ بارخدایا! اگر این قرآن حق و از جانب تو است، از آسمان بر ما سنگ ببار، و یا عذابی دردناک بر ما بیاور.  [پس بدانند که] عذاب حتماً از جانب خدا بر آنها خواهد آمد؛ خداوند یا در دنیا آنها را عذاب می‌دهد، یا عذابشان را برای آخرت ذخیره می‌نماید. پس اگر آنها خدا را می‌شناختند و عظمت و گستردگی فرمانروایی او و کمال اسما و صفاتش را می‌دانستند، عذاب را به شتاب نمی‌طلبیدند، و تسلیم و مؤدب می‌شدند. بنابراین خداوند از عظمت خویش سخن گفت؛ عظمتی که با گفته‌های زشت آنها مخالف است، و سخنان آنها را نقض می‌کند.پس فرمود: (﴿ذِي ٱلۡمَعَارِجِ﴾) ((تَعۡرُجُ ٱلۡمَلَٰٓئِكَةُ وَٱلرُّوحُ إِلَيۡهِ﴾) این عذاب از سوی خداوندِ صاحب درجات و مراتب است، خداوندی که دارای علوّ و برتری و شکوه و عظمت است، و سائر خلق تحت تدبیر او هستند. خداوندی که فرشتگان به سوی او بالا می‌روند؛ چون آنها تحت تدبیر او هستند، و روح نیز به سوی او بالا می‌رود. و این شامل همۀ ارواح می‌شود. ارواح نیکان و ارواح انسان‌های بد، و این به هنگام مردن است که روح نیکان به سوی خدا بالا می‌رود، و از این آسمان به آسمان دیگر اجازه عروج داده می‌شود تا به آسمانی می‌رسد که خداوند عزوجل در آن است. آنجا روح به خدا درود می‌گوید، و از نزدیک شدن به او بهره‌مند می‌گردد و شادمان می‌شود، و مورد گرامیداشت و بزرگداشت قرار می‌گیرد. امّا روح انسان‌های فاسق به سوی آسمان بالا می‌رود، وقتی به آسمان برسد، اجازۀ ورود می‌خواهد، ولی به آن اجازه داده نمی‌شود و به زمین بازگردانده می‌شود. سپس خداوند مسافتی را که در آن فرشتگان و روح به سوی خدا بالا می‌روند بیان کرد، و فرمود: خداوند اسباب این کار را برای ارواح و فرشتگان آماده کرده، و به آنها سرعت داده که در یک روز به سوی خدا بالا می‌روند، درحالی که اگر از ابتدای عروج تا مقصد و ملاء اعلی به صورت عادی پیموده شود، پنجاه هزار سال طول می‌کشد. پس این پادشاهی سترگ و جهان بزرگِ بالا و پائین و آفرینش و تدبیر به دست خداوند بلند مرتبۀ والاست. و خداوند حالات ظاهری و باطنی و قرارگاه آنها را می‌داند، و از رحمت و احسان خویش آنقدر به آنها رسانده که همۀ جهانیان را در بر گرفته است. و خداوند فرمان تقدیری و حکم شرعی و جزائی خود را بر آنها اجرا نموده است. پس چقدر بدبخت هستند مردمانی که عظمت خداوند را نمی‌دانند، و قدر او را آن گونه که حق اوست نمی‌شناسند، و با عجله و شتاب عذاب را می‌طلبند و گمان می‌برند که خداوند از انجام چنین کاری ناتوان است. پاک است خداوند بردبار که به آنها مهلت داده و آنان را فراموش نمی‌کند. و آنان خدا را به خشم آوردند، امّا در مقابل کارهای زشتشان شکیبایی ورزیده، و آنان را از تندرستی و روزیِ فراوان برخوردار کرده است. این یکی از احتمالات در تفسیر این آیۀ کریمه است. پس این عروج و بالا رفتن در دنیا خواهد بود، چون سیاق و عبارت اوّل بر همین دلالت می‌نماید. و احتمال دارد که این عروج در روز قیامت باشد، و خداوند در آن روز از عظمت و شکوه خود چیزی را آشکار می‌کند که بزرگ‌ترین دلیل بر شناخت او باشد، و آن اینکه مردم عروج فرشتگان و ارواح را که با تدابیر الهی بالا می‌روند و پائین می‌آیند مشاهده خواهند کرد. (﴿فِي يَوۡمٖ كَانَ مِقۡدَارُهُۥ خَمۡسِينَ أَلۡفَ سَنَةٖ﴾) در روزی که از بس طولانی و سخت است به اندازۀ پنجاه هزار سال می‌باشد، ولی خداوند این روز را برای مؤمن کم و سبک می‌نماید.
(5 - 7) (﴿فَٱصۡبِرۡ صَبۡرٗا جَمِيلًا﴾) پس بر دعوت دادن قومت صبری نیکو داشته باش، به‌گونه‌ای که خشمگین شدن و رنجور گشتن در این صبر و بردباری نباشد، بلکه به فرمان الهی ادامه بده، و بندگان را به یگانه دانستن خداوند دعوت کن، و فرمان نبردن و بی‌علاقه بودن آنها تو را از ادامه دادن دعوت بازندارد؛ چون در شکیبائی ورزیدن بر این کار خیر فراوانی است. (﴿إِنَّهُمۡ يَرَوۡنَهُۥ بَعِيدٗا وَنَرَىٰهُ قَرِيبٗا﴾) آنان روز زنده شدن پس از مرگ و قیامت را بعید می‌دانند که در آن کسانی که خواهان عذاب هستند عذاب می‌بینند؛ یعنی آنها حالتی همانند حالت منکر قیامت دارند، با حالت کسی که بدبختی و مستی بر او غلبه یافته است تا جایی که همۀ چیزهایی که پیش رو دارد، از قبیل: زنده شدن پس از مرگ و حشر را دور می‌داند. اما خداوند آن را نزدیک می‌بیند، چون او مهربان و بردبار است و عجله نمی‌کند و می‌داند که قطعاً آن روز خواهد آمد، و هر آنچه می‌آید نزدیک است. سپس خداوند هراس‌های آن روز و حالات آن را بیان کرد و فرمود:

و ما نزديكش مى‌بينيم

و ما نزديكش مى‌بينيم

و ما نزدیک می‌بینیمش‌

و ما آن را نزدیک می بینیم

و ما نزدیک (به وقوع) می‌بینیم

و ما بینیمش نزدیک‌

و [ما] نزديكش مى‌بينيم

و (ما) آن را نزدیکش می‌بینیم

و ما آن را نزدیک مى‌بینیم

و ما آن را ممکن و نزدیک می‌دانیم

و ما آن را نزدیک می‌بینیم

و ما نزديكش مى‌بينيم