قُلْ إِنِّي نُهِيتُ أَنْ أَعْبُدَ الَّذِينَ تَدْعُونَ مِن دُونِ اللّهِ قُل لاَّ أَتَّبِعُ
أَهْوَاءكُمْ قَدْ ضَلَلْتُ إِذًا وَمَا أَنَاْ مِنَ الْمُهْتَدِينَ؛ بگو :
مرا منع کرده اند که آن خداياني را که جز الله مي خوانيد پرستش کنم بگو : از هوسهاي شما متابعت نمي
کنم تا مبادا گمراه شوم و از هدايت يافتگان نباشم.
قُلْ إِنِّي عَلَى بَيِّنَةٍ مِّن رَّبِّي وَكَذَّبْتُم بِهِ مَا عِندِي مَا تَسْتَعْجِلُونَ بِهِ
إِنِ الْحُكْمُ إِلاَّ لِلّهِ يَقُصُّ الْحَقَّ وَهُوَ خَيْرُ الْفَاصِلِينَ؛ بگو :
من از پروردگارم دليلي روشن دارم و شما آن دليل را دروغ مي ، خوانيد آنچه بدين شتاب مي طلبيد به دست
من نيست حکم تنها حکم خداست حقيقت را بيان مي کند و او بهترين داوران است.
قُل لَّوْ أَنَّ عِندِي مَا تَسْتَعْجِلُونَ بِهِ لَقُضِيَ الأَمْرُ بَيْنِي وَبَيْنَكُمْ وَاللّهُ
أَعْلَمُ بِالظَّالِمِينَ؛ بگو : اگر آنچه را که بدين شتاب مي طلبيد به دست
من بود ، ميان من و شما کار به پايان مي رسيد ، زيرا خدا به ستمکاران داناتر است.
(56) خداوند متعال به پیامبرش صلی الله علیه وسلم میفرماید: (﴿قُلۡ﴾) به مشرکانی که همراه با خدا، معبودان دیگری را میخوانند، بگو: (﴿إِنِّي نُهِيتُ أَنۡ أَعۡبُدَ ٱلَّذِينَ تَدۡعُونَ مِن دُونِ ٱللَّهِ﴾) همانا
من نهی شدهام کسانی را غیر از خدا که به فریاد میطلبید، بپرستم، از قبیل: همتایان
و بتان که مالک سود و زیان و مرگ و زندگی نیستند؛ زیرا این عقیده باطل است، و شما در این زمینه جز
پیروی از هوای نفس دلیل و حجّتی ندارید، که پیروی از آن، بزرگترین عامل گمراهی است. بنابراین فرمود: (﴿قُل لَّآ أَتَّبِعُ أَهۡوَآءَكُمۡ قَدۡ ضَلَلۡتُ إِذٗا وَمَآ أَنَا۠ مِنَ ٱلۡمُهۡتَدِينَ﴾) بگو:
از خواستها و امیالتان پیروی نمیکنم؛ و اگر از خواستهایتان پیروی کنم، آن وقت گمراه شده، و به
هیچ صورتی از راه یافتگان نخواهم بود.
(57) و اما توحید و اخلاصی که من بر آن هستم، حق است و از دلایل قاطعی
برخوردار میباشد، و (﴿إِنِّي عَلَىٰ بَيِّنَةٖ مِّن رَّبِّي﴾) من بر یقینِ
روشن هستم و به صحت آن باور دارم، و بر باطل بودن غیرِ آن معتقدم. این گواهی قاطع پیامبر است، و شک
و تردیدی را نمیپذیرد، و او بهطور مطلق در میان خلایق عادلترین گواه است. پس مؤمنان شهادت دادن
پیامبر را تصدیق نمودند، و بر حسب آنچه که خداوند به آنان ارزانی نموده بود، صحت و صدق آن برایشان
روشن گردید. (﴿وَكَذَّبۡتُم﴾) ولی شما ای مشرکان! آن را تکذیب کردید، و این
شایستۀ شما نیست. اگر شما به تکذیب خود ادامه دهید، پس بدانید که قطعا عذاب سختی بر شما فرود خواهد
آمد. و عذاب نزد خدا است؛ و او کسی است که هر وقت و هرگونه بخواهد، عذاب را بر شما نازل میکند. و
اگر شما در وقوع عذاب شتاب ورزید، چنین چیزی در دست من نیست. (﴿إِنِ ٱلۡحُكۡمُ إِلَّا لِلَّهِ﴾)حکم
و فرمان جز در دست خدا نیست. پس همان طور که حکم شرعی را صادر مینماید و امر و نهی میکند، بر حسب
حکمت خویش فرمان و حکم جزایی را نیز صادر میکند. پس به طور مطلق نباید بر حکم او اعتراض نمود. و
خداوند راه را روشن نموده و حق را برای بندگانش تعریف کرده و برای آنها عذری باقی نگذاشته است؛ تا
هرکس که هلاک میشود، از روی دلیل هلاک گردد؛ و هرکس که نجات مییابد، از روی دلیل نجات یابد.(﴿وَهُوَ خَيۡرُ ٱلۡفَٰصِلِينَ﴾) و او بهترین جداکنندگان است که در دنیا و
آخرت میان بندگانش داوری مینماید؛ به گونهای که کسی که علیه او قضاوت شده و حق به او داده نشده
است، او را به خاطر این داوری ستایش مینماید.
(58) (﴿قُل﴾) به کسانی که از روی نادانی و عناد و
ستم برای وقوع عذاب شتاب میورزند، بگو: (﴿لَّوۡ أَنَّ عِندِي مَا تَسۡتَعۡجِلُونَ بِهِۦ لَقُضِيَ ٱلۡأَمۡرُ بَيۡنِي وَبَيۡنَكُمۡ﴾) اگر
آنچه که شما بر وقوع آن شتاب میورزید در دست من بود، کار من و شما تمام میشد. اگر عذاب در دست من
بود آن را بر شما فرود میآوردم، و در این میان سود و منـفعتی به شما نمیرسید. اما کار در دست
خداوند بردبـار و شکیباست؛ خداوندی که گناهکاران از فرمان او سر میپیچند، و جرأت کننـدگان بر
نافرمـانی او جرأت میکنند، اما او ازآنها در مـیگـذرد، و به آنها رزق و روزی میدهد، و نعمتهای
ظاهری و باطنی خود را به سوی آنان سرازیر مینماید. (﴿وَٱللَّهُ أَعۡلَمُ بِٱلظَّٰلِمِينَ﴾) و
خداوند نسبت به ستمگران آگاه است. چیزی از احوال آنان بر او پوشیده نیست، پس آنان را مهلت میدهد،
اما آنان را مورد اهمال و فراموشی قرار نمیدهد.