I Dëlirë (e i Lavdëruar) qoftë Ai, që e mbarti adhuruesin e Tij (Muhamedin a.s.) natën nga Xhamia e Shenjtë (Qabeja) drejt xhamisë "Aksa" (në Palestinë),... -
Allahu i Lartësuar e dëlirëson dhe e lavdëron Veten, sepse Ai është vërtet i pastër nga çdo mangësi dhe e metë. Veprat e Tij janë madhështore dhe mirësitë e Tij janë të pafundme. Ndër mirësitë më të mëdha është edhe kjo ngjarje madhështore, e njohur si udhëtimi i Israsë dhe Miraxhit.[1] I dëlirë dhe i lavdëruar është Ai që e mori adhuruesin e Tij të dashur, profetin e Tij të zgjedhur, Muhamedin, në këtë udhëtim të pashembullt dhe të mrekullueshëm, nga Xhamia e Shenjtë (Qabja) në xhaminë Aksa, në Palestinë. Qabja është xhamia më e zgjedhur, në mënyrë absolute. Edhe xhamia Aksa është nga xhamitë më të zgjedhura, pasi ka qenë faltore e shumë profetëve të Zotit. Ai ishte një udhëtim fantastik, në të cilin Profeti i Zotit përshkoi një distancë shumë të largët brenda natës, vajtje e kthim. Allahu i Madhëruar i tregoi Profetit të Tij shumë nga shenjat e mëdha të Tij, duke e forcuar edhe më shumë udhëzimin, dritën, qartësinë dhe dallimin e së vërtetës nga e kota. Kjo ngjarje dëshmoi për kujdesin e madh, për butësinë, mëshirën dhe dashurinë, me të cilën Allahu e trajtoi Profetin (a.s.). Allahu i Lartësuar ia lehtësoi atij të gjitha rrugët e mirësive dhe të udhëzimit, duke i dhënë sukses në to. Mirësitë me të cilat e mbuloi këtë profet ia kalojnë të gjitha mirësive që Ai u dhuroi të parëve dhe të fundmëve. Ajeti tregon se Israja filloi pjesën e parë të natës dhe nisja ishte nga Xhamia e Shenjtë, Qabja. Megjithatë, ka hadithe të sakta që tregojnë se nisja u bë nga shtëpia e Ummu Hanit. Atëherë, duke pajtuar ajetin me hadithet, kuptojmë se vend i shenjtë në Mekë nuk është vetëm xhamia, por një sipërfaqe më e gjerë, mes së cilës edhe shtëpia e Ummu Hanit. Rrjedhimisht, shpërblimet e shumëfishuara që lidhen në Qaben vlejnë për të gjithë territorin e shenjtë të Mekës. Ky udhëtim u krye me trup dhe me shpirt,[2] sepse përndryshe ngjarja nuk do të ishte ndonjë veçori e madhe për Profetin. Hadithet rreth Israsë dhe Miraxhit janë të shumta dhe të sakta. Në to përmendet hollësisht se çfarë shenjash madhështore pa dhe dëshmoi Profeti (a.s.) në atë udhëtim. Në fillim, Profeti udhëtoi nga Qabja në Bejt el Makdes (Xhaminë Aksa) në Palestinë, e pastaj, prej atje u ngrit lart në qiej. Ai u ngjit mbi shtatë qiej dhe pa Xhenetin dhe Zjarrin. I Dërguari (a.s.) takoi edhe disa profetë të tjerë atje, në gradat dhe qiejt e tyre përkatës. Në takimin e mrekullueshëm dhe të pashembullt me Zotin e qiejve dhe të Tokës, atij fillimisht iu bë detyrim falja e 50 vakteve namaz. Por, sikurse është treguar në hadithe, Profeti (a.s.) vazhdoi të kërkonte lehtësim nga Zoti i tij, derisa përfundoi në pesë vakte namaz të detyrueshëm. Megjithatë, edhe pse ato janë vetëm 5 vakte, Allahu i Madhëruar premtoi që shpërblimin e tyre ta japë si për 50 vakte. Ky profet i zgjedhur dhe umeti i tij fitoi këtë natë lavdi dhe mirësi, që vetëm Zoti i di dhe i ka përcaktuar. Vëreni me kujdes! Allahu i Lartësuar e ka emërtuar Muhamedin me fjalën "Abdehu" - "Robin e Tij", që do të thotë "Adhuruesin e Tij". Kështu është cilësuar Muhamedi (a.s) në tre kontekste të ndryshme në Kur'an:
1. Në rastin e Israsë dhe Miraxhit, këtij udhëtimi të mrekullueshëm të pashembullt.
2. Kur flitet për shpalljen e Kur'anit: “Është i Madhëruar Ai, që ia shpalli Furkanin (Kur'anin) adhuruesit të vet (Muhamedit), që të bëhet Profeti i botës (këshillues)”. Furkan 1.
3. Kur flitet për sfidën e hapur ndaj krijesave: “Nëse jeni në dyshim rreth asaj që Ne ia shpallëm adhuruesit Tonë, atëherë bëni ju një sure të ngjashme si ajo (e Kur'anit), madje thërrisni për këtë të gjithë idhujt që ju adhuroni përveç Allahut, nëse vërtet jeni të sinqertë!"
Në të gjitha këto raste, Muhamedi (a.s) është cilësuar si Abdullah - Adhurues i Allahut. Qëllimi është për të treguar se ky është titulli më i lartë që mund të arrijë një njeri. Muhamedi (a.s) e arriti pozitën e tij duke plotësuar veten si adhurues i Zotit. Duke përshkruar Bejt el Makdesin në Palestinë, i Lartësuari thotë:
... rrethinat e së cilës Ne i kemi bekuar, për t’i treguar atij disa nga Shenjat Tona! Vërtet, Ai Dëgjon e Di gjithçka. –
Rrethinat e saj janë bekuar me pemë e gjelbërim, që janë të përhershëm atje. Përveç kësaj begatie, është edhe një mirësi tjetër: ajo është një nga xhamitë më të rëndësishme në Islam, pas Qabes në Mekë dhe Xhamisë së Profetit (a.s) në Medinë. Xhamia Aksa është e treta për nga rëndësia dhe ashtu si dy xhamitë e para, është e pëlqyeshme që të shkosh ta vizitosh dhe të falesh në të. Atë vend, Zoti e ka veçuar si faltoren e shumë profetëve dhe të zgjedhurve të Tij.
[1]
Israja dhe Mi’raxhi
Profeti a.s.,përjetoi një ngjarje të
jashtëzakonshme. Me trup e me shpirt ai
bëri një udhëtim madhështor prej
Xhamisë së Shenjtë, Qabes, e deri në
Kuds (në Palestinë), për t’u ngjitur më pas
drejt qiellit. Ky udhëtim njihet me emrin
Udhëtimi i Isra-së dhe Miraxh-it. Fillimisht
Profeti a.s., hipur mbi kafshën burak dhe i
shoqëruar nga Xhibrili a.s., shkoi në Kuds.
Atje zbriti nga buraku dhe fali namaz së
bashku me profetë të tjerë, duke dalë ai
imam. Burakun e lidhi në një hallkë te
porta e xhamisë. Thuhet, gjithashtu, që
Profeti a.s. zbriti dhe u fal në Betlehem,
por kjo është e pa saktë. Po atë natë,
Profeti a.s. u ngjit drejt qiejve, duke u
nisur nga Shtëpia e Shenjtë, Kudsi. Xhibrili
a.s. kërkoi leje për të hyrë në qiellin e
dynjasë. Leja iu dha dhe Profeti a.s. pa në
këtë qiell Ademin a.s., Babain e
Njerëzimit, të cilin e përshëndeti me
selam. Ai ia ktheu përshëndetjen me
selam dhe i uroi mirëseardhjen, duke
pohuar dhe miratuar faktin se Muhamedi
a.s. ishte profet. Në këtë moment, Allahu
i Madhëruar i mundëson Profetit të Tij,
Muhamedit a.s, që të shohë shpirtrat e
fatlumëve në të djathtë të Ademit, dhe
shpirtrat e të dëshpëruarve në të majtë
të tij. Pastaj u ngjit në qiellin e dytë, ku
përsëri kërkuan leje për të hyrë. Në këtë
qiell, Profeti a.s. pa Jahjan, të birin e
Zekerias, dhe Isain, të birin e Merjemes,
me të cilët u përshëndet dhe i takoi. Ata
ia kthyen përshëndetjen, i uruan
mirëseardhjen dhe miratuan e pranuan
profetësinë e tij. Vazhduan udhëtimin për
tu ngjitur në qiellin e tretë, ku ai pa
Jusufin a.s., të cilin e përshëndeti me
selam. Ky ia ktheu selamin dhe i uroi
mirëseardhjen, duke pohuar dhe pranuar
profetësinë e tij. Vazhdoi ngjitja për në
qiellin e katërt. Atje pa Idrisin a.s., i cili e
përshëndeti, i uroi mirëseardhjen dhe
miratoi e pranoi profetësinë e tij. Arriti në
qiellin e pestë, ku ndodhej Haruni a.s.
Edhe ky e përshëndeti Profetin a.s. me
selam, i uroi mirëseardhjen dhe e miratoi
si profet. Shkuan në qiellin e gjashtë dhe
ja, Musa a.s, i cili i drejtohet me
përshëndetje, i uron mirëseardhjen dhe
pohon se ai është Profet i Allahut. Pasi e
kaluan, Musa a.s. filloi të qajë. E pyetën:
“Çfarë të preku?!” Musai a.s. u përgjigj:
“Qaj, sepse nga populli i këtij djaloshi, që
u shpall profet pas meje, do të hyjnë në
Xhenet më shumë sesa do të hynë nga
populli im.” Vazhdoi fluturimi, për të
shkuar në qiellin e shtatë dhe për t’u
takuar me Ibrahimin a.s. Ai e përshëndeti
Profetin e ri a.s., i uroi mirëseardhjen dhe
e pohoi e pranoi atë si profet. Vazhdoi
ngjitjen, deri sa u shfaq Sidretul Munteha
dhe u duk madhërishëm Bejtul Ma’mur-i.
Ai vazhdoi të ngjitej për të shkuar tek
Allahu Krenar e i Lartësuar. Ai u afrua
pranë sa dy harqe apo edhe më afër. Atje
Allahu i shpalli robit të Vet atë që i
shpalli. Allahu i Madhëruar e obligoi atë
për të falur pesëdhjetë namaze në ditë.
Kur Profeti a.s. mori rrugën e kthimit e
kaloi pranë Musait a.s., ai iu drejtua duke
i thënë: “Për çfarë u urdhërove?” Profeti
a.s. tha; “U urdhërova të falem
pesëdhjetë herë.” – “Me siguri, umeti yt
nuk ka për ta përballuar këtë detyrë,
prandaj kthehu te Zoti yt, dhe kërkoi Atij
lehtësim për të.” Profeti a.s, vështroi nga
Xhibrili a.s. si për të kërkuar mendim dhe
pasi mori miratimin e tij me fjalët “Po,
nëse dëshiron”, filluan ngjitjen derisa
shkuan tek Allahu Krenar e Madhështor.
(Kështu është shprehur në disa rrugë
transmetimi të Buhariut). Allahu i
Lartësuar ia uli numrin e namazeve të
detyruara me dhjetë më pak. Gjatë
kthimit, ai kaloi te Musai a.s., i cili pasi
mori vesh për lehtësimin, përsëri i tha:
“Kthehu te Zoti yt dhe kërkoi përsëri
lehtësim!” Kështu pra, vazhdoi Profeti
a.s. të lëvizë herë te Musai a.s. e herë te
Zoti i tij, derisa numri i namazeve të
detyrueshme u ul në pesë. Musa a.s.
përsëri këmbënguli që Profeti a.s. të
kërkonte lehtësim, por Profeti a.s. u
përgjigj duke thënë: “Më vjen shumë turp
nga Zoti im! Tani jam i kënaqur dhe i
dorëzohem plotësisht urdhrit të Tij. Kur
Profeti a.s. u largua, një zë u dëgjua të
thotë: “E çova në vend urdhrin Tim dhe
ua lehtësova adhuruesve të Mi!” [Ky
hadith gjendet te Buhariu, 6/217, 219, në
librin “Zanafilla e krijimit”, në kapitullin
“Përmendja e melekeve”, si dhe në
7/154, 168, kapitulli “Miraxhi”. Gjithashtu
Muslimi, 164, në librin “Imani”, kapitulli
“Israja e Profetit drejt qiejve dhe
detyrueshmëria e namazeve”. Gjithashtu
Nesaiu, 1/217, në librin “Namazi”, në
kapitullin “Detyrueshmëria e namazit”.
Gjithashtu imam Ahmedi, në librin
“Musned”, 4/208 dhe 210, prej Enes Ibn
Malikut, transmetuar nga Malik Ibn
Sa’sa’atu.] Shih Zad e l mead vëll 3.
[2]
Në ç’gjendje e përjetoi Profeti
ngjarjen e Israsë?
Është e vërtetë se Ibn Is’haku tregon se
ka marrë dëshmi që Aisheja dhe Muavija
kanë thënë se Profeti a.s. e përjetoi
udhëtimin e Israsë me shpirtin e tij, por
pa u shkëputur prej trupit. Nga Hasan el
Basriu përcillet e njëjta gjë. Megjithatë,
këtu duhet të kuptohet se ka ndryshim të
madh mes shprehjeve: “Isra-ja u përjetua
në gjumë” dhe: “Isra-ja u përjetua me
shpirt”. Aisheja dhe Muauija nuk kanë
thënë se Profeti a.s. ishte në gjumë, por
se: “Isra-në e përjetoi me shpirtin e tij, pa
iu shkëputur shpirti prej trupit”. E pra, ka
dallim mes këtyre dy rasteve. Nuk ka
dyshim se ato që njeriu sheh në ëndërr
mund të jenë gjëra që kapen me shqisa,
por që paraqiten si shëmbëlltyra për
ndonjë koncept. Në gjumë njeriu mund të
shohë sikur ngjitet në qiell, sikur shkon në
Mekë apo anë e kënd botës, por shpirti i
këtij njeriu as nuk ikën e as nuk vjen, pra
nuk lëviz nga vendi, por është meleku i
ëndrrave ai që ia shëmbëllen atij gjithçka
që sheh e që përjeton. Kështu pra, ata që
thonë se Profeti a.s. u ngjit në qiell,
ndahen në dy grupe. Një grup thotë që
Profeti a.s. u ngjit në qiell me trupin dhe
shpirtin e tij, ndërsa tjetri thotë që ai u
ngjit në qiell me shpirtin e tij, pa iu
shkëputur ky prej trupit. Këta të fundit
nuk synojnë me qëndrimin e tyre të
thonë se Profeti a.s. ishte në gjumë, por
duan të pohojnë se Profeti a.s. e përjetoi
ngjitjen me shpirtin e tij, me plot
kuptimin e fjalës “ngjitje”. Ai e përjetoi
ngjitjen në qiell njëlloj si atëherë kur
shpirti do të ndahet nga trupi (në
momentin e vdekjes), dhe dihet që
shpirti, pasi ndahet nga trupi (në
momentin e vdekjes), ngjitet në qiell, dhe
i kalon ata njëri pas tjetrit. Kur mbërrin
në qiellin e shtatë, ai qëndron përpara
Allahut të Madhëruar dhe Ai urdhëron
çfarë dëshiron; pastaj zbret përsëri në
tokë. Megjithatë, ajo që përjetoi Profeti
a.s. me shpirtin e tij natën e Isra-së, ishte
më e plotë dhe e kompletuar sesa ajo që
përjeton shpirti pasi ai del nga trupi (gjatë
vdekjes). Gjithashtu, është më se e
kuptueshme se një përjetim i tillë
qëndron shumë më lart sesa përjetimi i
një ëndrre. Ishtë normale që Profeti a.s.
të përjetonte të tilla ngjarje të
jashtëzakonshme, sepse dhe qëllimi i tyre
ishte që ai t’ua përcillte ato si mrekulli
krijesave të tjera. Kështu, përderisa
Profeti a.s. përjetoi çarjen e gjoksit të tij
ndërkohë që ai ishte i gjallë, i
vetëdijshëm, dhe nuk ndjeu dhimbje,
ishte plotësisht e mundur që ai të
përjetonte me shpirtin e tij, si i gjallë në
mënyrë të plotë, ato që shpirtrat e të
tjerëve i përjetojnë veçse pas vdekjes. Të
gjithë profetët e tjerë nuk e përjetuan
ngjitjen në qiell, veçse pas vdekjes së
tyre. Shpirtrat e tyre tashmë gjenden në
qiell dhe janë të ndarë nga trupat e tyre.
Ndërsa Profeti a.s. ishte i gjallë dhe
shpirti i tij në momentin që përjetoi ato
skena mahnitëse vazhdonte të ishte i
lidhur me trupin e tij (pra jo i vdekur dhe
jo në gjumë). Ndërsa pas vdekjes së tij,
shpirti i Profetit a.s. u ngjit për t’u prehur
tek Allahu i Madhëruar së bashku me
shpirtrat e profetëve të tjerë. Megjithatë,
përsëri shpirti i tij vazhdon të ketë
kontakte dhe lidhje me trupin e tij në
momentin kur ne e përshendesim me
selam. Allahu i Madhëruar ia kthen atij
shpirtin, me qëllim që t’ia kthejë selamin
atij që e përshëndet. Pikërisht për shkak
të kësaj lidhjeje që kanë shpirtrat e
profetëve me trupat e tyre, Profeti a.s. e
pa Musain a.s. duke u falur në varrin e tij
e më pas e pa atë të kthyer në vendin e tij
në qiell. Vendi dhe prehja e shpirtit të
Musait a.s. është në qiell, ashtu sikurse
vendi dhe prehja e trupit të tij është në
varr, deri kur të vijë dita që shpirtrat të
kthehen përfundimisht dhe përjetësisht
në trupat e tyre. Kështu pra, Profeti a.s. e
pa Musain a.s. duke u falur në varrin e tij
dhe e pa gjithashtu edhe në qiellin e
gjashtë. Edhe shpirti i Muhamedit a.s.
prehet në më të lartin vend tek Allahu i
Lartësuar, ndërsa trupi i tij gjendet në
varr. Kur dikush i jep atij selam, Allahu i
Madhëruar ia kthen atij shpirtin, që
Profeti a.s. t’ia kthejë përshëndetjen, por
shpirti i tij gjithmonë mbetet në
mbretërinë e lartësive. Nëse ndonjë nuk
mund ta kuptojë një gjë të tillë, le të
shohë diellin në lartësitë e tij dhe të gjejë
një lidhje me gjurmët që ai lë në tokë. Le
të shohë se si nëpërmjet tij gëlon jeta në
tokë. E pra, çështja e shpirtit qëndron me
lart sesa ajo përmendëm. Shpirti ka një
natyrë të caktuar dhe trupi ka një natyrë
të caktuar. Ashtu sikurse zjarri që, edhe
pse digjet në vendin e vet, ai ndikon dhe
djeg trupat që janë larg tij, ashtu edhe
shpirti ka një lidhje të caktuar me trupin,
ndonëse kjo lidhje është shumë më e
ndërlikuar dhe më e plotë se lidhja që
përmendëm. Çështja e shpirtit është
vërtet shumë më e ndërlikuar, shumë më
e koklavitur dhe shumë më e stërholluar
se shembujt që u dhanë.
Ngjarja e Israsë ka ndodhur vetëm një
herë. Musa Ibn Ukbe përcjell se Zuhri ka
thënë se Israja dhe Miraxhi i Profeti a.s.
në Shtëpinë e Shenjtë dhe drejt qiejve,
ndodhi një vit para nisjes së tij për në
Medinë. Ndërkohë, nga Ibn Abdul Beri
dhe të tjerë dëshmohet se kanë thënë që
nga ngjarja e Israsë dhe Miraxhit e deri
në emigrimin e Profetit a.s. kaluan një vit
e dy muaj. Pa dyshim që ngjarja e Israsë
ka ndodhur vetëm një herë të vetme,
megjithëse është thënë se ka ndodhur dy
herë: një herë kur Profeti a.s. ishte në
gjumë dhe një herë kur ishte zgjuar. Ata
që mbështesin këtë mendim duket sikur
duan të harmonizojnë mes haditheve të
përmendura dhe hadithit të Shurejk-ut,
ku thuhet: “…dhe më pas, u zgjova”. Disa
të tjerë thonë që Israja vërtet ka ndodhur
dy herë, por bëjnë dallim nga të parët,
duke thënë që një herë ndodhi para
shpalljes së profetësisë dhe një herë pasi
u shpall profetësia”. Edhe këta synuan
harmonizimin e haditheve, sepse në
hadithin e Shurejk-ut thuhet: “Kjo ndodhi
para se Profeti a.s. t’i zbriste Shpallja”, gjë
që nuk përmendet në hadithet e
transmetuara nga të tjerë. Disa të tjerë
thonë se kjo ngjarje është përsëritur tri
herë: një herë para Shpalljes dhe dy herë
pas saj. Por të gjitha këto janë gjepura
dhe tregues të një rruge të gabuar për
harmonizimin e haditheve, rrugë të cilën
e përdorin “të dobëtit”. Këta “të dobët”,
sa herë që shohin ndonjë dëshmi që
përmban në vetvete të dhëna që nuk
ndodhen në variante të tjera të
transmetimit, gjejnë si të vetmen rrugë
harmonizimi dhe bashkimi mes haditheve
të sakta, mendimin se ngjarja ka ndodhur
më tepër se një herë, por ajo që është e
pakundërshtueshme mes dijetarëve të
hadithit është fakti i sigurt se Israja ka
ndodhur vetëm një herë, dhe kjo pasi
Profetit a.s. iu shpall profetësia. Sa çudi
me këta njerëz! Si është e mundur të
mendojnë se kjo ngjarje ka ndodhur më
shumë se një herë, kur në të përmendet
fakti që Allahu i Madhëruar fillimisht e
bëri të detyrueshëm namazin pesëdhjetë
herë në ditë, pastaj ndodhën disa kthime
të Profetit a.s., derisa u bë pesë herë në
ditë. Dhe së fundmi, Allahu i Madhëruar
thotë: “E vendosa detyrën Time dhe ua
lehtësova adhuruesve të Mi”. Si ka
mundësi që kjo të përsëritej për herë të
dytë, duke filluar sërish me namazet
pesëdhjetë herë në ditë, e pastaj numri
të ulej dhjetë e nga dhjetë?! Hafizët e
hadithit kanë gjykuar se Shurejku ka
gabuar në disa togje të tregimit të
Israsë, ndërsa imam Muslimi e ka sjellë
zinxhirin e këtij hadithi dhe pastaj ka
thënë që Shurejku ka shtuar, ka pakësuar
etj., pa përmendur tekstin e hadithit.
Allahu e mëshiroftë Muslimin për punën
e tij të bukur! Shih Zad el mead vëll 3.