52. طور آیه 28

ما در زندگی دنیا، همواره او را [عبادت می‌کردیم و به ربوبیت] می‌خواندیم. بی‌تردید، او نیکوکار مهربان است».

وَالَّذِينَ آمَنُوا وَاتَّبَعَتْهُمْ ذُرِّيَّتُهُم بِإِيمَانٍ أَلْحَقْنَا بِهِمْ ذُرِّيَّتَهُمْ وَمَا أَلَتْنَاهُم مِّنْ عَمَلِهِم مِّن شَيْءٍ كُلُّ امْرِئٍ بِمَا كَسَبَ رَهِينٌ کساني که خود ايمان آوردند و فرزندانشان در ايمان ، پيرويشان کردند فرزندانشان را به آنها ملحق مي کنيم و از پاداش عملشان هيچ نمي کاهيم که هر کسي در گرو کار خويشتن است.
وَأَمْدَدْنَاهُم بِفَاكِهَةٍ وَلَحْمٍ مِّمَّا يَشْتَهُونَ و پيوسته از هر گونه که بخواهند ، ميوه و گوشت ، عطايشان مي کنيم.
يَتَنَازَعُونَ فِيهَا كَأْسًا لَّا لَغْوٌ فِيهَا وَلَا تَأْثِيمٌ در آنجا جام مي دهند و جام مي ستانند ، که در آن نه سخن بيهوده باشد و نه ارتکاب گناه.
وَيَطُوفُ عَلَيْهِمْ غِلْمَانٌ لَّهُمْ كَأَنَّهُمْ لُؤْلُؤٌ مَّكْنُونٌ غلامانشان چون مرواريد پنهان در صدف ، به گردشان مي چرخند.
وَأَقْبَلَ بَعْضُهُمْ عَلَى بَعْضٍ يَتَسَاءلُونَ پرسش کنان روي به يکديگر مي کنند ،
قَالُوا إِنَّا كُنَّا قَبْلُ فِي أَهْلِنَا مُشْفِقِينَ مي گويند : پيش از اين در ميان ، کسانمان ، تنها ما از خدا مي ترسيديم.
فَمَنَّ اللَّهُ عَلَيْنَا وَوَقَانَا عَذَابَ السَّمُومِ پس خدا بر ما منت نهاد و ما را از عذاب سموم نگه داشت.
إِنَّا كُنَّا مِن قَبْلُ نَدْعُوهُ إِنَّهُ هُوَ الْبَرُّ الرَّحِيمُ ما پيش از اين او را مي خوانديم ، که او احسان کننده و مهربان است.
(21) این از کمال نعمت بهشت است که خداوند فرزندان اهل بهشت را به خودشان ملحق می‌گرداند، فرزندانی که در ایمان آوردن از پدران خود پیروی کرده‌اند؛ یعنی به واسطۀ ایمانی که از پدرانشان صادر شده به آنان ملحق شده‌اند. پس اگر پیروی نمودنشان به سبب ایمانی باشد که از خودشان صادر شده باشد، به طریق اولی آنان به پدرانشان ملحق می‌شوند. پس خداوند آنها را در بهشت به پدرانشان ملحق می‌گرداند و به مقام و منزلت آنان می‌رساند، گرچه آنها به وسیلۀ عمل و کردار خود به آن مقامات نرسند، و این کار را به پاداش پدرانشان انجام می‌دهد تا ثوابشان بیشتر گردد. با وجود این، خداوند چیزی از اعمالشان را نمی‌کاهد. ممکن است کسی گمان ببرد که اهل دوزخ نیز چنین هستند و خداوند فرزندانشان را به آنها ملحق می‌نماید. بنابراین خداوند خبر داد که حکم هردو سرا [=بهشت و جهنّم] یکی نیست؛ چراکه دوزخ سرای عدالت است، و از جمله عدالت الهی این است که هیچ کس را بدون گناه عذاب نمی‌دهد، بنابراین فرمود: (﴿كُلُّ ٱمۡرِيِٕۢ بِمَا كَسَبَ رَهِينٞ﴾) هرکس در گرو عمل خود است. پس هیچ کس بار گناه دیگری را بر دوش نمی‌کشد، و بار گناه هیچ کسی بر دوش کسی دیگر گذاشته نمی‌شود. و این جمله‌ای معترضه است و یکی از فواید آن، این است که توهّم مذکور را رفع می‌نماید.
(22) (﴿وَأَمۡدَدۡنَٰهُم﴾) و همواره از فضل گسترده و روزی فراگیر خودمان به اهل بهشت می‌رسانیم. (﴿بِفَٰكِهَةٖ﴾) هر میوه‌ای از انگور، انار، سیب و انواع میوه‌های لذیذی که بخواهند به آنان می‌دهیم، و میوه‌هایی دیگر اضافه بر آنچه می‌خورند. (﴿وَلَحۡمٖ مِّمَّا يَشۡتَهُونَ﴾) و هر گوشتی که بخواهند از گوشت‌های پرندگان و غیره به آنها می‌دهیم.
(23) (﴿يَتَنَٰزَعُونَ فِيهَا كَأۡسٗا﴾) و در بهشت جامی را از دست یکدیگر می‌گیرند؛ یعنی جام‌های شراب را از دست یکدیگر می‌گیرند و به همدیگر می‌دهند، و نوجوانان، شراب را با لیوان‌ها و پارچ‌ها بر آنها می‌گردانند. (﴿لَّا لَغۡوٞ فِيهَا وَلَا تَأۡثِيمٞ﴾) در بهشت سخنی بیهوده و گفتاری که فایده‌ای ندارد و آنچه که در آن گناه است وجود ندارد؛ و هرگاه این دو چیز وجود نداشته باشند، چیز سومی محقّق می‌شود و آن اینکه سخن آنها در بهشت سلام و پاکیزگی است که جان‌ها را شاد می‌نماید و دل‌ها را خوشحال می‌گرداند. آنان به بهترین صورت با یکدیگر زندگی می‌کنند، و به بهترین صورت با همدیگر همنشینی می‌نمایند، و از پروردگارشان فقط چیزهایی می‌شنوند که آنها را مسرور می‌گرداند. و این بیانگر آن است که خداوند از آنها راضی است و آنها را دوست می‌دارد.
(24) (﴿وَيَطُوفُ عَلَيۡهِمۡ غِلۡمَانٞ لَّهُمۡ كَأَنَّهُمۡ لُؤۡلُؤٞ مَّكۡنُونٞ﴾) و نوجوانانی که خدمتگزار ایشان هستند، پیوسته گرداگرد آنان در چرخش و گردش‌اند و از بس که زیبا هستند، گویا مرواریدهای پنهانِ در صدف هستند و برای خدمت‌گزاری آنان و انجام دادن کارهایشان پیرامون آنها رفت و آمد می‌کنند. و این نشانگر آن است که آنان از نعمت‌های فراوانی برخوردارند، و دالّ بر کمال آسایش آنان می‌باشد.
(25) (﴿وَأَقۡبَلَ بَعۡضُهُمۡ عَلَىٰ بَعۡضٖ يَتَسَآءَلُونَ﴾) و روی به همدیگر می‌کنند و در مورد امور دنیا و احوال آن از یکدیگر پرسش می‌کنند.
(26) (﴿قَالُوٓاۡ﴾) در رابطه با آنچه که آنها را به این شادی و سرور رسانده است می‌گویند: (﴿إِنَّا كُنَّا قَبۡلُ فِيٓ أَهۡلِنَا مُشۡفِقِينَ﴾) ما پیش از این در دنیا در میان خانواده‌هایمان بیمناک بودیم. پس، از ترس و بیم خداوند گناهان را ترک نمودیم، و به سبب آن به اصلاح عیب‌هایمان پرداختیم.
(27) (﴿فَمَنَّ ٱللَّهُ عَلَيۡنَا﴾) خداوند با هدایت و توفیق دادن به ما بر ما منّت گذارد. (﴿وَوَقَىٰنَا عَذَابَ ٱلسَّمُومِ﴾) و ما را از عذاب سوزان و بسیار داغ حفظ کرد.
(28) (﴿إِنَّا كُنَّا مِن قَبۡلُ نَدۡعُوهُ﴾) همانا ما پیش از این او را به فریاد می‌خواندیم که ما را از عذاب شعله‌ور دوزخ دور بدارد و به سرای نعمت برساند. این به فریاد خواندن، شامل دعای عبادت و خواستن است؛ یعنی همواره با انجام انواع عبادت‌ها به او تقرّب می‌جستیم، و در همۀ اوقات او را به فریاد می‌خواندیم. (﴿إِنَّهُۥ هُوَ ٱلۡبَرُّ ٱلرَّحِيمُ﴾) بی‌گمان او نیکوکار مهربان است. از جمله نیکی و مهربانی‌اش به ما این است که از ما خشنود گردید و ما را وارد بهشت گرداند، و از ناخشنودی خویش و عذاب جهنّم نجات داد.

ما پيش از اين او را مى‌خوانديم، كه او احسان‌كننده و مهربان است

به راستى ما پيش از اين او را مى‌خوانديم [و مى‌پرستيديم‌] بى‌ترديد او نيكى‌رسان و مهربان است

ما پیش از این او را [به دعا و نیایش‌] می‌خواندیم، اوست که نیکوکار مهربان است‌

از پیش او را [برای نجات از عذاب] می خواندیم؛ زیرا که او نیکوکار و مهربان است

زیرا ما از این پیش خدا را به حقیقت پرستش می‌کردیم که او خود (بر بندگانش) بسیار نیکخواه و مهربان است

که ما بودیم از پیش می‌خواندیمش همانا او است نکوکار مهربان‌

ما از ديرباز او را مى‌خوانديم، كه او همان نيكوكار مهربان است.»

«ما بی‌گمان از دیرباز او را می‌خواندیم، که او، (هم)او بس نیکویِ رحمتگر بر ویژگان است.»

زیرا ما پیش از این همواره او را مى‌خواندیم. همانا اوست نیکوکار مهربان.»

ما پیش از این (در جهان، تنها) او را به فریاد می‌خواندیم و فقط وی را پرستش می‌کردیم. واقعاً او نیکوکار و مهربان است

ما از پیش او را می‌خواندیم (و می‌پرستیدیم)، که اوست نیکوکار و مهربان!»

زيرا ما پيش از اين او را مى‌خوانديم، كه اوست نيكوكار و مهربان