يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُواْ إِنَّمَا الْخَمْرُ وَالْمَيْسِرُ وَالأَنصَابُ وَالأَزْلاَمُ رِجْسٌ مِّنْ عَمَلِ الشَّيْطَانِ فَاجْتَنِبُوهُ لَعَلَّكُمْ تُفْلِحُونَ؛ اي کساني که ايمان آورده ايد ، شراب و قمار و بتها و گروبندي با، تيرهاپليدي و کار شيطان است ، از آن اجتناب کنيد تا رستگار شويد.
إِنَّمَا يُرِيدُ الشَّيْطَانُ أَن يُوقِعَ بَيْنَكُمُ الْعَدَاوَةَ وَالْبَغْضَاء فِي الْخَمْرِ وَالْمَيْسِرِ وَيَصُدَّكُمْ عَن ذِكْرِ اللّهِ وَعَنِ الصَّلاَةِ فَهَلْ أَنتُم مُّنتَهُونَ ؛ شيطان مي خواهد با شراب و قمار ميان شما کينه و دشمني افکند و شما را از ياد خدا و نماز بازدارد ، آيا بس مي کنيد ?
(90 - 91) خداوند این اعمال زشت را نکوهش میکند، و خبر میدهد که از عمل شیطان و پلید میباشند. (﴿فَٱجۡتَنِبُوهُ﴾) آن را ترک کنید، (﴿لَعَلَّكُمۡ تُفۡلِحُونَ﴾) شاید رستگار شوید؛ زیرا رستگاری، کامل نمیشود مگر با ترک آنچه خدا حرام کرده است، به ویژه ترک این زشتیهای مذکور، که عبارتند از «خمر»، و آن به هر چیزی گفته میشود که عقل را با مستی و بیهوشی بپوشاند. و «میسر»، عبارت است از رقابتی که در آن دو طرف عوضی گذاشتهاند، مانند شرط بندی و غیره. و «انصاب»، بتها و همتایانی هستند که به جز خدا پرستش میشوند. و «ازلام»، تیرهایی است که با آن قرعه کشی میکردند، و فال میگرفتند. پس خداوند از این چهار چیز نهی کرده و از مفاسد آن خبر داده است؛ مفاسدی که آدمی را به ترک و دوری از آن فرا میخواند. از جمله مفاسد این اعمال، یکی این است که این کارها از حیث معنوی پلید و نجس هستند، گرچه در ظاهر پلید نیستند، و امور خبیث، از جمله مواردی هستند که باید از آنها پرهیز نمود و خویشتن را به پلیدیهای آنان نیالود. همچنین اینکارها از عمل شیطاناند، که بزرگترین و سرسخت ترین دشمن انسان است. و مشخص است که از دشمن و دامها و کارهایش باید پرهیز کرد، به خصوص از توطئههایی که او میچیند تا دشمن را در آن بیفکند؛ زیرا اگر در آن بیفتد هلاک میشود. پس باید قاطعانه تصمیم گرفت که از عمل دشمن برحذر بود و کاملاً از وی پرهیز کرد، مبادا در دام توطئههایش گیر کرد. از سوی دیگر موفقیت و رستگاری بنده، جز با پرهیز از آن ممکن نیست؛ زیرا رستگاری، به معنی رسیدن به اهداف دوست داشتنی، و نجات یافتن از امور ناگوار است. و این امور، مانع به دست آوردن رستگاری و حائل میان آن هستند. همچنین این کارها، باعث دشمنی و کینه توزی بین مردم میگردد، و شیطان برای منتشر کردن آن بسیار علاقهمند است، به ویژه در پخش کردن شراب و قمار، تا میان مؤمنان دشمنی و کینهتوزی بیفکند؛ زیرا به علت اینکه شراب، عقل را فاسد میکند و ادراک را از بین میبرد، باعث میشود تا میان شرابخوار و برادران مؤمنش، دشمنی به وجود بیاید؛ به ویژه هرگاه با فحش و ناسزا همراه باشد، که از ویژگیهای شرابخوار است؛ و در بسیاری اوقات، شرابخواری منجر به قتل میشود. و در قمار، یکی پیروز میشود و دیگری میبازد؛ و آنکه پیروز میشود، مال فراوانی را بهدست میآورد بدون اینکه در عوض آن چیزی را بدهد. و این کار، بزرگترین سبب برای دشمنی و کینه توزی است. همچنین این چیزها، قلب را آلوده کرده و جسم را از یاد خدا و از نماز باز میدارد که انسان برای این دو چیز آفریده شده، و سعادتش در این دو کار است. بنابراین شراب و قمار انسان را از این چیزها به شدت بازداشته، و قلب و ذهن را به خود مشغول میدارد، و بعد از مدتی نمیداند او کجا قرار دارد. پس چه مصیبتی بزرگتر و زشتتر از گناهی است که آدمی را آلوده میکند، و او را از اهل پلیدیها میگرداند، و در کارهای شیطان و در دامهای او میافکند، و او از شیطان فرمان میبرد، همان طور که گوسفندِ رام شده، از چوپانش اطاعت میکند. این کارها میان بنده و موفقیت او حائل میگردند، و میان مؤمنان دشمنی و کینه ورزی میافکنند و از ذکر خدا و از نماز باز میدارند. پس آیا مفاسد بزرگتری از اینها وجود دارد؟! بنابراین خداوند متعال این پیشنهاد را بر عقلهای سالم عرضه داشت و فرمود: (﴿فَهَلۡ أَنتُم مُّنتَهُونَ﴾) آیا شما دست میکشید؟ چون مرد عاقل وقتی که به این مفاسد بنگرد، از آن باز میآید و خودش را کنترل میکند و نیازی به وعظ و پند زیاد و نهی فراوان ندارد.