17. اسراء آیه 52

روزى كه [الله] شما را [به صحرای محشر] فرامى‌خوانَد و شما با سپاس و ستایش اجابتش مى‌کنید و مى‌پندارید كه جز اندكى [در دنیا] به سر نبرده‌اید».

وَقَالُواْ أَئِذَا كُنَّا عِظَامًا وَرُفَاتًا أَإِنَّا لَمَبْعُوثُونَ خَلْقًا جَدِيدًا و گفتند: «آيا هنگامي که ما (تبديل به) استخوانها و تکه هاي خشکيده شديم ، آيا ديگر بار به آفرينش نويني برانگيخته خواهيم شد»
قُل كُونُواْ حِجَارَةً أَوْ حَدِيدًا بگو:«سنگ يا آهن باشيد»
أَوْ خَلْقًا مِّمَّا يَكْبُرُ فِي صُدُورِكُمْ فَسَيَقُولُونَ مَن يُعِيدُنَا قُلِ الَّذِي فَطَرَكُمْ أَوَّلَ مَرَّةٍ فَسَيُنْغِضُونَ إِلَيْكَ رُؤُوسَهُمْ وَيَقُولُونَ مَتَى هُوَ قُلْ عَسَى أَن يَكُونَ قَرِيبًا يا اينکه آفريدۀ ديگري باشيد که در نظرتان بزرگ مي نمايد، خواهند گفت:« چه کسي ما را باز مي گرداند؟ » بگو: «همان خدايي که نخستين بار شما را آفريد». پس سرهايتان را به سويت تکان داده و مي گويد:«آن کي خواهد بود؟» بگو:«شايد که نزديک باشد.
يَوْمَ يَدْعُوكُمْ فَتَسْتَجِيبُونَ بِحَمْدِهِ وَتَظُنُّونَ إِن لَّبِثْتُمْ إِلاَّ قَلِيلاً روزي که شما را فرا مي خواند، پس در حالي که او را ستايش مي کنيد، پاسخش مي دهيد، و گمان مي بريد که جز مدت اندکي ماندگار نبوده ايد.
(49) خداوند از سخن آنانی که منکر رستاخیز و زنده‌شدن پس ‌از مرگ هستند، و آن را تکذیب می‌کنند، خبر می‌دهد که ‌می‌گویند: (﴿أَءِذَا كُنَّا عِظَٰمٗا وَرُفَٰتًا﴾) آیا هنگامی که ما تبدیل به استخوان‌ها و تکه‌های خشکیده شدیم، (﴿أَءِنَّا لَمَبۡعُوثُونَ خَلۡقٗا جَدِيدٗا﴾) آیا دوباره آفرینش تازه‌ای خواهیم یافت و برانگیخته خواهیم شد؟ یعنی چنین نمی‌شود. و این کار به گمان آنها غیرممکن بود. پس آنان به شدت گرفتار جهالت و نادانی شده و پیامبر خدا را تکذیب کرده و آیات الهی را انکار نموده و قدرت آفرینندۀ آسمان‌ها و زمین را با قدرت ضعیف و ناتوان خود مقایسه نمودند. و هنگامی که دیدند آنها توانایی چنین کاری را ندارند، قدرت خدا را نیز چنین انگاشتند. پاک است خداوندی که خلقی از آفریده‌هایش را -که خود را خردمند و اهل عقل می‌پندارد- نمونه‌ای برای ندانستن آشکارترین و روشن‌ترین چیز [= قیامت] و آنچه دلایلش از همه چیز واضح تر و بالاتر است، قرار داده است، تا به بندگانش نشان دهد که دو راه بیشتر وجود ندارد؛ یا اینکه توفیق و مدد خدا یاور انسان باشد، و یا اینکه هلاک و گمراه ‌شود. ﴿رَبَّنَا لَا تُزِغۡ قُلُوبَنَا بَعۡدَ إِذۡ هَدَيۡتَنَا وَهَبۡ لَنَا مِن لَّدُنكَ رَحۡمَةًۚ إِنَّكَ أَنتَ ٱلۡوَهَّابُ﴾ پروردگارا! پس از اینکه ما را هدایت نمودی، دل‌های ما را منحرف مگردان و از جانب خویش رحمتی به ما ببخشای، بی‌گمان فقط تو بخشنده‌ای.
(50 - 51) بنابراین خداوند به پیامبرش صلی الله علیه وسلم دستور داد تا به کسانی، که زنده شدن پس از مرگ را انکار می‌کنند و یا آن را بعید می‌دانند، بگوید: (﴿قُلۡ كُونُواۡ حِجَارَةً أَوۡ حَدِيدًا أَوۡ خَلۡقٗا مِّمَّا يَكۡبُرُ فِي صُدُورِكُمۡ﴾) بگو: «سنگ یا آهن باشید یا غیر از این دو، چیز دیگری باشید که در نظرتان از اینها سخت‌تر و بزرگ‌تر است» تا ـ ‌به گمان خود ‌ـ از اینکه قدرت الهی شما را دریابد و ارادۀ خداوند در مورد شما اجرا شود، در امان بمانید. شما هر طور که باشید و به هر کیفیتی در بیایید، نمی‌توانید خدا را ناتوان کنید؛ نه در زندگی دنیا و نه پس از مرگ نمی‌توانید چاره‌ای بیندیشید، پس تدبیر و تصرف را برای کسی بگذارید که بر هرچیز و هر کاری تواناست و هر چیزی را احاطه نموده است. (﴿فَسَيَقُولُونَ﴾) وقتی که دلایلی بر زنده شدنِ پس از مرگ برای آنها اقامه ‌شود، می‌گویند: (﴿مَن يُعِيدُنَاۖ قُلِ ٱلَّذِي فَطَرَكُمۡ أَوَّلَ مَرَّةٖ﴾) چه کسی ما را باز می‌گرداند؟ بگو: خدایی که نخستین بار شما را آفرید، آنگاه که چیزی نبودید، پس همان کس شما را دوباره خواهد آفرید. ﴿كَمَا بَدَأۡنَآ أَوَّلَ خَلۡقٖ نُّعِيدُهُۥ﴾ همان‌طور که نخستین بار جان آفریدیم، دوباره آن را باز می‌آفرینیم.(﴿فَسَيُنۡغِضُونَ إِلَيۡكَ رُءُوسَهُمۡ﴾) پس سرهایشان را به علامت تعجب و انکار و نپذیرفتن سخنانت تکان می‌دهند، (﴿وَيَقُولُونَ مَتَىٰ هُوَ﴾) و می‌گویند: وقتِ زنده شدنِ پس از مرگ ـ ‌که تو آن را نزدیک می‌پنداری‌ ـ کی هست؟ در حقیقت این نشانۀ بی‌خردی آنهاست؛ چراکه قدرت خداوند را باور نکرده، و می‌گویند: چنین چیزی امکان ندارد، و آنها اصل زنده شدن پس از مرگ را قبول ندارند. (﴿قُلۡ عَسَىٰٓ أَن يَكُونَ قَرِيبٗا﴾) بگو: شاید نزدیک باشد. ودر تعیین زمانِ آن، فایده‌ای نیست؛ بلکه آنچه فایده دارد و مدار موفقیت، است پذیرش زنده شدن پس از مرگ و تایید و اثبات آن است. و هرآنچه که می‌آید، نزدیک است.
(52) (﴿يَوۡمَ يَدۡعُوكُمۡ﴾) روزی که خداوند شما را برای رستاخیز و حشر فرا می‌خواند، و در صور دمیده می‌شود، (﴿فَتَسۡتَجِيبُونَ بِحَمۡدِهِۦ﴾) و شما با حمد و سپاس پاسخ می‌گویید؛ یعنی تسلیم فرمان او می‌شوید و از فرمانش سرپیچی نمی‌کنید، (﴿بِحَمۡدِهِۦ﴾) یعنی خداوند بر کلیۀ کارهایش مورد ستایش قرار می‌گیرد، و روز محشر که انسان‌ها را گرد می‌آورد، آنها را سزا و جزا می‌دهد و بر این‌کار هم ستایش می‌شود. (﴿وَتَظُنُّونَ إِن لَّبِثۡتُمۡ إِلَّا قَلِيلٗا﴾) و از بس که رستاخیز به سرعت خواهد آمد؛ و نعمت‌هایی که در آن قرار داشته‌اید، سریع پایان می‌یابند؛ چنان احساس می‌کنید که گویا اصلاً در چنین ناز ونعمتی نبوده‌اید. پس این همان روزی است که شما را برآن داشت بگویید: (﴿مَتَىٰ هُوَ﴾) آن کی خواهد بود؟ و در هنگام تحققِ آن روز، به شدت پشیمان می‌شوند، و به آنها گفته می‌شود:﴿هَٰذَا ٱلَّذِي كُنتُم بِهِۦ تُكَذِّبُونَ﴾ این همان روزی است که شما آن را تکذیب می‌کردید.

روزى كه شما را فرا مى‌خواند و شما ستايش‌گويان پاسخ مى‌دهيد و مى‌پنداريد كه اندكى آرميده‌ايد

روزى كه شما را فرا مى‌خواند، پس با ستايش او اجابتش مى‌كنيد، و مى‌پنداريد كه جز اندكى [در دنيا] توقف نكرده‌ايد

روزی که شما را بخواند و شما سپاسگزارانه پاسخ دهید و چنین پندارید که جز اندکی [در دنیا یا در گور] درنگ نکرده‌اید

روزی که شما را [از میان گورها برای ورود به عرصه قیامت] فرا می خواند، پس [فرا خواندنش را] در حالی که او را سپاس و ستایش می گویید، اجابت می کنید، وگمان می برید که [در دنیا یا در برزخ] جز اندکی درنگ نکرده اید

روزی که خدا شما را بخواند و شما (سر از خاک بیرون کرده و) با حمد و ستایش او را اجابت کنید و تصور می‌کنید که جز اندک زمانی (در گورها) درنگ نکرده‌اید

روزی که خوانندتان پس اجابت کنید با سپاس او و پندارید که نماندید جز اندکی‌

روزى كه شما را فرا مى‌خواند، پس در حالى كه او را ستايش مى‌كنيد اجابتش مى‌نماييد و مى‌پنداريد كه جز اندكى [در دنيا] نمانده‌ايد

روزی که شما را فرا می‌خواند، پس او را با ستایشش اجابت خواهید کرد و می‌پندارید که جز اندکی (در گذشته) نمانده‌اید

روزى كه شما را [از قبرهایتان] فرامى‌خواند، پس شما ستایش‌گویان اجابت مى‌كنید. و مى‌پندارید كه جز مدّت كوتاهى [در دنیا یا برزخ] درنگ نكرده‌اید

(این بازگشت به حیات مجدّد) روزی خواهد بود که خدا شما را (از گورهایتان برای گردهمائی در محشر) فرا می‌خواند و شما (فرمان او را) با حمد و سپاس پاسخ می‌گوئید و گمان می‌برید که (در دنیا) جز مدّت اندکی ماندگار نبوده‌اید

همان روز که شما را (از قبرهایتان) فرامی‌خواند؛ شما هم اجابت می‌کنید در حالی که حمد او را می‌گویید؛ می‌پندارید تنها مدت کوتاهی (در جهان برزخ) درنگ کرده‌اید!»

روزى كه شما را فرا مى‌خواند، پس همراه با سپاس و ستايش او پاسخ مى‌دهيد، و پنداريد كه جز اندكى- در دنيا يا در گور- درنگ نكرده‌ايد