17. اسراء آیه 8

[ای بنی‌اسرائیل، اگر توبه كنید] امید است كه پروردگارتان بر شما رحمت آورد و اگر [به تباهی] بازگشتید، ما نیز [به عذاب‌کردن شما] بازمى‌گردیم و دوزخ را زندان [ابدیِ] كافران کرده‌ایم.

وَآتَيْنَا مُوسَى الْكِتَابَ وَجَعَلْنَاهُ هُدًى لِّبَنِي إِسْرَائِيلَ أَلاَّ تَتَّخِذُواْ مِن دُونِي وَكِيلاً و به موسي کتاب داديم و آن را مآيه ي هدايت بني اسرائيل گردانيديم که جز من کار سازي نگيرد.
ذُرِّيَّةَ مَنْ حَمَلْنَا مَعَ نُوحٍ إِنَّهُ كَانَ عَبْدًا شَكُورًا اي فرزندان کساني که آنها را با نوح سوار کشتي کرده ايم، به راستي که و بنده اي سپاسگزار بود.
وَقَضَيْنَا إِلَى بَنِي إِسْرَائِيلَ فِي الْكِتَابِ لَتُفْسِدُنَّ فِي الأَرْضِ مَرَّتَيْنِ وَلَتَعْلُنَّ عُلُوًّا كَبِيرًا و در کتاب (= تورات) به بني اسراييل اعلام کرديم که «دوبار در سرزمين تباهي مي ورزيد و با سرکشي بزرگي سر به طغيان بر خواهيد داشت»
فَإِذَا جَاء وَعْدُ أُولاهُمَا بَعَثْنَا عَلَيْكُمْ عِبَادًا لَّنَا أُوْلِي بَأْسٍ شَدِيدٍ فَجَاسُواْ خِلاَلَ الدِّيَارِ وَكَانَ وَعْدًا مَّفْعُولاً پس چون وعدل نخستين آن دو فرا رسد، بندگان بس پيکارگر خود را بر شما انگيخته مي دارم، پس خا نه ها را تفتيش مي کنند، و اين وعده، انجام پذيرفتني است.
ثُمَّ رَدَدْنَا لَكُمُ الْكَرَّةَ عَلَيْهِمْ وَأَمْدَدْنَاكُم بِأَمْوَالٍ وَبَنِينَ وَجَعَلْنَاكُمْ أَكْثَرَ نَفِيرًا سپس شما را بر آنان چيره گردانيديم و با اموال و فرزندان ياريتان داديم و تعداد نفراتتان را افزونتر گردانيديم.
إِنْ أَحْسَنتُمْ أَحْسَنتُمْ لِأَنفُسِكُمْ وَإِنْ أَسَأْتُمْ فَلَهَا فَإِذَا جَاء وَعْدُ الآخِرَةِ لِيَسُوؤُواْ وُجُوهَكُمْ وَلِيَدْخُلُواْ الْمَسْجِدَ كَمَا دَخَلُوهُ أَوَّلَ مَرَّةٍ وَلِيُتَبِّرُواْ مَا عَلَوْاْ تَتْبِيرًا اگر نيکي کنيد براي خودتان نيکي مي کنيد، و اگر بدي کنيد به خودتان بدي مي کنيد، پس چون وعدۀ ديگر فرا رسد (باز بندگانمان را مي فرستيم) تا شما را بد حال سازند و وارد مسجد شوند چنان که بار نخست بدان داخل شدند و بر هر که هر چه دست يابند بکشند و درهم کوبند.
عَسَى رَبُّكُمْ أَن يَرْحَمَكُمْ وَإِنْ عُدتُّمْ عُدْنَا وَجَعَلْنَا جَهَنَّمَ لِلْكَافِرِينَ حَصِيرًا اميد است پروردگارتان به شما رحم کند، و اگر برگرديد ما هم بر مي گرديم و جهنم را زنداني براي کافران ساخته ايم.
(2) در بسیاری جاها، خداوند نبوت محمد صلی الله علیه وسلم و نبوت موسی ـ ‌علیه الصلاة والسلام ـ و کتاب و شریعت این دو پیامبر را با هم مقایسه می‌نماید؛ چون کتاب‌های این دو پیامبر، بهترین کتاب؛ و شریعت آنان، کامل‌ترین شریعت می‌باشند؛ ونبوت این دو پیامبر، برترین نبوت است؛ و بیشترین مؤمنان، پیروان این دو پیامبر می‌باشند. بنابراین در اینجا فرمود: (﴿وَءَاتَيۡنَا مُوسَى ٱلۡكِتَٰبَ﴾) و به موسی کتاب تورات را دادیم، (﴿وَجَعَلۡنَٰهُ هُدٗى لِّبَنِيٓ إِسۡرَٰٓءِيلَ﴾) و آن را مایۀ هدایت بنی‌اسرائیل گردانیدیم که با استفاده از آن، در تاریکی‌های جهالت، به سوی آگاهی بر حق راه می‌یابند و هدایت می‌شوند. (﴿أَلَّا تَتَّخِذُواۡ مِن دُونِي وَكِيلٗا﴾) و به آنان گفتیم که جز من کارسازی نگیرید؛ و به همین هدف، کتاب را به سوی آنها فرو فرستادیم تا تنها خدا را بپرستند، و به سوی او بازگردند و تنها او را وکیل و کارساز و مدبر خویش در امر دین و دنیای خود قرار دهند، و به کسی دیگر غیر از او که نمی‌تواند کاری بکند و به آنها سودی برساند، دست به دامان نشوند.
(3) (﴿ذُرِّيَّةَ مَنۡ حَمَلۡنَا مَعَ نُوحٍ﴾) ای فرزندان کسانی که ما بر آنها منت گذاردیم و همراه نوح، آنان را سوار کشتی نمودیم! (﴿إِنَّهُۥ كَانَ عَبۡدٗا شَكُورٗا﴾) به راستی که او [=نوح] بنده‌ای سپاسگزار بود. در اینجا خداوند نوح را می‌ستاید؛ چون او شکر خدا را به جای آورد، و به شکر گزاری متصف بود، و خداوند فرزندان او را تشویق می‌نماید که در شکر گزاری از او پیروی کنند، و وی را پیشوای خود قرار دهند، و نعمت‌هایی را که خداوند به آنان ارزانی نموده است، یاد کنند؛ چراکه آنها را باقی گذارد و خلیفۀ زمین قرار داد، و دیگران را غرق نمود.
(4) (﴿وَقَضَيۡنَآ إِلَىٰ بَنِيٓ إِسۡرَٰٓءِيلَ﴾) و بنی‌اسرائیل را در کتابشان با خبر ساختیم و به آنان وعده نمودیم که دو بار در زمین، تباهی و فساد و ارتکاب گناهان، و ناسپاسی نعمت‌های خدا، و سرکشی و برتری جویی و تکبر ورزیدن از آنها سر خواهد زد. و چون یک بار تباهی و سرکشی از آنان سر زد، خداوند دشمنان را بر آنها مسلط گرداند و از آنان انتقام گرفت. و خداوند با این عمل، آنها را ترساند و بر حذر ‌داشت تا شاید بر گردند و پند پذیرند.
(5) (﴿فَإِذَا جَآءَ وَعۡدُ أُولَىٰهُمَا﴾) و هنگامی که نخستینِ آن دو بار فساد فرا رسد و فساد کنند، (﴿بَعَثۡنَا عَلَيۡكُمۡ عِبَادٗا لَّنَآ﴾) بر حسب تقدیر، و بر مبنای قانون ما در جهان هستی، و به علت مجازات فسادتان، بندگانی قدرتمند را بر شما مسلط می‌کنیم. (﴿أُوۡلِي بَأۡسٖ شَدِيدٖ﴾) بندگانی بس پیکارگر را که دارای شجاعت و لشکر فراوان و اسلحه و ساز و کار نظامی هستند، بر شما مسلط وغالب می‌گردانیم؛ شما را می‌کشند، و فرزندانتان را به اسارت می‌گیرند، و اموالتان را غارت می‌نمایند. (﴿فَجَاسُواۡ خِلَٰلَ ٱلدِّيَارِ﴾) آنها خانه‌ها را تفتیش، و هرجایی را جستجو می‌نمایند، وحرمت خانه‌ها را هتک کرده، و وارد مسجدالحرام می‌شوند و در آن فساد و تباهی می‌ورزند. (﴿وَكَانَ وَعۡدٗا مَّفۡعُولٗا﴾) و این وعده، انجام پذیرفتنی است و حتماً به وقوع می‌پیوندد؛ چون علتش در آنها وجود دارد. مفسرین، در تعیین کسانی که مسلط می‌شوند، اختلاف نموده‌اند، اما همه در این اتفاق دارند که گروهی کافر و اهل عراق، یا شبه جزیرۀ عربستان یا جایی دیگر [از همین نواحی] هستند. و هنگامی که گناهان به کثرت در میان بنی‌اسرائیل رواج یافت، و بسیاری از دستورات شریعت خود را ترک نمودند، و در زمین فساد و سرکشی کردند؛ خداوند کافران را بر آنها مسلط نمود.
(6) (﴿ثُمَّ رَدَدۡنَا لَكُمُ ٱلۡكَرَّةَ عَلَيۡهِمۡ﴾) سپس شما را، بر کسانی که بر شما مسلط شده بودند، چیره گرداندیم و آنها را از سرزمین خود بیرون راندید. (﴿وَأَمۡدَدۡنَٰكُم بِأَمۡوَٰلٖ وَبَنِينَ﴾) و با اموال و فرزندان یاری‌تان دادیم؛ یعنی روزی‌هایتان را زیاد نمودیم، و تعدادتان را افزون گرداندیم، و شما را از آنها قوی‌تر و قدرتمندتر نمودیم. (﴿وَجَعَلۡنَٰكُمۡ أَكۡثَرَ نَفِيرًا﴾) و تعداد نفرات شما را از آنها بیشتر نمودیم. و این، به خاطر نیکوکاری و تسلیم شدن شما به درگاه خداوند و فروتنی تان بود.
(7) (﴿إِنۡ أَحۡسَنتُمۡ أَحۡسَنتُمۡ لِأَنفُسِكُمۡ﴾) اگر نیکی کنید، برای خودتان نیکی می‌کنید؛ چراکه فایده‌اش به خود شما برمی‌گردد. حتی در دنیا نیز همان‌طور که مشاهده نمودید، بر اثر نیکوکاری، بر دشمنانتان پیروز شدید. (﴿وَإِنۡ أَسَأۡتُمۡ فَلَهَا﴾) و اگر بدی کنید، به خودتان بدی می‌کنید و زیان آن به خودتان برمی‌گردد، همان‌طور که خداوند به شما نشان داد؛ آنگاه که بدی کردید، و دشمنان را بر شما مسلط گرداند. (﴿فَإِذَا جَآءَ وَعۡدُ ٱلۡأٓخِرَةِ﴾) و چون وعدۀ دیگر فرا رسد؛ یعنی هنگامی که برای بار دوم فساد کنید، دشمنان را [دگربار] بر شما مسلط می‌کنیم، (﴿لِيَسُ‍ُٔواۡ وُجُوهَكُمۡ﴾) تا با پیروزشدن بر شما، و به اسارت گرفتن‌تان حال شما را بگیرند، (﴿وَلِيَدۡخُلُواۡ ٱلۡمَسۡجِدَ كَمَا دَخَلُوهُ أَوَّلَ مَرَّةٖ﴾) و تا وارد مسجدالاقصی شوند، چنانکه بار نخست بدان داخل شدند. (﴿وَلِيُتَبِّرُواۡ مَا عَلَوۡاۡ تَتۡبِيرًا﴾) و تا بر هرچه چیره گردند، آن را یکسره نابود و تخریب کنند. پس خانه‌ها و مساجد و کشتزارهایتان را خراب و ویران نمایند.
(8) (﴿عَسَىٰ رَبُّكُمۡ أَن يَرۡحَمَكُمۡ﴾) امید است که پروردگارتان به شما رحم کند، و شما را بر آنها پیروز بگرداند. و خداوند به آنان رحم کرد، و حکومت و قدرت را به آنان داد. و آنها را تهدید نمود که اگر دست به ارتکاب گناه بزنید، (﴿وَإِنۡ عُدتُّمۡ﴾) و به تباهکاری و فسادکردن باز گردید، (﴿عُدۡنَا﴾) ما هم به مجازات و کیفر رساندن شما برمی‌گردیم. و بنی‌اسرائیل به فساد و تباهکاری بازگشتند، بنابراین پیامبرش محمد صلی الله علیه وسلم را بر آنها مسلط نمود؛ و خداوند به خاطر فساد کردن، از آنها انتقام گرفت، و این سزای دنیاست. و عذابی که نزد خداوند برای آنهاست، بزرگ‌تر و سخت‌تر است. بنابراین فرمود: (﴿وَجَعَلۡنَا جَهَنَّمَ لِلۡكَٰفِرِينَ حَصِيرًا﴾) و جهنم را، زندانی برای کافران گردانده‌ایم، که وارد آن می‌شوند و در آن برای همیشه باقی می‌مانند و هرگز از آن بیرون نمی‌شوند. و این هشداری است برای مسلمانان که از ارتکاب گناه بپرهیزند تا به آنچه بنی اسرائیل بدان گرفتار شدند، دچار نشوند؛ زیرا سنّت و قانون خداوند، یکی است و دگرگون نمی‌شود. و هرکس در مسلط شدن و چیره گشتن کافران و ستمگران بر مسلمین تأمل کند، می‌داند که کافران و ستمگران به خاطر گناهانی که مسلمانان مرتکب شده‌اند، برآنان مسلط شده‌اند؛ و این، انتقام بدی‌هایی است که مرتکب شده‌اند. و هرگاه به قرآن و سنت پیامبرش عمل نمایند، خداوند به آنها در زمین قدرت می‌دهد و آنان را بر دشمنانشان پیروز می‌گرداند.

شايد پروردگارتان بر شما رحمت آورد. و اگر بازگرديد، بازمى‌گرديم و جهنم را زندان كافران ساخته‌ايم

[اگر توبه كرديد] اميد است كه پروردگارتان بر شما رحمت آورد، و اگر [به فساد] باز گشتيد ما نيز باز مى‌گرديم. و دوزخ را براى كافران زندان قرار داده‌ايم

باشد که پروردگار شما بر شما رحمت آورد، و اگر باز گردید ما نیز باز می‌گردیم و جهنم را زندان کافران گردانده‌ایم‌

امید است که پروردگارتان [در صورتی که توبه کنید] به شما رحم کند و اگر به طغیان و فساد برگردید، ما هم [به کیفر شدید و عذاب سخت] بازگردیم، و دوزخ را برای کافران، زندانی تنگ قرار دادیم

امید است خدا به شما (اگر توبه کرده و صالح شوید) باز مهربان گردد و اگر (به عصیان و ستمگری) برگردید ما هم (به عقوبت و مجازات شما) بازمی‌گردیم و جهنم را زندان کافران قرار داده‌ایم

شاید پروردگار شما رحم کند بر شما و اگر بازگردید بازگردیم و گردانیدیم دوزخ را برای کافران تنگنائی (زندانی)

اميد است كه پروردگارتان شما را رحمت كند، و[لى‌] اگر [به گناه‌] بازگرديد [ما نيز به كيفر شما] بازمى‌گرديم، و دوزخ را براى كافران زندان قرار داديم

شاید پروردگارتان رحمتان کند. و (اما) اگر (به گناهتان) بازگردید (ما نیز به کیفرتان) باز می‌گردیم. و دوزخ را برای کافران زندانی سخت قرار دادیم

امید است كه پروردگارتان بر شما رحم كند و اگر بازگردید [و دوباره فتنه كنید]، ما نیز برمى‌گردیم [و قهر خود را مى‌فرستیم]. و ما دوزخ را براى كافران، زندانى سخت قرار داده‌ایم

امید است پروردگارتان (بعد از بار دوم نیز اگر توبه کردید و از تباهکاریها و ستمگریها برگشتید) به شما رحم کند (و شما را ببخشاید)، و اگر هم (به زشتیها و پلشتیها) برگردید، ما هم (به مجازات و کیفرتان در همین جهان) برمی‌گردیم، و دوزخ را (هم در آن جهان) زندان تنگ کافران (چون شما) می‌کنیم

امید است پروردگارتان به شما رحم کند! هرگاه برگردید، ما هم بازمی‌گردیم؛ و جهنّم را برای کافران، زندان سختی قرار دادیم

اميد است كه پروردگارتان بر شما ببخشايد و اگر [به تباهى‌] باز گرديد، [ما نيز به كيفر شما] باز مى‌گرديم و دوزخ را تنگنا و زندان كافران كرده‌ايم