81. تكوير آیه 14

[در آن هنگام،] هر کس خواهد دانست که چه چیزی [برای آخرت خود] آماده کرده است.

إِذَا الشَّمْسُ كُوِّرَتْ چون خورشيد بي فروغ شود ،
وَإِذَا النُّجُومُ انكَدَرَتْ و چون ، ستارگان فرو ريزند
وَإِذَا الْجِبَالُ سُيِّرَتْ و چون کوهها از جاي خود بشوند ،
وَإِذَا الْعِشَارُ عُطِّلَتْ و چون شتران آبستن به حال خود رها شوند ،
وَإِذَا الْوُحُوشُ حُشِرَتْ و چون وحوش گرد آورده شوند ،
وَإِذَا الْبِحَارُ سُجِّرَتْ و چون درياها آتش گيرند ،
وَإِذَا النُّفُوسُ زُوِّجَتْ و چون روحها با تنها قرين گردند ،
وَإِذَا الْمَوْؤُودَةُ سُئِلَتْ و چون از دختر زنده به گور شده پرسيده شود که
بِأَيِّ ذَنبٍ قُتِلَتْ به چه گناهي کشته شده ، است ،
وَإِذَا الصُّحُفُ نُشِرَتْ و چون صحيفه ها باز شوند ،
وَإِذَا السَّمَاء كُشِطَتْ و چون آسمان از جاي خود کنده شود ،
وَإِذَا الْجَحِيمُ سُعِّرَتْ و چون جهنم افروخته گردد ،
وَإِذَا الْجَنَّةُ أُزْلِفَتْ و چون بهشت را پيش آورند ،
عَلِمَتْ نَفْسٌ مَّا أَحْضَرَتْ هر کس بداند که چه حاضر آورده است.
مکي و 29 آيه است.
بسم الله الرحمن الرحيم
(1 - 14) وقتی این امور وحشتناک اتفاق افتاد، مردم مشخص می‌گردند و هرکس می‌داند که برای آخرت خود چه کاری کرده است، و خوب و بدی را که انجام داده می‌داند. چون در روز قیامت، خورشید درهم پیچیده می‌شود و ماه بی‌نور می‌گردد و خورشید و ماه در آتش انداخته می‌شوند. (﴿وَإِذَا ٱلنُّجُومُ ٱنكَدَرَتۡ﴾) و آنگاه که ستارگان تغییر ‌کنند و پراکنده ‌شوند. (﴿وَإِذَا ٱلۡجِبَالُ سُيِّرَتۡ﴾) و آن وقت که کوه‌ها چون ریگ به حرکت درآیند، و سپس چون پشم رنگین به هوا ‌روند. آن هنگام تغییر می‌کنند و به غباری پراکنده تبدیل می‌شوند، و از جای خود برکنده می‌شوند. (﴿وَإِذَا ٱلۡعِشَارُ عُطِّلَتۡ﴾) در آن روز، مردم گرانبهاترین اموال خود را که در همۀ اوقات مواظب آن بودند رها می‌کنند، چون چیزی آمده که آن اموال گرانبها را از یادشان برده است. به شتران ماده‌ای اشاره کرد که بچه‌هایشان به دنبالشان است. و این گرانبهاترین و ارزشمندترین اموال عرب بود. (﴿وَإِذَا ٱلۡوُحُوشُ حُشِرَتۡ﴾) و هنگامی که حیوانات وحشی در روز قیامت گرد آورده می‌شوند تا خداوند قصاص برخی را از دیگری بگیرد، و بندگان کمال عدالت و دادگری خداوند را می‌بینند؛ زیرا او انتقام بز بی‌شاخ را از بز شاخ‌دار می‌ستاند. سپس به آنها می‌گوید نابود شوید. (﴿وَإِذَا ٱلۡبِحَارُ سُجِّرَتۡ﴾) و هنگامی که دریاها افروخته ‌شوند، و با آن وسعت و بزرگی به آتش تبدیل می‌گردند. (﴿وَإِذَا ٱلنُّفُوسُ زُوِّجَتۡ﴾) یعنی هرکس با همانند خود جفت می‌گردد؛ پس نیکوکاران با نیکوکاران جمع می‌شوند، و بزهکاران با بزهکاران جمع می‌گردند. مؤمن با حور بهشتی همسر و جفت می‌گردد، و کافر با شیطان جفت می‌شود. و این مانند آن است که خداوند متعال می‌فرماید:﴿وَسِيقَ ٱلَّذِينَ كَفَرُوٓاۡ إِلَىٰ جَهَنَّمَ زُمَرًا﴾ و کافران گروه گروه به سوی دوزخ رانده می‌شوند. ﴿وَسِيقَ ٱلَّذِينَ ٱتَّقَوۡاۡ رَبَّهُمۡ إِلَى ٱلۡجَنَّةِ﴾ و پرهیزگاران گروه گروه به سوی بهشت برده می‌شوند. ﴿ٱحۡشُرُواۡ ٱلَّذِينَ ظَلَمُواۡ وَأَزۡوَٰجَهُمۡ﴾ ستمکاران را به همراه همسرانشان گرد آورید. (﴿وَإِذَا ٱلۡمَوۡءُۥدَةُ سُئِلَتۡ﴾) و هنگامی که از دختر زنده به گور شده پرسیده می‌شود. جاهلان دختران را زنده به گور می‌کردند و آنها گناهی جز این نداشتند که پدرشان از فقر می‌ترسید. پس پرسیده می‌شود: (﴿بِأَيِّ ذَنۢبٖ قُتِلَتۡ﴾) این دختران به چه گناهی کشته شده‌اند؟ مشخص است که گناهی مرتکب نشده‌اند، اما این سؤال برای سرزنش و توبیخ قاتلان آنها است. (﴿وَإِذَا ٱلصُّحُفُ نُشِرَتۡ﴾) و هنگامی که نامه‌های اعمال -که هر بد و نیکی در آن نوشته شده- گشوده می‌شوند و هر یک به صاحب آن داده می‌شود. پس برخی نامۀ اعمالشان را به دست راستشان گرفته‌اند، و برخی نامۀ اعمال را در دست چپ یا پشت سر گرفته‌اند. (﴿وَإِذَا ٱلسَّمَآءُ كُشِطَتۡ﴾) و هنگامی که آسمان از بین می‌رود، همان‌طور که خداوند متعال می‌فرماید:﴿يَوۡمَ تَشَقَّقُ ٱلسَّمَآءُ بِٱلۡغَمَٰمِ﴾ روزی که آسمان با ابرها پاره می‌گردد. ﴿يَوۡمَ نَطۡوِي ٱلسَّمَآءَ كَطَيِّ ٱلسِّجِلِّ لِلۡكُتُبِ﴾ روزی که آسمان را درهم می‌پیچیم، همان‌طور که سجل، کتاب‌ها را درهم می‌پیچد. ﴿وَٱلۡأَرۡضُ جَمِيعٗا قَبۡضَتُهُۥ يَوۡمَ ٱلۡقِيَٰمَةِ وَٱلسَّمَٰوَٰتُ مَطۡوِيَّٰتُۢ بِيَمِينِهِۦ﴾ و تمام زمین در روز قیامت در قبضۀ اوست، و آسمان‌ها با دست راست او پیچیده می‌شوند. (﴿وَإِذَا ٱلۡجَحِيمُ سُعِّرَتۡ﴾) و هنگامی که جهنم برافروخته می‌شود و چنان شعله‌ور می‌گردد که قبلاً آن گونه مشتعل نبوده است. (﴿وَإِذَا ٱلۡجَنَّةُ أُزۡلِفَتۡ﴾) و هنگامی که بهشت برای پرهیزگاران نزدیک آورده می‌شود. (﴿عَلِمَتۡ نَفۡسٞ مَّآ أَحۡضَرَتۡ﴾) هرکس اعمالی را که نزد او حاضر و نمایان ‌است و پیش‌تر انجام داده است، می‌داند. همان‌طور که خداوند متعال می‌فرماید:﴿وَوَجَدُواۡ مَا عَمِلُواۡ حَاضِرٗا﴾ و آنچه را که کرده‌اند حاضر و آماده می‌یابند. این صفت‌هایی که خداوند برای قیامت بیان کرده است که دل‌ها را به تکان، و بدن‌ها را به لرزه درمی‌آورد، و هراس آن، همه را فرامی‌گیرد، و خردمند را تحریک می‌کند تا برای آن روز آمادگی حاصل نمایند، و آنها را از هر آنچه که باعث سرزنش می‌گردد باز می‌دارد. بنابراین برخی از سلف گفته‌اند: هرکس می‌خواهد به قیامت بنگرد آن گونه که آن را با چشم خود مشاهده می‌کند، باید به سورۀ (﴿إِذَا ٱلشَّمۡسُ كُوِّرَتۡ﴾) بیندیشد.

هر كس بداند كه چه حاضر آورده است

[در آن روز] هر كس داند چه حاضر كرده است

هر کس بداند که چه آماده ساخته است‌

[در چنین موقعیت و زمانی است که] هر کس هر عملی را [از خیر و شر] حاضر کرده است، بداند

در آن هنگام (که روز قیامت است) هر نفسی هر آنچه بر خود حاضر کرده همه را بداند

بداند هر کسی آنچه احضار کرده است‌

هر نَفْس بداند چه فراهم ديده

هر نفسی بداند چه پیش آورده

[در آن هنگام] هر کس آنچه را [در دنیا] آماده کرده است، مى‌داند

(آری! در آن موقع) هرکسی می‌داند چه چیزی را آماده کرده است و تهیّه دیده است (و با خود به قیامت آورده است)

(آری در آن هنگام) هر کس می‌داند چه چیزی را آماده کرده است

[در آن روز] هر كسى بداند آنچه را فراآورده باشد