إِنَّ الْمُتَّقِينَ فِي مَقَامٍ أَمِينٍ؛ پرهيزگاران در جاي امني هستند ،
فِي جَنَّاتٍ وَعُيُونٍ در باغها و چشمه سارها ،
يَلْبَسُونَ مِن سُندُسٍ وَإِسْتَبْرَقٍ مُّتَقَابِلِينَ لباسهايي از سندس و استبرق مي پوشند و رو به روي هم مي نشينند
كَذَلِكَ وَزَوَّجْنَاهُم بِحُورٍ عِينٍ همچنين حورالعين را به همسريشان درآوريم
يَدْعُونَ فِيهَا بِكُلِّ فَاكِهَةٍ آمِنِينَ در ايمني هر ميوه اي را که بخواهند مي طلبند
لَا يَذُوقُونَ فِيهَا الْمَوْتَ إِلَّا الْمَوْتَةَ الْأُولَى وَوَقَاهُمْ عَذَابَ الْجَحِيمِ در آنجا طعم مرگ را، نمي چشند ، مگر همان مرگ نخستين و آنها را خدا از عذاب جهنم نگه داشته است
فَضْلًا مِّن رَّبِّكَ ذَلِكَ هُوَ الْفَوْزُ الْعَظِيمُ اين بخششي است از جانب پروردگارت ، و اين پيروزي بزرگي است
فَإِنَّمَا يَسَّرْنَاهُ بِلِسَانِكَ لَعَلَّهُمْ يَتَذَكَّرُونَ ما اداي سخن خويش بر زبان تو آسان کرديم ، باشد که پند گيرند
فَارْتَقِبْ إِنَّهُم مُّرْتَقِبُونَ تو منتظر باش که ايشان نيز منتظرند
(51 - 53) این پاداش کسانی است که با ترک گناهان و انجام طاعت از ناخشنودی و عذاب خدا پرهیز کردهاند؛ پس وقتی ناخشنودی و عذاب از آنها دور گشته است، خشنودی خداوند و پاداش زیاد و میوهها و چشمهسارها برای آنها محقق گشته است که از زیر کاخهای آنان جویبارها روان است و در باغهای بهشت آن را میجوشانند. باغها را به نعمتها نسبت داد، چون هرآنچه که این باغها در بر دارند، همه نعمت و شادمانی است و از هر جهت کامل میباشند و هیچ چیز ناخوشایند و ناگواری در آن وجود ندارد. و لباس آنها از ابریشم سبز کلفت و نازک است، (﴿مُّتَقَٰبِلِينَ﴾) آنها روبهرو و در کمال راحتی و آرامش و محبّت و زندگی خوب و آداب نیکو نشستهاند.
(54) (﴿كَذَٰلِكَ﴾) نعمت و شادمانی کامل اینگونه است. (﴿وَزَوَّجۡنَٰهُم بِحُورٍ عِينٖ﴾) و زنهای زیبایی را که از زیباییشان چشمها و عقلها حیران است و دارای چشمهایی درشت و زیبا هستند، به همسری آنان درمیآوریم.
(55) (﴿يَدۡعُونَ فِيهَا بِكُلِّ فَٰكِهَةٍ﴾) آنان در بهشت هر میوهای را که بخواهند -از آنچه که در دنیا اسمش هست و از آنچه که در دنیا اسمی از آن نیست و شبیهی ندارد- میطلبند. پس هر میوهای، از هر نوع را که بخواهند بدون زحمت و مشقّت فوراً برایشان حاضر میگردد. (﴿ءَامِنِينَ﴾) و از تمام شدن آن و از زیان آن ایمن هستند، و نیز از هر امر ناگوار و از بیرون آمدنِ از بهشت و از مرگ در امان میباشند.
(56) بنابراین فرمود: (﴿لَا يَذُوقُونَ فِيهَا ٱلۡمَوۡتَ إِلَّا ٱلۡمَوۡتَةَ ٱلۡأُولَىٰ﴾) اصلاً و به طور کلّی در بهشت مرگی وجود ندارد و آنها هرگز نمیمیرند؛ و اگر در آن مرگی بود، مرگ نخستین که مرگ دنیاست را استثنا نمیکرد. پس آنها هر آنچه دوست دارند و میخواهند به طور کامل برایشان فراهم است. (﴿وَوَقَىٰهُمۡ عَذَابَ ٱلۡجَحِيمِ﴾) و خداوند آنان را از عذاب جهنّم محفوظ داشته است
(57)((فَضۡلٗا مِّن رَّبِّكَ﴾) و به دست آمدن نعمتها و دور شدن عذاب از آنها از لطف و فضل خداوند بر آنهاست. و خداوند متعال است که به آنها توفیق داده تا کارهای شایسته انجام دهند؛ کارهایی که با آن خیر آخرت را به دست آوردهاند، و نیز خداوند به آنها نعمتهایی عطا کرده است که اعمالشان به آن نمیرسد. (﴿ذَٰلِكَ هُوَ ٱلۡفَوۡزُ ٱلۡعَظِيمُ﴾) این است کامیابی بزرگ. و چه کامیابی و رستگاری میتواند از به دست آوردن خشنودی خدا و در امان ماندن از عذاب و خشم او بزرگتر باشد؟
(58) (﴿فَإِنَّمَا يَسَّرۡنَٰهُ بِلِسَانِكَ﴾) ما قرآن را با زبان تو -که به طور مطلق شیواترین و بزرگترین زبانهاست- آسان کردهایم، پس با زبان تو کلمات قرآن و معانی آن آسان گشته است. (﴿لَعَلَّهُمۡ يَتَذَكَّرُونَ﴾) تا آنچه را که به سودشان است فرا بگیرند و آن را انجام دهند، و آنچه را که به زیانشان است ترک کنند.
(59) (﴿فَٱرۡتَقِبۡ﴾) پس منتظر آن خیر و پیروزی باش که خداوند به تو وعده داده است (﴿إِنَّهُم مُّرۡتَقِبُونَ﴾) و مسلّماً آنان هم منتظر عذابی خواهند بود که آنها را فرا خواهد گرفت. این دو انتظار کشیدن با هم تفاوت دارند. پیامبر و پیروانش منتظر خیر و خوبی در دنیا و آخرت هستند، و دیگران در دنیا و آخرت منتظر شر میباشند.
* * *