Në shumë biseda të tyre të fshehta nuk ka kurrfarë të mire,... -
Nuk ka mirësi në shumë biseda të fshehta që bëhen mes njerëzve. Ato ose janë biseda thjesht të padobishme, ose janë të dëmshme, sikurse janë fjalët e këqija e të ndaluara nga Zoti. Pastaj i Lartësuari ka përjashtuar nga ky gjykim një lloj të caktuar bisedash:
...përveç atyre që këshillojnë për sadaka, për ndonjë të mirë ose për pajtim mes njerëzve. -
Sadakaja mund të jetë me pasuri, dituri apo me çfarëdolloj mirësie qoftë. Madje, sadaka konsiderohen edhe adhurimet, si për shembull: të thuash subhânallâh, të thuash elhamdulil-lâh etj., sikurse ka thënë Profeti a.s: “Për çdo tesbih (shprehje subhânallâh) shënohet një sadaka, për çdo tekbir (Allâhu Ekber) një sadaka, për çdo tehlil (lâ ilâhe il-lall-llâh) një sadaka, urdhërimi për të mirë shënohet sadaka, ndalimi nga të këqijat shënohet sadaka, madje edhe shijimi i kënaqësive trupore të lejuara (me bashkëshorten) shënohet sadaka”.
..për ndonjë të mirë… -
Pra, përveç atyre që urdhërojnë për të mira. “E mira” nënkupton bamirësinë ndaj krijesave dhe bindjen ndaj Zotit të madhëruar dhe Profetit a.s, ose, thënë ndryshe, çdo vepër që Sheriati e ka konsideruar si të mirë dhe që logjika e pranon si të tillë. Këtu është përmendur urdhërimi për të mira dhe jo ndalimi nga të këqijat. Megjithatë, nëse përmendet vetëm urdhërimi për të mira, ai nënkupton edhe ndalimin nga të këqijat, sepse moskryerja e haramit konsiderohet gjithashtu si punë e mirë. Po ashtu, e mira nuk mund të konsiderohet e plotë pa e lënë të keqen. Sidoqoftë, nëse përmenden bashkë urdhërimi për të mira dhe ndalimi nga të këqijat, secili prej tyre merr kuptimin e vet specifik: urdhërimi për të mirë nënkupton kryerjen e të mirave, ndërsa ndalimi nga të këqijat nënkupton lënien e ndalesave.
…ose për pajtim mes njerëzve... -
Pajtimi vlen për rastet kur ka grindje dhe konflikte. Urrejtja, armiqësia dhe zemërimi gjatë konflikteve sjell, pa dyshim, përçarje dhe një të keqe të paimagjinueshme. Për këtë arsye, Sheriati ka urdhëruar dhe ka nxitur për pajtim mes njerëzve, në rastet e gjakmarrjes, të cenimit të pasurisë dhe të nderit, madje edhe në çështjet e fesë, sikurse thotë i Lartësuari: “Kapuni fort pas litarit të Allahut dhe mos u përçani!”. Ai thotë gjithashtu: “Nëse dy grupe besimtarësh bëjnë luftë midis tyre, ju pajtojini ata! Nëse njëri prej tyre e sulmon tjetrin, atëherë ju luftoni atë grup që ka sulmuar pa të drejtë, derisa t’i bindet udhëzimit të Allahut! Nëse kthejnë rrugë, atëherë bëni pajtimin e tyre me drejtësi dhe paanësi! Allahu i do të drejtët.” [Huxhuratë, 9]. Ose: “Pajtimi është më i miri” [En-nisa 128]. Ai që punon për pajtimin është më i mirë se ai që qëndron duke u falur, agjëruar e dhënë sadaka. Pa dyshim që Allahu i Madhëruar ka për t’ia rregulluar çështjet dhe gjendjen e atij që sjell pajtimin e njerëzve. E kundërta ndodh me atë që punon për të futur përçarjen dhe urrejtjen mes njerëzve. Allahu i Lartësuar kurrë nuk ka për t’ia rregulluar punët dhe gjendjen e tij, sikurse thotë Ai në një ajet: “Allahu nuk e rregullon punën e prishësve.” Kështu, këto vepra të mira përjashtohen nga gjykimi i mësipërm. Ato janë mirësi dhe sjellin mirësi. Megjithatë, duhet të kujtojmë se shpërblimi i plotë arrihet nëpërmjet nijetit të mirë dhe sinqeritetit, prandaj i Lartësuari e thekson këtë fakt kur thotë:
E kush i bën këto duke pasur për qëllim vetëm kënaqësinë e Allahut, Ne do t’i japim shpërblim të madh. -
Është detyrë për robin që, si qëllim të tijin, të ketë kënaqësinë e Allahut të Madhërishëm dhe çdo punë të mirë t’ia përkushtojë Atij, në çdo kohë dhe gjendje. Në këtë mënyrë, ai do të arrijë shpërblimin e madh dhe do të arrijë të bëhet prej të sinqertëve. Ai do ta fitojë shpërblimin, e përfundon punën apo jo, sepse nijeti është vendimtar në plotësimin e shpërblimit, nëse robi jep gjithçka që mundet për të kryer një vepër.