40. غافر آیه 50

آنان پاسخ مى‌دهند: «مگر پیامبرانتان نشانه‌هاى روشن بر شما ارائه نكردند؟ دوزخیان مى‌گویند: «بله»؛ و مأموران مى‌گویند: «پس [بى‌نتیجه] درخواست كنید که درخواست کافران، [مردود و] تباه است».

وَإِذْ يَتَحَاجُّونَ فِي النَّارِ فَيَقُولُ الضُّعَفَاء لِلَّذِينَ اسْتَكْبَرُوا إِنَّا كُنَّا لَكُمْ تَبَعًا فَهَلْ أَنتُم مُّغْنُونَ عَنَّا نَصِيبًا مِّنَ النَّارِ؛ و آنگاه در دورن آتش با يکديگر به مجادله برخيزند و ناتوانان به ، گردنکشان گويند که ما پيروان شما بوديم ، آيا مي توانيد اندکي از اين آتشي که نصيب ما شده است بکاهيد ?
قَالَ الَّذِينَ اسْتَكْبَرُوا إِنَّا كُلٌّ فِيهَا إِنَّ اللَّهَ قَدْ حَكَمَ بَيْنَ الْعِبَادِ؛ آنان که سرکشي کرده بودند مي گويند : همه ما در آتشيم و خداست که ميان بندگانش داوري کرده است.
وَقَالَ الَّذِينَ فِي النَّارِ لِخَزَنَةِ جَهَنَّمَ ادْعُوا رَبَّكُمْ يُخَفِّفْ عَنَّا يَوْمًا مِّنَ الْعَذَابِ؛ و آنان که در آتشند به نگهبانان جهنم مي گويند : از پروردگارتان بخواهيدتا يک روز از عذاب ما بکاهد.
قَالُوا أَوَلَمْ تَكُ تَأْتِيكُمْ رُسُلُكُم بِالْبَيِّنَاتِ قَالُوا بَلَى قَالُوا فَادْعُوا وَمَا دُعَاء الْكَافِرِينَ إِلَّا فِي ضَلَالٍ؛ مي گويند : آيا پيامبرانتان با دلايل روشن نزد شما نيامده بودند ? مي ، گويند : بلي مي گويند : پس دعا کنيد و دعاي کافران جز آنکه تباه شود هيچ نخواهد بود.
(47) خداوند از مجادلۀ دوزخیان و سرزنش همدیگر، و کمک خواستن آنها از نگهبانان، و اینکه این کار فایده‌ای برای آنان ندارد، خبر می‌دهد. پس می‌فرماید: (﴿وَإِذۡ يَتَحَآجُّونَ فِي ٱلنَّارِ﴾) و آنگاه که در دوزخ، پیروان، گمراه سازیِ سرانِ گمراه کننده را دلیل گمراهی خود بیان می‌کنند، و سران از پیروان خود بیزاری می‌جویند؛ (﴿فَيَقُولُ ٱلضُّعَفَٰٓؤُاۡ لِلَّذِينَ ٱسۡتَكۡبَرُوٓاۡ﴾) پیروان و مقلّدان به سرانی که در برابر حق استکبار ورزیدند، و آنها را به سوی چیزی دعوت کردند که به خاطر آن تکبّر ‌ورزیدند، می‌گویند: (﴿إِنَّا كُنَّا لَكُمۡ تَبَعٗا﴾) ما پیرو شما بودیم؛ شما ما را گمراه کردید، و شرک ورزیدن و شر را برای ما آراستید و زیبا جلوه دادید. (﴿فَهَلۡ أَنتُم مُّغۡنُونَ عَنَّا نَصِيبٗا مِّنَ ٱلنَّارِ﴾) پس آیا می‌توانید بخشی اندک از عذاب آتش را از ما دور کنید، و یا به جای ما پذیرای آن باشید؟!
(48) (﴿قَالَ ٱلَّذِينَ ٱسۡتَكۡبَرُوٓاۡ﴾) مستکبران در حالی که ناتوانی خود را بیان می‌کنند، و نفوذ حکم الهی را در مورد همه اعلام می‌دارند، می‌گویند: (﴿إِنَّا كُلّٞ فِيهَآ إِنَّ ٱللَّهَ قَدۡ حَكَمَ بَيۡنَ ٱلۡعِبَادِ﴾) ما همگی در آتش دوزخ هستیم، و خداوند میان بندگان داوری کرده است، و برای هریک بهره‌ای از عذاب مقرّر نموده است؛ پس به آن نمی‌افزاید و از آن نمی‌کاهد، وآنچه که خداوند با حکمت خود حکم نموده است، تغییر نمی‌یابد.
(49) (﴿وَقَالَ ٱلَّذِينَ فِي ٱلنَّارِ لِخَزَنَةِ جَهَنَّمَ﴾) و مستکبران و ناتوانان که در آتش هستند، به مأموران جهنّم می‌گویند: (﴿ٱدۡعُواۡ رَبَّكُمۡ يُخَفِّفۡ عَنَّا يَوۡمٗا مِّنَ ٱلۡعَذَابِ﴾) از پروردگارتان بخواهید که یک روز عذاب را از ما بردارد تا شاید کمی راحت شویم.
(50) (﴿قَالُوٓاۡ أَوَ لَمۡ تَكُ تَأۡتِيكُمۡ رُسُلُكُم بِٱلۡبَيِّنَٰتِ﴾) نگهبانان دوزخ با سرزنش، و با بیان اینکه میانجیگری آنها فایده‌ای برایشان ندارد، و درخواستشان سودی به آنها نمی‌رساند، به آنان می‌گویند: آیا پیغمبران شما آیه‌های روشن و دلایل آشکاری را برای شما نیاوردند تا با آن، حق و صراط مستقیم و آنچه که انسان را به خدا نزدیک می‌نماید و آنچه که او را از خدا دور می‌کند تشخیص ‌دهید؟! (﴿قَالُواۡ بَلَىٰ﴾) می‌گویند: آری! آنها با دلایل و نشانه‌های روشن به نزد ما آمدند، و حجت رسای الهی بر ما اقامه شد، ولی ما ستم کردیم و بعد از روشن شدن حق با آن مخالفت ورزیدیم. (﴿قَالُواۡ فَٱدۡعُواۡ﴾) نگهبانان دوزخ، با تبرّی جستن از دعا کردن و شفاعت نمودن برای آنها، به دوزخیان می‌گویند: شما خودتان درخواست کنید، ولی آیا دعای آنان کاری از پیش می‌برد؟ خداوند متعال می‌فرماید: (﴿وَمَا دُعَٰٓؤُاۡ ٱلۡكَٰفِرِينَ إِلَّا فِي ضَلَٰلٍ﴾) و دعای کافران جز تباهی نیست؛ یعنی پوچ و بیهوده است، چون کفر همۀ اعمال را نابود می‌نماید و مانع اجابت و پذیرفته شدن دعا می‌گردد.

مى‌گويند: آيا پيامبرانتان با دلايل روشن نزد شما نيامده بودند؟ مى گويند: بلى. مى‌گويند: پس دعا كنيد. و دعاى كافران جز آنكه تباه شود هيچ نخواهد بود

گويند: مگر پيامبرانتان دلايل روشن برايتان نياوردند؟ گويند: چرا. گويند: پس بخوانيد كه دعاى كافران جز در بيراهه نيست [و به جايى نمى‌رسد]

گویند آیا چنین نبود که پیامبرانتان معجزاتی برایتان آوردند؟ گفتند چرا [نگهبانان‌] گویند پس دعا کنید، و دعای کافران جز در تباهی نیست‌

[نگهبانان] می گویند: آیا پیامبرانتان دلایل روشن برای شما نیاوردند؟ می گویند: چرا آوردند. می گویند: پس [هر اندازه که می خواهید خدا را] بخوانید، ولی دعای کافران جز در بیراهه و گمراهی نیست

آنها پاسخ دهند که آیا پیغمبران شما با معجزات و ادلّه روشن برای (هدایت) شما نیامدند؟ دوزخیان گویند: آری آمدند (ما پیروی آنان نکردیم و بدین روز سیاه افتادیم). پس خازنان جهنّم گویند: اینک هر چه می‌خواهید دعا (و ناله) کنید، که دعای کافران جز در ضلالت (و زیان) نخواهد بود

گفتند آیا نبود آنکه بیاید شما را پیغمبرانتان به نشانیها گفتند بلی گفتند پس بخوانید که نیست خواندن کافران جز در گمراهی‌

مى‌گويند: «مگر پيامبرانتان دلايل روشن به سوى شما نياوردند؟» مى‌گويند: «چرا.» مى‌گويند: «پس بخوانيد. و[لى‌] دعاى كافران جز در بيراهه نيست.»

گفتند: « و مگر پیامبرانتان با نشانه‌ها(ی روشن) فراسویتان نمی‌آمدند؟» گفتند: «چرا.» گفتند: «پس بخواهید. و درخواست کافران جز در (ژرفای) گمراهی نیست.»

[نگهبانان دوزخ در پاسخ] می‌گویند: «آیا پیامبرانتان دلایل روشن برای شما نیاوردند؟!» مى‌گویند: «چرا!» می‌گویند: «پس [خدا را] بخوانید، و دعا کنید. ولى دعاى کافران در گمراهى است. [و به اجابت نمی‌رسد.]»

(نگهبانان دوزخ به آنان) می‌گویند: آیا پیغمبران شما آیه‌های روشن و دلائل آشکاری را برای شما نمی‌آوردند؟ می‌گویند: آری. می‌گویند: پس خودتان درخواست کنید، ولی درخواست کافران (به جائی نمی‌رسد و بیفایده است و) جز سردرگمی نتیجه‌ای ندارد

آنها می‌گویند: «آیا پیامبران شما دلایل روشن برایتان نیاوردند؟!» می‌گویند: «آری!» آنها می‌گویند: «پس هر چه می‌خواهید (خدا را) بخوانید؛ ولی دعای کافران (به جایی نمی‌رسد و) جز در ضلالت نیست!»

گويند: آيا پيامبران شما با نشانه‌ها و حجتهاى روشن نزد شما نمى‌آمدند؟ گويند: چرا. گويند: پس دعا كنيد، و دعاى كافران جز در گمراهى و تباهى نيست