22. حج آیه 29

سپس باید آلودگی‌هایشان را برطرف سازند و به نذرهای خویش وفا کنند و [گرداگردِ] این خانۀ کهن [= کعبه] طواف کنند».

وَإِذْ بَوَّأْنَا لِإِبْرَاهِيمَ مَكَانَ الْبَيْتِ أَن لَّا تُشْرِكْ بِي شَيْئًا وَطَهِّرْ بَيْتِيَ لِلطَّائِفِينَ وَالْقَائِمِينَ وَالرُّكَّعِ السُّجُودِ و به يادآور آنگاه كه جايگاه خانة [كعبه] را براي ابراهيم معين ساختيم [و به او گفتيم:] كه چيزي را با من شريك مياور، و خانه‌ام را براي طواف كنندگان و قيام كنندگان و ركوع كنندگان و سجده برندگان پاكيزه‌دار.
وَأَذِّن فِي النَّاسِ بِالْحَجِّ يَأْتُوكَ رِجَالًا وَعَلَى كُلِّ ضَامِرٍ يَأْتِينَ مِن كُلِّ فَجٍّ عَمِيقٍ و در [ميان] مردم به حج ندا برآور، و آن‌ها را صدا كن تا پياده و [سوار] بر هر شتر لاغري كه از هر راه دور رهسپارند به سوي تو بيايند.
لِيَشْهَدُوا مَنَافِعَ لَهُمْ وَيَذْكُرُوا اسْمَ اللَّهِ فِي أَيَّامٍ مَّعْلُومَاتٍ عَلَى مَا رَزَقَهُم مِّن بَهِيمَةِ الْأَنْعَامِ فَكُلُوا مِنْهَا وَأَطْعِمُوا الْبَائِسَ الْفَقِيرَ تا شاهد منافع خود باشند، و در روزهاي معيني نام خدا را بر چهارپاياني ببرند كه خداوند روزيشان كرده است. پس، از آن بخوريد و بينوايان و مستمندان را نيز بخورانيد.
ثُمَّ لْيَقْضُوا تَفَثَهُمْ وَلْيُوفُوا نُذُورَهُمْ وَلْيَطَّوَّفُوا بِالْبَيْتِ الْعَتِيقِ سپس بايد آلودگي‌هاي بدنشان را بزدانيد و به نذرهايشان وفا كنند، . خانة قديمي و گرامي [خدا، كعبه] را طواف نمايند.
(26) خداوند، عظمت بیت‌الحرام و شکوه سازندۀ آن را که ابراهیم خلیل‌الرحمان است، بیان می‌دارد. پس فرمود: (﴿وَإِذۡ بَوَّأۡنَا لِإِبۡرَٰهِيمَ مَكَانَ ٱلۡبَيۡتِ﴾) و آنگاه که محل و جایگاه خانۀ کعبه را برای ابراهیم معیّن ساختیم، و او را به آنجا بردیم، و برخی از فرزندانش را در آنجا ساکن نمودیم، وخداوند به ابراهیم فرمان داد تا خانۀ کعبه را بسازد. پس ابراهیم آن را بر اساس پرهیزگاری و طاعت خداوند بنا نهاد؛ و او و فرزندش اسماعیل آن را ساختند، و خداوند به ابراهیم دستور داد تا چیزی را شریک او نسازد به این صورت که اعمالش را خالصانه برای خدا انجام دهد، و خانۀ کعبه را بر نام خداوند بنا نماید. (﴿وَطَهِّرۡ بَيۡتِيَ﴾) و خانه‌ام را از شرک و گناهان، و از آلودگی‌ها پاکیزه بدار. و خداوند خانه را به خودش نسبت داد، و این به خاطر شرافت و فضیلتی است که خانۀ کعبه دارد، و تا بیشتر محبت کعبه در دل‌ها جای بگیرد، و از هر طرف مردم به آن دلبسته شوند. و تا بیشتر به پاکیزه داشتن آن اهتمام ورزند؛ زیرا کعبه، خانۀ خداوند است برای طواف‌کنندگان و افرادی که در کنار آن مشغول عبادت هستند و اعتکاف می‌کنند و به انجام عباداتی از قبیل: ذکر و خواندن قرآن و آموختن علم و یاد دادن آن به دیگران می‌پردازند، و دیگر انواع عبادت‌ها را انجام می‌دهند. (﴿وَٱلرُّكَّعِ ٱلسُّجُودِ﴾) و نمازگزاران؛ یعنی خانۀ کعبه را برای این افراد با ارزش و برتر که هدفشان اطاعت پروردگار و نزدیکی جستن به خدا در کنار خانه‌اش می‌باشد، پاکیزه بدار؛ زیرا این افراد شایسته هستند، و باید مورد بزرگداشت قرار بگیرند. و یکی از مصادیق تکریم آنها، این است که خانۀ کعبه باید برای آنان پاکیزه داشته شود. و پاکسازی کعبه از صداهای بیهوده و بلند که نماز و طواف مردم را مشوّش می‌نماید، از جمله پاک کردن و پاکیزه داشتن آن به‌حساب می‌آید. و طواف را بر اعتکاف و نماز مقدم کرد؛ چون طواف فقط ویژۀ خانه کعبه است، سپس اعتکاف را بیان نمود؛ چون در هر مسجدی می‌توان آن را انجام داد.
(27) (﴿وَأَذِّن فِي ٱلنَّاسِ بِٱلۡحَجِّ﴾) و به مردم اعلام کن که به حج بیایند، و آنها را به حج فرا بخوان، و فرض بودن و فضیلت حج را به همۀ آنان -و به ‌دور و نزدیکشان- خبر بده. و هر گاه آنها را به حج و عمره فرا بخوانی، از بس که علاقه دارند، با پای پیاده می‌آیند، (﴿وَعَلَىٰ كُلِّ ضَامِرٖ﴾) و سوار برشتران باریک اندام[در اینجا مراد شتری است که بر اثر کار کردن با آن، لاغر شده است، نه شتری که ذاتاً لاغر می‌باشد.]، راه‌های دور و دراز و بیابان‌ها را طی می‌کنند، تا به بهترین مکان و جایگاه برسند، (﴿يَأۡتِينَ مِن كُلِّ فَجٍّ عَمِيقٖ﴾) و از هر سرزمین و راه دوری، به قصد حج رهسپار می‌شوند. و ابراهیم خلیل -علیه السلام- چنین کرد و بعد از او فرزندش محمد صلی الله علیه وسلم نیز چنین نمود. پس هردو، مردم را به حج خانۀ کعبه فراخواندند و این ندا را تکرار کردند؛ و آنچه خداوند به او وعده داده بود، محقق شد و مردم پیاده و سوار از شرق و غرب دنیا به سوی او آمدند.
(28) سپس فواید زیارت بیت‌الله‌الحرام را بیان نمود و بر زیارت آن تشویق کرد و فرمود: (﴿لِّيَشۡهَدُواۡ مَنَٰفِعَ لَهُمۡ﴾) تا به سبب حضور در بیت‌الله، منافع معنوی و دینی‌شان را از قبیل عبادت‌های بافضیلت که جز در بیت‌الله انجام نمی‌شود، به دست بیاورند؛ و نیز از سود و منافع دنیوی از قبیل: به دست آوردن سودهای مادی بهره‌مند شوند. و همۀ اینها، امور مشخص و معلومی هستند، و هر کس [به حج مشرف شده باشد آنها را] می‌داند. (﴿وَيَذۡكُرُواۡ ٱسۡمَ ٱللَّهِ فِيٓ أَيَّامٖ مَّعۡلُومَٰتٍ عَلَىٰ مَا رَزَقَهُم مِّنۢ بَهِيمَةِ ٱلۡأَنۡعَٰمِ﴾) و این نیز از منافع دینی و دنیوی است؛ یعنی تا به هنگامِ سر بریدن و ذبح قربانی‌ها، نام خدا را ببرند، تا سپاس او را به خاطر آنچه روزی و نصیب آنها نموده و برایشان فراهم کرده است، به جای آورند. و وقتی که قربانی‌ها را سر بریدید، (﴿فَكُلُواۡ مِنۡهَا وَأَطۡعِمُواۡ ٱلۡبَآئِسَ ٱلۡفَقِيرَ﴾) از آن بخورید، و نیز به بینوایانِ مستمند بخورانید.
(29) (﴿ثُمَّ لۡيَقۡضُواۡ تَفَثَهُمۡ﴾) سپس اعمالشان را به پایان برسانند، و چرک‌ها و آلودگی‌هایی را که در حالت احرام به آن آلوده شده‌اند، از خود برطرف سازند، (﴿وَلۡيُوفُواۡ نُذُورَهُمۡ﴾) و نذرهایی از قبیل: حج، و عمره، و قربانی را که بر خود واجب کرده‌اند، انجام دهند، و به آن وفا نمایند. (﴿وَلۡيَطَّوَّفُواۡ بِٱلۡبَيۡتِ ٱلۡعَتِيقِ﴾) و خانۀ قدیمی [کعبه] را که به طور مطلق از همۀ مساجد برتر است، طواف نمایند؛ خانه‌ای که از چیره شدن ستمگران برآن در امان است. در اینجا فرمان داده شده تا به طور عموم همۀ مناسک انجام شود، و به طور ویژه به طواف دستور داده شده است؛ چون طواف فضیلت فراوانی دارد؛ چرا که [در سفر حج]، طواف مطلوب و مقصود است، و دیگر چیزها وسیله‌ای برای نیل به این فضیلت می‌باشند. و شاید دستور به طواف، فایده‌ای دیگر داشته باشد؛ و آن این است که طواف در هر وقت جایز است -چه طوافِ در اثنای حج یا عمره باشد، چه بدون حج یا عمره- این امر در هر حالتی جایز است.

سپس چرك از خود دور كنند و نذرهاى خويش را ادا كنند و بر آن خانه كهنسال طواف كنند

سپس بايد آلودگى خود را بزدايند و به نذرهايشان وفا كنند و برگرد خانه‌ى كهن طواف نمايند

آنگاه باید آلایشهایشان را بزدایند و نذرهایشان را وفا کنند و پیرامون بیت‌العتیق طواف کنند

سپس باید آلودگی های خود را [که در مدت مُحرم بودن و قربانی کردن و سر تراشیدن بر بدن هایشان قرار گرفته] برطرف کنند و نذرهایشان را وفا نمایند و بر گرد خانه کهن طواف کنند

آن گاه باید مناسک حج و حلق و تقصیر را به جای آرند (یعنی سر بتراشند و ناخن و موی بسترند تا از احرام به درآیند) و به هر نذر و عهدی که (در حج) کردند (یا به هر پیمانی که با خدا و خلق بسته‌اند) وفا کنند و طواف را گرد خانه عتیق (بیت الحرام کعبه) به جای آرند

پس تا بگذارند چرک (آلایش) خویش را و وفا کنند به نذرهای خود و طواف کنند گرد خانه کهن‌

سپس بايد آلودگى خود را بزدايند و به نذرهاى خود وفا كنند و بر گِرد آن خانه كهن [=كعبه‌] طواف به جاى آورند

سپس باید آلودگی خود را بزدایند و به نذرهای خود وفا کنند و بر گِرد آن خانه‌ی کهن آزاد [:کعبه] بسیار طواف کنند

[زائران خانه‌ی خدا] سپس باید آلودگى خود را برطرف سازند، و به نذرهاى خود وفا کنند، و بر گرد خانه‌ى کهن و آزاد [کعبه] طواف نمایند

بعد از آن باید آلودگیها (و چرک و کثافت، و زوائد بدن همچون مو و ناخن) را از خود برطرف سازند، و به نذرهای خویش (اگر نذر کرده‌اند) وفا کنند، و خانه‌ی قدیمی و گرامی (خدا، کعبه) را طواف نمایند

سپس، باید آلودگیهایشان را برطرف سازند؛ و به نذرهای خود وفا کنند؛ و بر گرد خانه گرامی کعبه، طواف کنند

سپس بايد چرك از خود بزدايند و نذرهاى خويش- كه تعهد كرده‌اند- به جاى آرند و بر آن خانه كهن طواف كنند