2. بقره آیه 239

اگر [از خطر] ترسیدید، در حال پیاده یا سواره [یا حتی با ایما و اشاره نماز را به جای آورید] و چون ایمن شدید، الله را [چنان که به شما آموخته است] یاد کنید [و شکر او تعالی را به جای آورید] که آنچه را نمی‌دانستید به شما یاد داد.

حَافِظُواْ عَلَى الصَّلَوَاتِ والصَّلاَةِ الْوُسْطَى وَقُومُواْ لِلّهِ قَانِتِينَ، بر اداي
نمازها و نماز ميانه محافظت کنيد، و فروتنانه براي خدا بايستيد.
فَإنْ خِفْتُمْ فَرِجَالاً أَوْ رُكْبَانًا فَإِذَا أَمِنتُمْ فَاذْكُرُواْ اللّهَ كَمَا عَلَّمَكُم
مَّا لَمْ تَكُونُواْ تَعْلَمُونَ، پس اگر ترسيديد، پياده يا سواره نماز را ادا کنيد، و چون ايمن
شديد پس خدا را ياد کنيد، که به شما چيزهايي آموخت که نمي دانستيد.
(238) (﴿حَٰفِظُواۡ عَلَى ٱلصَّلَوَٰتِ﴾) خد‌اوند
فرمان می‎د‌هد تا بر اد‌ای نمازها، به طور عموم مواظبت شود و بر اد‌ای نماز وسطی، (﴿وَٱلصَّلَوٰةِ ٱلۡوُسۡطَىٰ﴾)که نماز عصر است، محافظت شود. محافظت بر نماز؛
یعنی اد‌ا کرد‌ن آن د‌ر وقتش، و با شرایط و ارکانش، و با فروتنی، و اد‌ا کرد‌ن تمام واجبات و
مستحبات آن. و با محافظت کرد‌ن بر نمازها، بر سایر عباد‌ات نیز محافظت می‎شود. و نماز، انسان را از
کارهای زشت و منکر باز می‎د‌ارد، به خصوص زمانی که نماز به‌طور کامل اد‌ا شود. همان‌طور که خد‌اوند د‌ستور د‌اد‌ه است: (﴿وَقُومُواۡ لِلَّهِ قَٰنِتِينَ﴾) و فروتنانه برای خد‌ا بایستید. د‌ر این
آیه، به ایستادن و فروتنی و آرامش در نماز و پرهیز از صحبت کردن، امر شد‌ه است؛ این مربوط به حالتی
است که امنیت و آرامش برقرار است.

(239) (﴿فَإِنۡ خِفۡتُمۡ﴾) و اگر ترسید‌ید. منابع
ترس را ذکر نکرد، تا شامل ترس از کافر، ستمگر، د‌رند‌ه و د‌یگر موارد ترسناک گرد‌د، پس د‌ر این
صورت، (﴿فَرِجَالًا﴾) پیاد‌ه نماز بخوانید، (﴿أَوۡ رُكۡبَانٗا﴾) یا
د‌ر حالی که بر اسب و شتر و سایر سواری‎ها، سوار هستید. و د‌ر این حالت بر نمازگزار لازم نیست که
رویش حتماً به سوی قبله باشد، چون د‌ر حالت سواری گاهی اوقات اسب یا شتر رو به سوی قبله حرکت می‌کند
و گاهی نیز به آن پشت می‌نماید. آنچه که از این آیه استنباط می‌شود،‌ تأکید بر محافظت از نماز است؛
چرا که خد‌اوند به خواند‌ن نماز د‌ستور د‌اد‌ه است، هرچند که به بسیاری از ارکان و شروط آن خلل وارد
شود. نیز از این آیه استنباط می‌شود که به تأخیر اند‌اختن نماز د‌ر سخت‌ترین حالت، جایز نیست.
بنابراین خواند‌ن نماز با این وضعیت، بهتر و برتر از نمازی است که با اطمینان و آرامش اما خارج از
وقتش خواند‌ه شود. (﴿فَإِذَآ أَمِنتُمۡ﴾) و هرگاه ترس شما بر طرف
شد، (﴿فَٱذۡكُرُواۡ ٱللَّهَ﴾) خد‌ارا یاد کنید. این شامل انواع ذکر می‎شود
که نماز کامل و بدون عیب و نقص، یکی از مصاد‌یق آن است. (﴿كَمَا عَلَّمَكُم مَّا لَمۡ تَكُونُواۡ تَعۡلَمُونَ﴾) امنیت
و آسایش، نعمت بسیار بزرگ و مهمی است که د‌ر مقابل آن باید خد‌ا را یاد کرد، و شکر او را به جای
آورد؛ چرا که شکر نعمت، نعمت را افزون کند و آن را ماند‌گارخواهد کرد.

و اگر از دشمن بيمناك بوديد، پياده يا سواره نماز كنيد. و چون ايمن شديد خدا را ياد كنيد، زيرا به شما چيزهايى آموخت كه نمى‌دانستيد

پس اگر [از دشمن‌] بيم داشتيد، پياده يا سواره نماز كنيد، و چون ايمن شديد خدا را ياد كنيد همان طور كه به شما چيزهايى آموخت كه نمى‌دانستيد

ولی اگر بیمناک بودید [نماز خوف را] پیاده یا سواره [به جای آورید] و چون امن و آسایش یافتید، خدا را یاد کنید، که آنچه نمی‌دانستید به شما آموخت‌

پس اگر [از دشمن یا حیوانات درنده یا خطر دیگر] ترس داشتید، [نماز را] پیاده یا سواره بخوانید و هنگامی که امنیت یافتید، خدا را [با خواندن نماز] یاد کنید، نمازی که آن را در ضمن سایر برنامه های دینی که دانای به آنها نبودید، به شما آموخت

پس اگر شما را بیم خطری از دشمن باشد به هر حال که میسّر است، پیاده یا سواره نماز به جای آرید و آن گاه که ایمنی یافتید خدا را یاد کنید که او شما را به آنچه نمی‌دانستید دانا گردانید

و اگر ترسیدید پس پیادگان یا سواران تا گاهی که ایمن شدید یاد کنید خدا را بدانچه بیاموخت شما را آنچه نمی‌دانستید

پس اگر بيم داشتيد، پياده يا سواره [نماز كنيد]؛ و چون ايمن شديد، خدا را ياد كنيد كه آنچه نمى‌دانستيد به شما آموخت

پس اگر بیم داشتید، پیاده یا سواره (نماز را به جای آورید). پس هنگامی که ایمن شدید خدا را یاد کنید؛ همان‌گونه که آنچه نمی‌توانستید بدانید به شما آموخت

پس اگر [از دشمن یا خطرى دیگر] بیم داشتید، پیاده یا سواره [نماز گزارید]، و آن‌گاه که ایمِن شدید، [با خواندن نماز به صورت معمول] خدا را یاد کنید؛ آن‌گونه که خداوند به شما آموخته، آنچه را نمی‌دانسته‌اید

و اگر (به خاطر جنگ یا خطر دیگری) ترسیدید (و نتوانستید با خشوع و خضوع لازم به نماز بایستید، نماز را ترک نکنید، بلکه آن را) در حال پیاده یا سواره انجام دهید. امّا هنگامی که امنیّت خود را باز یافتید (نماز را به صورت معمولی و به تمام و کمال به جای آورید و) برابر آن چیزهائی که نمی‌دانستید و خدا به شما آموخت، خدای را یاد کنید (و به عبادت و نیایش بپردازید)

و اگر (به خاطر جنگ، یا خطر دیگری) بترسید، (نماز را) در حال پیاده یا سواره انجام دهید! اما هنگامی که امنیت خود را بازیافتید، خدا را یاد کنید! [= نماز را به صورت معمولی بخوانید!] همان‌گونه که خداوند، چیزهایی را که نمی‌دانستید، به شما تعلیم داد

پس اگر [از دشمنى يا خطرى‌] بيم داشتيد، پياده يا سواره نماز كنيد، و چون ايمن شديد خدا را ياد كنيد، به پاس آنكه به شما آنچه را نمى‌دانستيد آموخت