19. مريم آیه 63

این همان بهشتی است که به هر كس از بندگانمان که [در دنیا] پرهیزگار باشد به میراث می‌دهیم.

فَخَلَفَ مِن بَعْدِهِمْ خَلْفٌ أَضَاعُوا الصَّلَاةَ وَاتَّبَعُوا الشَّهَوَاتِ فَسَوْفَ يَلْقَوْنَ غَيًّا آن گاه پس از آنان فرزندان ناخلفي جانشين شدند که نماز را هدر دادند و از خواسته ها[نفساني ] پيروي کردند و [مجازات] گمراهي را خواهند يافت.
إِلَّا مَن تَابَ وَآمَنَ وَعَمِلَ صَالِحًا فَأُوْلَئِكَ يَدْخُلُونَ الْجَنَّةَ وَلَا يُظْلَمُونَ شَيْئًا مگر کساني که توبه کنند و ايمان بياورند و کارهاي شايسته انجام دهند، پس ايشان وارد بهشت مي شوند و هيچ ستمي نمي بينند.
جَنَّاتِ عَدْنٍ الَّتِي وَعَدَ الرَّحْمَنُ عِبَادَهُ بِالْغَيْبِ إِنَّهُ كَانَ وَعْدُهُ مَأْتِيًّا باغهاي جاوداني که خداوند در جهان غيب به بندگانش وعده داده است، و وعدۀ خدا حقاً تحقق مي پذيرد.
لَا يَسْمَعُونَ فِيهَا لَغْوًا إِلَّا سَلَامًا وَلَهُمْ رِزْقُهُمْ فِيهَا بُكْرَةً وَعَشِيًّا در آن جا [هيچ] سخن بيهوده اي نمي شنوند، بلکه سلام [مي شنوند]، صبحگاهان و شامگاهان خوراک و طعام ايشان آماده است.
تِلْكَ الْجَنَّةُ الَّتِي نُورِثُ مِنْ عِبَادِنَا مَن كَانَ تَقِيًّا اين است آن بهشتي که به هرکس از بندگان ما که پرهيزگار باشد به ميراث مي دهيم.
(59) پس از آنکه خداوند متعال از این پیامبران سخن به میان آورد و ذکر نمود که آنان مخلص و در جستجوی خشنودی پروردگارشان بودند، و به سوی او باز می‌گشتند، از کسانی که پس از آنان آمدند، سخن گفت؛ کسانی که آنچه را به آن دستور داده شده بودند، تحریف کردند، و بیان داشت که پس از آنان، فرزندان ناخلفی جانشین آنها شدند و به عقب برگشتند. پس نماز را که به محافظت و اقامۀ آن دستور داده شده بودند، ترک کردند؛ و در مورد آن سستی ورزیده و آن را ضایع نمودند؛ و چون نماز را ضایع کردند -که ستون دین و ترازوی ایمان و اخلاص برای پروردگار جهانیان است، و بیش از همۀ اعمال بر آن تاکید شده، و بهترین اعمال است- دیگر امور دینی را نیز ضایع و ترک ‌نمودند. و چیزی که آنها را به این امر فرا می‌خواند، این بود که آنها از خواسته‌های نفسانی خود پیروی کردند. بنابراین توجه آنان به شهوت‌های نفسانی معطوف شد، و آن را بر حقوق خداوند مقدم داشتند. و این امر، سبب ضایع کردن حقوق خدا، و روی آوردن به شهواتشان شد. بنابراین هرگاه شهوتی برایشان پدیدار می‌شد، آن را حاصل می‌کردند؛ و به هر شیوه‌ای برایشان روی می‌داد آن را انجام می‌دادند. (﴿فَسَوۡفَ يَلۡقَوۡنَ غَيًّا﴾) یعنی به زودی، با عذابی مضاعف و شدید روبه‌رو می‌شوند،
(60) سپس خداوند متعال استثنا قایل شد و فرمود: (﴿إِلَّا مَن تَابَ﴾) مگر آن کسانی که از شرک و بدعت و گناهان توبه نمایند و از آن دست کشیده و از آن پشیمان شوند، و تصمیم قاطع بگیرند که آن را تکرار نکنند، (﴿وَءَامَنَ﴾) و به خدا و فرشتگان و کتاب‌ها و پیامبرانش و روز قیامت ایمان داشته باشند، (﴿وَعَمِلَ صَٰلِحٗا﴾) و کار شایسته انجام دهند، و آن کاری است که خداوند آن را بر زبان پیامبرانش مشروع قرار داده است، به شرط اینکه برای رضای خدا انجام شود. (﴿فَأُوۡلَٰٓئِكَ﴾) پس کسانی که توبه کنند و ایمان آور‌ند و عمل صالح انجام دهند، (﴿يَدۡخُلُونَ ٱلۡجَنَّةَ﴾) وارد بهشت می‌شوند، که شامل نعمت‌های پایدار و زندگی سالم و همسایگی پروردگار بزرگوار می‌باشد. (﴿وَلَا يُظۡلَمُونَ شَيۡ‍ٔٗا﴾) و در مورد اعمالشان هیچ ستمی نمی‌بینند؛ اعمالشان را به‌طور کامل می‌یابند، و به‌طور کامل به آنان پاداش داده می‌شود.
(61) سپس بیان نمود بهشتی که وعده داده آنها بدان وارد ‌شوند، مانند دیگر باغ‌ها نیست، بلکه (﴿جَنَّٰتِ عَدۡنٍ﴾) باغ‌های بهشت، باغ‌هایی برای اقامت و ماندن بوده، و هیچ رنج و ناراحتی در آن وجود ندارد؛ و انسان از آن به جایی دیگر برده نمی‌شود، و هیچ گاه از بین نمی‌روند، و این به خاطر پهناور بودن آن باغ‌ها، و فراوانی خوبی‌ها و شادی‌هایی است که در آن وجود دارد. (﴿ٱلَّتِي وَعَدَ ٱلرَّحۡمَٰنُ عِبَادَهُۥ بِٱلۡغَيۡبِ﴾) باغ‌هایی که خداوند مهربان به آن وعده داده است، آن را به «رحمان» نسبت داد؛ چون رحمت و احسانی در آن باغ‌ها وجود دارد که هیچ چشمی مانند آن را ندیده، و هیچ گوشی مانند آن را نشنیده، و به دل هیچ انسانی خطور نکرده است. و خداوند بهشت را، رحمت خویش نامیده و فرموده است:﴿وَأَمَّا ٱلَّذِينَ ٱبۡيَضَّتۡ وُجُوهُهُمۡ فَفِي رَحۡمَةِ ٱللَّهِۖ هُمۡ فِيهَا خَٰلِدُونَ﴾ و اما کسانی که چهره‌هایشان سفید می‌شود، در رحمت خداوند هستند و آنها در آن جاودانه‌اند. و همچنین نسبت دادن بهشت به رحمت خدا، بر این دلالت می‌نماید که شادی بهشت، استمرار دارد و همواره باقی خواهد ماند؛ چون رحمت الهی که بهشت اثری از آن می‌باشد، همواره باقی است. و منظور از (﴿عِبَادَهُۥ﴾) بندگانی است که او را عبادت کرده، به شرایع وی پایبند بوده؛ و عبودیت و بندگی، تبدیل به صفت آنها شده است. همچنان‌که خداوند متعال فرموده است:﴿وَعِبَادُ ٱلرَّحۡمَٰنِ﴾ و بندگان رحمان. و امثال آن. به خلاف بندگانی که فقط آفریدۀ او هستند، و وی را عبادت نکرده‌اند.پس ایشان گرچه بندگانِ ربوبیت خداوند می‌باشند ـ زیرا خداوند آنها را آفریده و روزی داده و به تدبیر امورشان پرداخته است ـ اما از زمرۀ آن بندگانی نیستند که وارد دایرۀ بندگیِ الوهیت و پرستش و بندگی اختیاری شده‌اند؛ پرستشی که آدمی به خاطر آن، مورد ستایش قرار می‌گیرد. بلکه پرستش آنان، پرستش اضطراری است؛ و به خاطر این بندگی، مورد ستایش قرار نمی‌گیرند. (﴿بِٱلۡغَيۡبِ﴾) احتمال دارد که متعلق به (﴿وَعَدَ ٱلرَّحۡمَٰنُ﴾) باشد، پس در این صورت معنی این طور می‌شود: خداوند آنان را به بهشتی وعده داده است که آن را ندیده‌اند؛ اما به آن نادیده، ایمان آورده و آن را تصدیق کرده‌اند که آن بهشت در غیب وجود دارد؛ و برای رسیدن به آن، تلاش کرده‌اند با اینکه آن را ندیده بودند؛ پس چگونه ‌بود اگر آن‌را می‌دیدند؟ بنابراین حتماً بیشتر آن‌را طلب می‌کردند، وبیشتر به آن علاقه‌مند می‌شدند، و برای رسیدن به آن، بیشتر می‌کوشیدند. و دراینجا آنها -چون به غیب و به آنچه که ندیده‌اند، ایمان دارند- مورد ستایش قرار گرفته‌اند، و چنین ایمانی مفید است. و احتمال دارد که (﴿بِٱلۡغَيۡبِ﴾) متعلق به (﴿عِبَادَهُۥ﴾) باشد؛ یعنی کسانی که او را عبادت کردند بدون اینکه او را دیده باشند. پس آنان خدا را عبادت کردند، حال آنکه او را ندیده‌اند؛ پس اگر او را می‌دیدند، بیشتر وی را عبادت می‌کردند و بیشتر توبه می‌نمودند و بیشتر او را دوست می‌داشتند و اشتیاق آنها بیشتر می‌شد. نیز احتمال دارد که معنی این‌طور باشد: باغ‌هایی که خداوند مهربان به بندگانش وعده داده است، از اموری است که نمی‌توان توصیف آن را بیان کرد، و هیچ کس جز خدا آن را نمی‌داند. پس این، نوعی تشویق به تلاش برای برخورداری از بهشت، و توصیف اجمالی آن است، و انسان‌ها را به ‌حرکت درمی‌آورد تا در طلب آن برخیزند. و این مانند فرمودۀ الهی است که می‌فرماید:﴿فَلَا تَعۡلَمُ نَفۡسٞ مَّآ أُخۡفِيَ لَهُم مِّن قُرَّةِ أَعۡيُنٖ جَزَآءَۢ بِمَا كَانُواۡ يَعۡمَلُونَ﴾ هیچ‌کس نمی‌داند در برابر کارهای نیکی که کرده‌اند، چه چیزهایی برایشان پنهان داشته شده است؛ چیزهایی که مایۀ شادی و سرورشان ‌شده، و از نگاهشان پنهان شده است. و این معانی همه درست و ثابت است، اما احتمال اول بهتر است به دلیل اینکه خداوند فرموده است: (﴿إِنَّهُۥ كَانَ وَعۡدُهُۥ مَأۡتِيّٗا﴾) و آن وعده، محقّق و شدنی است؛ زیرا خداوند خلاف وعده نمی‌کند و راستگوترین است.
(62) (﴿لَّا يَسۡمَعُونَ فِيهَا لَغۡوًا﴾) در آنجا سخن بیهوده و بی‌فایده‌ای که انسان را گناهکار ‌نماید، نمی‌شنوند. پس آنها در آنجا ناسزا و عیبی نمی‌شنوند، و سخنی که انسان را به ورطۀ گناه و عصیان بکشاند، و نیز هیچ گفتۀ نامناسبی را نمی‌شنوند. (﴿إِلَّا سَلَٰمٗا﴾) فقط گفته‌هایی می‌شنوند که از هر نوع عیبی مبرا است، از قبیل: ذکر خدا، درود، سخن شادی آفرین و مژده و گفته‌های نیک، و شنیدن خطاب خداوند مهربان و صداهای دل‌انگیز حوری‌های بهشتی و فرشتگان و نوجوانان، و ترانه‌های شاد و کلمات گهربار؛ چون بهشت، سرای سلامتی است و در آن جز سلامتی چیزی دیگر وجود ندارد. (﴿وَلَهُمۡ رِزۡقُهُمۡ فِيهَا بُكۡرَةٗ وَعَشِيّٗا﴾) و صبحگاهان و شامگاهان، خوراک و طعام ایشان آماده است؛ یعنی روزی آنان ازقبیل: خوردنی‌ها و نوشیدنی‌ها و انواع لذت‌ها همواره موجود است، و هر کجا که بخواهند و در هر وقتی که میل داشته باشند، حاضر است. و از کمال لذت و زیبایی آن، این است که در اوقات مشخصی یافت شود، (﴿بُكۡرَةٗ وَعَشِيّٗا﴾) صبحگاهان و شامگاهان، تا خوب بچسپد و کاملاً مفید باشد.
(63) پس بهشتی که توصیف نمودیم، (﴿ٱلَّتِي نُورِثُ مِنۡ عِبَادِنَا مَن كَانَ تَقِيّٗا﴾) کسی از بندگان را در آن قرار می‌دهیم، که پرهیزگار باشد؛ یعنی پرهیزگاران را در آن جای داده، و آن را جایگاه همیشگی آنها قرار می‌دهیم؛ از آنجا اخراج نمی‌شوند، و به جای آن چیز دیگری را نمی‌خواهند. چنانکه خداوند متعال فرموده است:﴿وَسَارِعُوٓاۡ إِلَىٰ مَغۡفِرَةٖ مِّن رَّبِّكُمۡ وَجَنَّةٍ عَرۡضُهَا ٱلسَّمَٰوَٰتُ وَٱلۡأَرۡضُ أُعِدَّتۡ لِلۡمُتَّقِينَ﴾ و بشتابید به سوی آمرزشی از جانب پروردگارتان، و بهشتی که پهنای آن، به اندازۀ آسمان‌ها و زمین است که برای پرهیزگاران آماده شده است.

اين همان بهشتى است كه به بندگانمان، آنها كه پرهيزگارى كرده‌اند، عطا مى‌كنيم

اين همان بهشتى است كه به هر يك از بندگان ما كه پرهيزگار باشد به ميراث دهيم

این بهشتی است که به بندگان پرهیزگار خود میراث می‌دهیم‌

این است بهشتی که به هر کس از بندگان خود که پرهیزکار باشد، به میراث می دهیم

این همان بهشتی است که ما بندگان پاک متقی خود را بالخصوص وارث آن می‌گردانیم

این است آن بهشتی که ارث دهیم بندگان خود را آنکو بوده است پرهیزکار

اين همان بهشتى است كه به هر يك از بندگان ما كه پرهيزگار باشند به ميراث مى‌دهيم

آن (بزرگْ مکان) همان بهشتی است که هر یک از بندگانمان را که پرهیزگار بوده‌اند به میراث می‌دهیم

این، همان بهشتى است که به هریک از بندگان پرهیزکار خود به میراث می‌دهیم

این است بهشتی که ما آن را به بندگان خود - به آن کسانی که پرهیزگار باشند - می‌دهیم

این همان بهشتی است که به بندگان پرهیزگار خود، به ارث می‌دهیم

اين بهشتى است كه به هر كس از بندگانمان كه پرهيزگار باشد به ميراث دهيم