مَا كَانَ لِنَبِيٍّ أَن يَكُونَ لَهُ أَسْرَى حَتَّى يُثْخِنَ فِي الأَرْضِ تُرِيدُونَ عَرَضَ الدُّنْيَا وَاللّهُ يُرِيدُ الآخِرَةَ وَاللّهُ عَزِيزٌ حَكِيمٌ؛ براي هيچ پيامبري نسزد که اسيران داشته باشد تا که در روي زمين کشتار بسيار کند شما متاع اينجهاني را مي خواهيد و خدا آخرت را مي خواهد و او پيروزمند و حکيم است.
لَّوْلاَ كِتَابٌ مِّنَ اللّهِ سَبَقَ لَمَسَّكُمْ فِيمَا أَخَذْتُمْ عَذَابٌ عَظِيمٌ؛ اگر پيش از اين از جانب خدا حکمي نشده بود ، به سبب آنچه گرفته بوديدعذابي بزرگ به شما مي رسيد.
فَكُلُواْ مِمَّا غَنِمْتُمْ حَلاَلاً طَيِّبًا وَاتَّقُواْ اللّهَ إِنَّ اللّهَ غَفُورٌ رَّحِيمٌ؛ از آنچه به غنيمت گرفته ايد که حلال است و پاکيزه ، بخوريد و از خدابترسيد هر آينه خدا آمرزنده و مهربان است.
(67) در اینجا خداوند پیامبر و مؤمنان را سرزنش مینماید، که چرا در جنگ بدر وقتی که مشرکان را اسیر کردند، آنها را به خاطر فدیه گرفتن زنده نگاه داشتند؟ این در حالی است که رای امیر المؤمنین عمر بن خطاب این بود که باید کشته شوند و ریشه کن گردند. پس خداوند متعال فرمود: (﴿مَا كَانَ لِنَبِيٍّ أَن يَكُونَ لَهُۥٓ أَسۡرَىٰ حَتَّىٰ يُثۡخِنَ فِي ٱلۡأَرۡضِ﴾) پیامبری که با کفار میجنگد؛ کفاری که میخواهند نور خدا را خاموش نمایند، و برای از بین بردن دین او و تمامی کسانی که خدا را میپرستند تلاش مینمایند، برای چنین پیامبری شایسته نیست که به هنگام اسیر نمودن آنان، آنها را به خاطر فدیه گرفتن آزاد کند. نباید از چنین کفاری که به اسارت درآمدهاند، فدیه قبول کرد؛ و باید از بین برده شوند، و شر آنها کم گردد. پس تا وقتی که کافران دارای شر و قدرت باشند، بهتر است که آنها را به اسارت درنیاورد، بلکه در همان میدان جنگ به قتل رساند. پس وقتی که [پیامبر] آنها را در هم کوبید و آنها را کشت و مسلمین پیروز شدند، و شر مشرکین از بین رفت، و نابود شدند، در این هنگام اشکالی ندارد که به اسارت گرفته شده و نگاه داشته شوند. خداوند متعال میفرماید: (﴿تُرِيدُونَ عَرَضَ ٱلدُّنۡيَا﴾) شما با گرفتن فدیه و زنده نگاه داشتن آنها، کالا و متاع دنیا را میخواهید؛ یعنی این کار مصلحتی برای دینتان ندارد. (﴿وَٱللَّهُ يُرِيدُ ٱلۡأٓخِرَةَ﴾) و خداوند با قدرت بخشیدن به دینش و یاری کردن دوستانش، و بالاتر قرار دادن سخن آنها بر دیگران، آخرت را میخواهد. پس به چیزی دستور میدهد که شما را به مقامات رفیع آن میرساند. (﴿وَٱللَّهُ عَزِيزٌ حَكِيمٞ﴾) و خداوند دارای قدرت و توانایی کامل است؛ و اگر میخواست بدون جنگ کافران را شکست دهد، چنین میکرد، اما او حکیم است و برخی از شما را به وسیلۀ برخی دیگر میآزماید.
(68) (﴿لَّوۡلَا كِتَٰبٞ مِّنَ ٱللَّهِ سَبَقَ﴾) اگر از جانب خدا حکمی که قضا و قدر او بر آن رفته است، مبنی بر حلال بودن غنیمتها نبود، و عذاب را از شما دور نمیکرد، (﴿لَمَسَّكُمۡ فِيمَآ أَخَذۡتُمۡ عَذَابٌ عَظِيمٞ﴾) قطعاً در آنچه گرفتید، عذابی بزرگ به شما میرسید. و در حدیث آمده است:(لَو نَزَلَ عَذَابٌ یَوم بَدرٍ مَا نَجَا مِنهُ إلَّا عُمَر)«اگر عذابِ روز بدر فروفرستاده میشد، جز عمر هیچ کس نجات نمییافت.»
(69) (﴿فَكُلُواۡ مِمَّا غَنِمۡتُمۡ حَلَٰلٗا طَيِّبٗا﴾) پس، از آنچه به غنیمت گرفتهاید، حلال و پاکیزه بخورید. و این از لطف خدا نسبت به این امت است که غنایم را برای آن حلال کرده است، در حالی که برای هیچ امتی پیش از آنان حلال نبوده است. (﴿وَٱتَّقُواۡ ٱللَّهَ﴾) و در همۀ کارهایتان به منظور ادای سپاسِ نعمتهای خدا، از خدا بترسید و پرهیزگاری را پیشۀ خود سازید. (﴿إِنَّ ٱللَّهَ غَفُورٞ﴾) بیگمان خداوند آمرزنده است و گناهان هرکس را که به سوی او باز گردد، میآمرزد. نیز گناهان هرکس که چیزی را شریک وی نسازد، میآمرزد. (﴿رَّحِيمٞ﴾) و نسبت به شما مهربان است؛ زیرا غنایم را برایتان حلال و پاکیزه قرار داد.