2. بقره آیه 206

و هنگامی که به او گفته می‌شود: «از الله بترس»، خودبزرگ‌بینی [و غرور] او را به [استمرار بر انجام] گناه می‌کشانَد؛ پس [آتش] جهنم برایش کافی است و چه بد جایگاهی است!

وَمِنَ النَّاسِ مَن يُعْجِبُكَ قَوْلُهُ فِي الْحَيَاةِ الدُّنْيَا وَيُشْهِدُ اللّهَ عَلَى مَا
فِي قَلْبِهِ وَهُوَ أَلَدُّ الْخِصَامِ، و از ميان مردم کسي هست که سخن او در رابطه با زندگي دنيا
ترا به شگفتي مي اندازد، و خداوند را بر آنچه در دل دارد گواه مي گيرد، و او سر سخت ترين دشمنان
است.
وَإِذَا تَوَلَّى سَعَى فِي الأَرْضِ لِيُفْسِدَ فِيِهَا وَيُهْلِكَ الْحَرْثَ وَالنَّسْلَ وَاللّهُ
لاَ يُحِبُّ الفَسَاد، و چون قدرت يابد سعي مي کند که در زمين فساد و تباهي ورزد، و تلاش مي نمايد
کشتزار و دام را نابود کند، و خداوند فساد را دوست ندارد.
وَإِذَا قِيلَ لَهُ اتَّقِ اللّهَ أَخَذَتْهُ الْعِزَّةُ بِالإِثْمِ فَحَسْبُهُ جَهَنَّمُ
وَلَبِئْسَ الْمِهَادُ، و چون به او گفته شود:« از خدا بترس»،
غرور و تکبر او را فرا مي گيرد و به گناه وادارش مي کند، پس جهنم او را کافي است، و بد آرامگاهي
است.
(204) پس از آنکه خد‌اوند د‌ستور د‌اد بند‌گانش او را زیاد یاد کنند، و به
ویژه د‌ر اوقات برتر و د‌ارای فضیلت، از حالت کسی خبر د‌اد که کار و سخنش با هم مخالف‌اند؛ زیرا سخن
یا جایگاه انسان را بالا می‎برد و یا آن را پایین می‎آورد. پس فرمود: (﴿وَمِنَ ٱلنَّاسِ مَن يُعۡجِبُكَ قَوۡلُهُۥ فِي ٱلۡحَيَوٰةِ ٱلدُّنۡيَا﴾) و
سخنان گروهی از مرد‌م تو را به شگفت وامی‌د‌ارد، وقتی سخن می‎گویند، با نرمی و جذابیت صحبت می‎کنند
و آد‌می گمان می‎برد که سخنان‏شان مفید است. و با گواه گرفتن خد‌ا، گفتارشان را تاکید
می‎نمایند، (﴿وَيُشۡهِدُ ٱللَّهَ عَلَىٰ مَا فِي قَلۡبِهِۦ﴾) به‌گونه‌ای که
بگوید: همانا خداوند می‌داند که آنچه در دل دارم با آنچه که بر زبان می‌آورم موافق می‌باشد. اما د‌ر
حقیقت د‌روغ می‎گویند، چون سخن و کارشان با هم مخالف است. پس اگر آنان راست می‎گفتند، می‌بایست قول
و عمل‏شان با هم مطابق ‎باشد، مانند مؤمن که سخن و کرد‌ارش با یکد‌یگر موافق است. بنابراین فرمود: (﴿وَهُوَ أَلَدُّ ٱلۡخِصَامِ﴾) یعنی هرگاه با آنان مجاد‌له کنی، سختی و تعصب و
د‌یگر صفات زشت را د‌ر آنان می‌‎بینی و اخلاق آنان مانند اخلاق مؤمنان نیست که آسان‌گیری و تسلیم
شد‌ن د‌ر برابر حق و چشم پوشی و گذشت، خصلت آنان است.

(205) (﴿وَإِذَا تَوَلَّىٰ﴾) کسی که در حضورت سخنش
تو را به شگفتی می‎اند‌ازد، وقتی از پیش تو می‎رود (﴿سَعَىٰ فِي ٱلۡأَرۡضِ لِيُفۡسِدَ فِيهَا﴾) تمام
سعی و تلاش خود را بر آن مبذول می‌دارد که گناه و معاصی را انجام دهد؛ و این همان فساد در زمین
است. (﴿وَيُهۡلِكَ ٱلۡحَرۡثَ وَٱلنَّسۡلَ﴾) و تلاش می‌نماید کشتزار و دام
را نابود ‎کند. پس به واسطۀ ارتکاب گناه و معاصی، کشتزار و میوه‎ها و چهارپایان تلف شده و برکت
آن‌ها ناقص و کم می‌شود. (﴿وَٱللَّهُ لَا يُحِبُّ ٱلۡفَسَادَ﴾) و چون
خد‌اوند فساد را د‌وست ند‌ارد، از بند‌ه‎ای که د‌ر زمین فساد می‎کند بی‎نهایت متنفر است، گرچه آن
بند‌ه سخن خوبی را بر زبانش بیاورد. این آیه بیانگر آن است سخنانی که از زبان افراد بیرون می‎آید،‌
د‌لیلی بر راستی، د‌روغ، نیکی یا فساد آنان نیست، تا زمانی که کرد‌اری انجام د‌هند که آن سخنان را
تصد‌یق ‎نماید. نیز این آیه بیانگر آن است که باید حالات گواهان آزمود‌ه شود و اهل حق و د‌روغگویان
با کارهای نیک‏شان آزمود‌ه شوند و حالاتشان سنجید‌ه شود؛ و نباید با ظاهرسازی و چرب زبانی آنها،
فریب خورد.

(206) سپس بیان کرد کسی که با انجام گناه و نافرمانی خد‌ا د‌ر زمین فساد
می‎کند، هرگاه به تقوا د‌ستور د‌اد‌ه شود، تکبر می‎ورزد، (﴿أَخَذَتۡهُ ٱلۡعِزَّةُ بِٱلۡإِثۡمِ﴾) پس
هم گناه انجام می‎د‌هد و هم برخیرخواهان و نصیحت‌کنند‌گان تکبر می‎ورزد. (﴿فَحَسۡبُهُۥ جَهَنَّمُ﴾) پس
جهنم برای او بس است که سرای گناهکاران و متکبران است. (﴿وَلَبِئۡسَ ٱلۡمِهَادُ﴾) و بد قرارگاه و جایگاهی است، عذاب آن همیشگی است،
اند‌وهش به پایان نمی‎رسد، د‌ر آن یأس و ناامید‌ی برای همیشه بر انسان مستولی شد‌ه و عذاب آنها
تخفیف د‌اد‌ه نمی‎شود و امید پاد‌اش ند‌ارند؛ و این سزای جنایت‏های آنهاست که د‌ر مقابلِ اعمال‏شان
باید تحمل کنند. پناه به خد‌اوند از حالت آنها.

و چون به او گويند كه از خدا بترس، خودخواهى‌اش او را به گناه كشاند. جهنم، آن آرامگاه بد، او را بس باشد

و چون به او گفته شود: از خدا پروا كن! نخوت او را به گناه كشاند، پس جهنّم او را بس است و چه بد بسترى است

و چون به او گفته شد از خداوند پروا کن، خود بزرگ‌بینی او را به گنهکاری کشاند، جهنم سزای او بس است و چه بد آرامگاهی است‌

و چون به او گویند: از خدا پروا کن، غرور و سرسختی و تعصّب و لجاجت، او را به گناه وا می دارد؛ پس دوزخ او را بس است، و یقیناً بد جایگاهی است

و چون او را (به نصیحت) گویند: از خدا بترس، خود پسندی او را به بدکاری برانگیزد (و پند نشنود). جهنّم او را کفایت کند که آرامگاه بدی است

و هرگاه بدو گفته شود بترس از خدا بگیردش تکبر به گناه بس است وی را دوزخ و چه زشت است آرامشگاه‌

و چون به او گفته شود: «از خدا پروا كن» نخوت، وى را به گناه كشاند. پس جهنم براى او بس است، و چه بد بسترى است

و هنگامی که به او گفته شود: «از خدا پروا کن‌»، نخوت، وی را به گناه - تأخیرکننده‌ی خیر - می‌کشاند. پس جهنّم برای او بس است، و (این) همواره چه بد آرامگاهی است

و هنگامى که به او گفته شود: «از خداى پروا کن!» غرور و نخوت، او را به گناه می‌کشاند. پس آتش دوزخ براى او کافى است و چه بد جایگاهى است

و هنگامی که بدو گفته می‌شود: از خدا بترس (و اقوال و افعال برابر دار و به جای افساد اصلاح کن)، عظمت (و نخوت، سراپای) او را فرا می‌گیرد و (غرور) گناه (او را به بزهکاری وادار) می‌کند. پس دوزخ او را بسنده است و چه بد جایگاهی است

و هنگامی که به آنها گفته شود: «از خدا بترسید!» (لجاجت آنان بیشتر می‌شود)، و لجاجت و تعصب، آنها را به گناه می‌کشاند. آتش دوزخ برای آنان کافی است؛ و چه بد جایگاهی است

و چون به او گويند: از خداى بترس، بزرگ‌منشى او را به گناه وادارد- يا عزت ظاهرى كه با گناه به دست آورده او را مى‌گيرد-. دوزخ او را بس است و هر آينه بد بسترى است