Allahu i Lartësuar, duke iu drejtuar Profetit të Tij dhe besimtarëve, thotë:
O Profet! Nëse i ndani gratë, ndajini në kohën e pastërtisë së tyre (kur ende nuk keni kontaktuar me to)! -
Nëse vendosni që të divorconi gruan, duhet ta bëni brenda udhëzimeve të Sheriatit. Nuk duhet të nxitoni e ta kryeni divorcin menjëherë, që në çastin kur ndodh shkaku i tij, duke mos marrë në konsideratë porositë e Allahut të Lartësuar rreth kësaj çështjeje. Një rregull që duhet patur parasysh është ai që thotë Allahu i Lartësuar: “...ndajini ato në prag të hyrjes së kohëpritjes së tyre!” Kështu, divorci duhet të kryhet gjatë kohës kur gruaja është e pastër, domethënë jo në kohën e periodave të saj, dhe kur burri nuk ka kryer marrëdhënie me të pas pastrimit. Në këtë mënyrë, kohëpritja e gruas është më e qartë dhe më e lehtë për t’u përcaktuar. Nëse burri do të deklaronte divorcin gjatë kohës së ciklit mujor të saj, ky cikël nuk do të llogaritej në kohëpritjen e saj dhe, në këtë mënyrë, pritja e gruas do të ishte më e gjatë, sepse do të shkonte në katër cikle, gjë që është në dëm të gruas, duke e vështirësuar çështjen e saj. Gjithashtu, nëse burri do të deklaronte divorcin kur gruaja nuk është me periodat, por gjatë kësaj periudhe ai do të kishte kryer marrëdhënie me të, atëherë përsëri kohëpritja nuk do të sillte sigurinë e nevojshme, sepse gruaja mund të ketë mbetur shtatzënë ndërkohë. Për këto arsye, Allahu i Lartësuar na mëson kohën e rregullt të deklarimit të divorcit. Ai nuk kryhet që në momentin kur gruaja e ka bërë hak të divorcohet për shkaqe të caktuara, por pasi ajo është pastruar nga periodat dhe burri ende nuk ka kryer marrëdhënie me të. Më pas, Allahu i Lartësuar na urdhëron që të përllogarisim mirë kohëpritjen (el iddeh) e gruas:
Kohën e pritjes llogariteni mirë -
Këtu paraqiten disa raste:
1. Nëse gruaja është e tillë që i kalon të përmuajshmet (pra, nuk është shtatzënë ose nuk i pret më periodat për shkak të menopauzës, ose ende nuk i kanë ardhur periodat e para), atëherë koha e pritjes llogaritet me ardhjen e tri cikleve. Me fjalë të tjera, pas deklarimit të divorcit, gruaja duhet të presë që të shohë periodat tri herë rresht. Me të parë periodat e treta, kohëpritja e saj është plotësuar.
2. Nëse gruaja është nga ato që nuk kanë perioda dhe nuk është shtatzënë, koha llogaritet me muaj. Në këtë rast, ajo pret plot tre muaj hënorë.
3. Nëse gruaja është shtatzënë, atëherë koha e pritjes është derisa ajo të lindë fëmijën.
Gruaja duhet ta llogarisë drejt dhe saktë kohën e pritjes, sepse kështu ajo përmbush porosinë e Allahut, i jep hakun e burrit të saj që e divorcon (duke mos e ngarkuar atë me shpenzimet ndaj saj për një kohë më të gjatë sesa e ka detyrë) dhe hakun e burrit tjetër, nëse ajo do të martohet më pas. Kjo është më e mirë dhe më e pastër për të gjithë. Nëse llogaritet mirë koha e pritjes, të gjithë kanë për të qenë me të qetë dhe më të qartë për të drejtat dhe detyrimet e ndërsjellta. Urdhri për llogaritjen e drejtë të kohëpritjes i drejtohet gruas, nëse ajo është e përgjegjshme ligjërisht; nëse jo, atëherë urdhri i drejtohet kujdestarit ligjor të saj. Më pas, Allahu i Madhëruar na udhëzon për devotshmëri dhe drejtësi:
...dhe kijeni frikë Allahun, Zotin tuaj! -
Pra, jini të devotshëm ndaj Allahut të Lartësuar, duke zbatuar porositë e Tij në të gjitha çështjet. Frikësojuni Zotit dhe plotësoni me drejtësi çdo detyrim kundrejt grave tuaja, kur i divorconi ato.
Mos i nxirrni ato prej shtëpive të tyre... -
Mos i nxirrni gratë e divorcuara nga shtëpitë e tyre gjatë kohës së pritjes. Ato duhet të qëndrojnë në shtëpinë e bashkëshortit, në atë shtëpi ku ai e divorcon. Ndërkohë, burri e ka detyrim strehimin dhe shpenzimet për gruan e divorcuar gjatë kohës së pritjes së saj, prandaj nuk lejohet që ai ta cenojë këtë përgjegjësi ndaj saj. Edhe për gruan është një ndalesë:
...dhe ato, gjithashtu të mos dalin,... -
Gruas nuk i lejohet që të largohet nga streha bashkëshortore, sepse kjo do të ishte shkelje e përgjegjësive ndaj burrit. Këto porosi, qoftë për burrin, qoftë për gruan, vazhdojnë të jenë në fuqi deri në përfundim të kohëpritjes. Por Allahu i Lartësuar bën përjashtim për raste të caktuara, kur thotë:
...vetëm nëse ato sillen haptas në mënyrë të shëmtuar! -
Nëse gruaja shfaq sjellje të shëmtuar, aq sa e bën të detyrueshme nxjerrjen e saj jashtë, dhe nëse ajo u shkakton probleme të rënda banorëve të tjerë të shtëpisë, me fjalët dhe veprat e këqija të saj, atëherë burrit i lejohet që ta përzërë nga shtëpia, sepse është ajo që e shkakton këtë veprim. Strehimi i gruas në shtëpi bëhet për respekt ndaj saj, gjë të cilën ajo nuk e meriton, kur e përdhos vetë me sjelljen e saj. Kështu veprohet në rastin e divorcit kur burri mund ta kthejë përsëri gruan e tij gjatë kohëpritjes. Ky quhet ‘talak raxh’ij’ - divorc i kthyeshëm. Ndërsa me “talak el bain” - divorcin e pakthyeshëm,[1] burri nuk e ka për detyrë strehimin dhe shpenzimet për gruan e divorcuar.
Këto janë ligjet e Allahut. E kush del jashtë ligjeve të Allahut, e ka dëmtuar rëndë vetveten. -
Këta janë kufijtë e Allahut, që Ai i ka vendosur për robërit e Tij, janë ligjet e Tij për ta, që t’i zbatojnë me përpikmëri. Kush nuk iu përmbahet kufijve të Zotit, por i shkel ose i cenon ato, ai i ka bërë padrejtësi vetes, duke u privuar nga mirësitë dhe begatitë e shumta që sjell zbatimi i porosive të Zotit. Duke mos e nënshtruar veten në zbatimin e porosive të Allahut, robi humbet lumturinë e dynjasë dhe të ahiretit.
E ku mund ta dish ti, pas kësaj, Allahu mund të sjellë diçka tjetër. -
Allahu i Madhëruar e rregulloi çështjen e divorcit dhe të kohëpritjes me dispozita, në të cilat fshihen urtësi të shumta dhe të mrekullueshme. Prej tyre mund të përmendim:
1. Gjatë kohëpritjes, kur gruaja qëndron në shtëpinë e burrit, ndoshta Allahu i Madhëruar bën që në zemrën e bashkëshortit të zgjohet mëshira, butësia dhe dashuria për gruan e tij, dhe kështu çifti ribashkohet në një fillim të ri.
2. Kur burri e divorcon gruan për ndonjë problem që vjen prej saj, atëherë gjatë kohëpritjes ky problem mund të ndreqet, e kështu bëhet i mundur ribashkimi.
3. Koha e pritjes është e nevojshme për gruan që të verifikohet se ajo nuk është shtatzënë nga burri që e ka divorcuar.
[1]
Në suren Bekare, ajeti 229, i Lartësuari
thotë: “Ndarja mund të bëhet dy herë.”
Pra, ndarja pas së cilës burri ka të drejtë
që ta rikthejë gruan e vet, është e lejuar
të bëhet vetëm dy herë. Kështu, burrit i
jepet mundësia për ta rikthyer gruan e tij
vetëm dy herë. Kaq është mëse e
mjaftueshme që ai të reflektojë kundrejt
gruas së tij ashtu si duhet. Nëse veprimi
përsëritet më shumë se dy herë, atëherë
nuk konsiderohet i drejtë, madje mund të
jetë tregues që me ndarjen dëshirohet
vuajtja dhe lëndimi i gruas. Burri që e
përsërit një veprim të tillë kundrejt gruas
së tij tregon se ai nuk ka qëllim që të
jetojë me të normalisht, madje synon
dëmtimin e saj. Për këtë arsye, Allahu i
Lartësuar i urdhëron burrat që, pas
bashkimit prej ndarjes së dytë, të kenë:
“ose jetesë bashkëshortore normale, ose
divorc me mirëkuptim.” Këto dy raste
quhen talak raxh’ij. Ndërsa për herë të
tretë, divorci konsiderohet ‘bain’ - i
pakthyeshëm dhe, siç thotë i Madhëruari:
“E nëse ai e ndan sërish atë, pas kësaj atij
nuk i lejohet më ta rimarrë, derisa ajo të
martohet me një burrë tjetër.” Pra, pas
ndarjes së tretë, burrit nuk i lejohet më
që ta kthejë gruan e tij, derisa të
plotësojë disa kushte. Së pari, ajo duhet
të martohet me një burrë tjetër. Termi
“martesë” në Sheriat nënkupton martesë
të plotë, me të gjitha kushtet e saj,
përfshirë edhe marrëdhëniet intime mes
bashkëshortëve. Së dyti, martesa e gruas
me një burrë tjetër duhet të jetë me
dëshirë dhe jo me qëllimin që ajo të
mund të kthehet te burri i parë.