Skip to main content

اِتَّخَذُوْٓا اَحْبَارَهُمْ وَرُهْبَانَهُمْ اَرْبَابًا مِّنْ دُوْنِ اللّٰهِ وَالْمَسِيْحَ ابْنَ مَرْيَمَۚ وَمَآ اُمِرُوْٓا اِلَّا لِيَعْبُدُوْٓا اِلٰهًا وَّاحِدًاۚ لَآ اِلٰهَ اِلَّا هُوَۗ سُبْحٰنَهٗ عَمَّا يُشْرِكُوْنَ   ( التوبة: ٣١ )

ittakhadhū
ٱتَّخَذُوٓا۟
Ata i morën
aḥbārahum
أَحْبَارَهُمْ
rabinët e tyre
waruh'bānahum
وَرُهْبَٰنَهُمْ
dhe priftërinjtë e tyre
arbāban
أَرْبَابًا
si zota
min
مِّن
nga
dūni
دُونِ
përveç
l-lahi
ٱللَّهِ
Allahut
wal-masīḥa
وَٱلْمَسِيحَ
edhe Mesihun
ib'na
ٱبْنَ
birin
maryama
مَرْيَمَ
e Merjemes
wamā
وَمَآ
ndërkohë që nuk
umirū
أُمِرُوٓا۟
u urdhëruan
illā
إِلَّا
përveç
liyaʿbudū
لِيَعْبُدُوٓا۟
që të adhurojnë
ilāhan
إِلَٰهًا
(një) Zot
wāḥidan
وَٰحِدًاۖ
një.
لَّآ
Nuk (ka)
ilāha
إِلَٰهَ
zot
illā
إِلَّا
përveç
huwa
هُوَۚ
Tij.
sub'ḥānahu
سُبْحَٰنَهُۥ
I Lartësuar është Ai
ʿammā
عَمَّا
nga ajo çfarë
yush'rikūna
يُشْرِكُونَ
ata i shoqërojnë (Atij në adhurim).

Ata i konsideruan “ahbarët” (priftër jehudi) të tyre, “ruhbanët” (murgjit e krishterë) të tyre dhe Mesihun (Isain) birin e Merjemes, për zota pos All-llahut, ndërsa ata nuk janë urdhëruar për tjetër (nga pejgamberët) pos për adhurimin ndaj All-llahut një, e që nuk ka të adhuruar tjetër pos tij. I lartë është Ai nga çka i shoqërojnë

Tefsir

يُرِيْدُوْنَ اَنْ يُّطْفِـُٔوْا نُوْرَ اللّٰهِ بِاَفْوَاهِهِمْ وَيَأْبَى اللّٰهُ اِلَّآ اَنْ يُّتِمَّ نُوْرَهٗ وَلَوْ كَرِهَ الْكٰفِرُوْنَ   ( التوبة: ٣٢ )

yurīdūna
يُرِيدُونَ
Ata dëshirojnë
an
أَن
yuṭ'fiū
يُطْفِـُٔوا۟
shuajnë
nūra
نُورَ
dritën
l-lahi
ٱللَّهِ
e Allahut
bi-afwāhihim
بِأَفْوَٰهِهِمْ
me gojët e tyre
wayabā
وَيَأْبَى
ndërkohë që refuzon
l-lahu
ٱللَّهُ
Allahu
illā
إِلَّآ
përveç
an
أَن
që të
yutimma
يُتِمَّ
plotësojë
nūrahu
نُورَهُۥ
dritën e Tij
walaw
وَلَوْ
edhe sikur
kariha
كَرِهَ
(të) urrejnë
l-kāfirūna
ٱلْكَٰفِرُونَ
mohuesit.

Ata përpiqen me gojët e tyre ta shuajnë dritën e All-llahut, e All-llahu nuk do tjetër, pos ta përsosë dritën e Tij ndonëse jobesimtarët e urrejnë

Tefsir

هُوَ الَّذِيْٓ اَرْسَلَ رَسُوْلَهٗ بِالْهُدٰى وَدِيْنِ الْحَقِّ لِيُظْهِرَهٗ عَلَى الدِّيْنِ كُلِّهٖۙ وَلَوْ كَرِهَ الْمُشْرِكُوْنَ   ( التوبة: ٣٣ )

huwa
هُوَ
Ai (është)
alladhī
ٱلَّذِىٓ
i Cili
arsala
أَرْسَلَ
dërgoi
rasūlahu
رَسُولَهُۥ
të dërguarin e Tij
bil-hudā
بِٱلْهُدَىٰ
me udhëzim
wadīni
وَدِينِ
dhe fenë
l-ḥaqi
ٱلْحَقِّ
e vërtetë
liyuẓ'hirahu
لِيُظْهِرَهُۥ
për ta bërë atë të dominojë
ʿalā
عَلَى
mbi
l-dīni
ٱلدِّينِ
fenë
kullihi
كُلِّهِۦ
secilën
walaw
وَلَوْ
edhe sikur
kariha
كَرِهَ
(të) urrejnë
l-mush'rikūna
ٱلْمُشْرِكُونَ
idhujtarët.

Ai (All-llahu) është që e dërgoi të dërgarin e Tij me udhëzim të drejtë e fe të vërtetë, e për ta bërë që të dominojë mbi të gjitha fetë, edhe pse e urrejtën idhujtarët

Tefsir

۞ يٰٓاَيُّهَا الَّذِينَ اٰمَنُوْٓا اِنَّ كَثِيْرًا مِّنَ الْاَحْبَارِ وَالرُّهْبَانِ لَيَأْكُلُوْنَ اَمْوَالَ النَّاسِ بِالْبَاطِلِ وَيَصُدُّوْنَ عَنْ سَبِيْلِ اللّٰهِ ۗوَالَّذِيْنَ يَكْنِزُوْنَ الذَّهَبَ وَالْفِضَّةَ وَلَا يُنْفِقُوْنَهَا فِيْ سَبِيْلِ اللّٰهِ ۙفَبَشِّرْهُمْ بِعَذَابٍ اَلِيْمٍۙ  ( التوبة: ٣٤ )

yāayyuhā
يَٰٓأَيُّهَا
O ju
alladhīna
ٱلَّذِينَ
të cilët
āmanū
ءَامَنُوٓا۟
keni besuar
inna
إِنَّ
vërtet
kathīran
كَثِيرًا
shumica
mina
مِّنَ
nga
l-aḥbāri
ٱلْأَحْبَارِ
rabinët
wal-ruh'bāni
وَٱلرُّهْبَانِ
dhe priftërinjtë
layakulūna
لَيَأْكُلُونَ
sigurisht hanë
amwāla
أَمْوَٰلَ
pasuritë
l-nāsi
ٱلنَّاسِ
e njerëzve
bil-bāṭili
بِٱلْبَٰطِلِ
padrejtësisht
wayaṣuddūna
وَيَصُدُّونَ
dhe pengojnë
ʿan
عَن
nga
sabīli
سَبِيلِ
rruga
l-lahi
ٱللَّهِۗ
e Allahut.
wa-alladhīna
وَٱلَّذِينَ
E ata të cilët
yaknizūna
يَكْنِزُونَ
grumbullojnë
l-dhahaba
ٱلذَّهَبَ
arin
wal-fiḍata
وَٱلْفِضَّةَ
dhe argjendin
walā
وَلَا
dhe nuk
yunfiqūnahā
يُنفِقُونَهَا
i shpenzojnë ato
فِى
sabīli
سَبِيلِ
rrugën
l-lahi
ٱللَّهِ
e Allahut
fabashir'hum
فَبَشِّرْهُم
atëherë përgëzoji ata
biʿadhābin
بِعَذَابٍ
me një dënim
alīmin
أَلِيمٍ
të dhembshëm.

O ju që besuat, vërtet një shumicë e parisë fetare e jehudive dhe e të krishterëve, në mënyrë të paligjshme e hanë pasurinë e njerëzve dhe pengijnë të tjerët nga rruga e All-llahut. Ata të cilët e ruajnë arin e argjendin e nuk e japin për rrugën e All-llahut, lajmëroji për një dënim të dhëmbshëm

Tefsir

يَّوْمَ يُحْمٰى عَلَيْهَا فِيْ نَارِ جَهَنَّمَ فَتُكْوٰى بِهَا جِبَاهُهُمْ وَجُنُوْبُهُمْ وَظُهُوْرُهُمْۗ هٰذَا مَا كَنَزْتُمْ لِاَنْفُسِكُمْ فَذُوْقُوْا مَا كُنْتُمْ تَكْنِزُوْنَ   ( التوبة: ٣٥ )

yawma
يَوْمَ
Ditën kur
yuḥ'mā
يُحْمَىٰ
fërgohet
ʿalayhā
عَلَيْهَا
ajo
فِى
nāri
نَارِ
zjarrin
jahannama
جَهَنَّمَ
e xhehenemit
fatuk'wā
فَتُكْوَىٰ
dhe damkosen
bihā
بِهَا
me të
jibāhuhum
جِبَاهُهُمْ
ballët e tyre
wajunūbuhum
وَجُنُوبُهُمْ
dhe anët e tyre
waẓuhūruhum
وَظُهُورُهُمْۖ
dhe shpinat e tyre.
hādhā
هَٰذَا
"Kjo (është)
مَا
ajo çfarë
kanaztum
كَنَزْتُمْ
ju grumbulluat
li-anfusikum
لِأَنفُسِكُمْ
për veten tuaj
fadhūqū
فَذُوقُوا۟
pra shijoni
مَا
atë çfarë
kuntum
كُنتُمْ
ju ishit
taknizūna
تَكْنِزُونَ
duke grumbulluar".

Atë ditë kur ajo (pasuri e deponuar) fërgohet në prushin e Xhehennemit, e me të (ashtu zharavë) lyhen ballët, anët dhe shpinat e tyre (do t’u thuhet): “Kjo është ajo që e dispozituat për veten tuaj, pra shijoni atë që e depozitonit!”

Tefsir

اِنَّ عِدَّةَ الشُّهُوْرِ عِنْدَ اللّٰهِ اثْنَا عَشَرَ شَهْرًا فِيْ كِتٰبِ اللّٰهِ يَوْمَ خَلَقَ السَّمٰوٰتِ وَالْاَرْضَ مِنْهَآ اَرْبَعَةٌ حُرُمٌ ۗذٰلِكَ الدِّيْنُ الْقَيِّمُ ەۙ فَلَا تَظْلِمُوْا فِيْهِنَّ اَنْفُسَكُمْ وَقَاتِلُوا الْمُشْرِكِيْنَ كَاۤفَّةً كَمَا يُقَاتِلُوْنَكُمْ كَاۤفَّةً ۗوَاعْلَمُوْٓا اَنَّ اللّٰهَ مَعَ الْمُتَّقِيْنَ  ( التوبة: ٣٦ )

inna
إِنَّ
Vërtet
ʿiddata
عِدَّةَ
numri
l-shuhūri
ٱلشُّهُورِ
i muajve
ʿinda
عِندَ
tek
l-lahi
ٱللَّهِ
Allahu
ith'nā
ٱثْنَا
(është) dy
ʿashara
عَشَرَ
dhjetë
shahran
شَهْرًا
muaj
فِى
kitābi
كِتَٰبِ
Librin
l-lahi
ٱللَّهِ
e Allahut
yawma
يَوْمَ
ditën kur
khalaqa
خَلَقَ
Ai krijoi
l-samāwāti
ٱلسَّمَٰوَٰتِ
qiejt
wal-arḍa
وَٱلْأَرْضَ
dhe tokën.
min'hā
مِنْهَآ
Prej tyre
arbaʿatun
أَرْبَعَةٌ
katër
ḥurumun
حُرُمٌۚ
(janë) të shenjtë.
dhālika
ذَٰلِكَ
Ajo (është)
l-dīnu
ٱلدِّينُ
feja
l-qayimu
ٱلْقَيِّمُۚ
e drejtë
falā
فَلَا
prandaj mos
taẓlimū
تَظْلِمُوا۟
bëni padrejtësi
fīhinna
فِيهِنَّ
në ta
anfusakum
أَنفُسَكُمْۚ
vetes suaj.
waqātilū
وَقَٰتِلُوا۟
Dhe luftoni
l-mush'rikīna
ٱلْمُشْرِكِينَ
idhujtarët
kāffatan
كَآفَّةً
të gjithë
kamā
كَمَا
ashtu siç
yuqātilūnakum
يُقَٰتِلُونَكُمْ
ata ju luftojnë ju
kāffatan
كَآفَّةًۚ
të gjithë.
wa-iʿ'lamū
وَٱعْلَمُوٓا۟
Dhe dini
anna
أَنَّ
se vërtet
l-laha
ٱللَّهَ
Allahu
maʿa
مَعَ
(është) me
l-mutaqīna
ٱلْمُتَّقِينَ
të druajturit.

Te All-llahu numri i muajve është dymbëdhjetë (sipas hënës), ashtu si është në librin e All-llahut prej ditës kur krijoi qiejt dhe tokën. Prej tyre katër janë të shenjtë. Kjo është fe e drejtë. Pra, mos e ngarkoni (me mëkat) veten tuaj ata (katër muaj). Luftoni të gjithë idhujtarët pa dallim, siç ju luftojnë ata juve pa dallm, e dinë se All-llahu është me ata që ruhen (të këqiave)

Tefsir

اِنَّمَا النَّسِيْۤءُ زِيَادَةٌ فِى الْكُفْرِ يُضَلُّ بِهِ الَّذِيْنَ كَفَرُوْا يُحِلُّوْنَهٗ عَامًا وَّيُحَرِّمُوْنَهٗ عَامًا لِّيُوَاطِـُٔوْا عِدَّةَ مَا حَرَّمَ اللّٰهُ فَيُحِلُّوْا مَا حَرَّمَ اللّٰهُ ۗزُيِّنَ لَهُمْ سُوْۤءُ اَعْمَالِهِمْۗ وَاللّٰهُ لَا يَهْدِى الْقَوْمَ الْكٰفِرِيْنَ ࣖ  ( التوبة: ٣٧ )

innamā
إِنَّمَا
Vetëm
l-nasīu
ٱلنَّسِىٓءُ
shtyerja (e një muaji në vend të një tjetri)
ziyādatun
زِيَادَةٌ
(është) shtim
فِى
l-kuf'ri
ٱلْكُفْرِۖ
mohim.
yuḍallu
يُضَلُّ
Devijohen
bihi
بِهِ
me të
alladhīna
ٱلَّذِينَ
ata të cilët
kafarū
كَفَرُوا۟
mohuan.
yuḥillūnahu
يُحِلُّونَهُۥ
E lejojnë atë
ʿāman
عَامًا
një vit
wayuḥarrimūnahu
وَيُحَرِّمُونَهُۥ
dhe e ndalojnë atë
ʿāman
عَامًا
një vit
liyuwāṭiū
لِّيُوَاطِـُٔوا۟
që të harmonizojnë
ʿiddata
عِدَّةَ
numrin
مَا
e asaj çfarë
ḥarrama
حَرَّمَ
ka ndaluar
l-lahu
ٱللَّهُ
Allahu
fayuḥillū
فَيُحِلُّوا۟
e kështu lejojnë
مَا
atë çfarë
ḥarrama
حَرَّمَ
ka ndaluar
l-lahu
ٱللَّهُۚ
Allahu.
zuyyina
زُيِّنَ
Është zbukuruar
lahum
لَهُمْ
për ta
sūu
سُوٓءُ
e keqja
aʿmālihim
أَعْمَٰلِهِمْۗ
e veprave të tyre.
wal-lahu
وَٱللَّهُ
E Allahu
لَا
nuk
yahdī
يَهْدِى
udhëzon
l-qawma
ٱلْقَوْمَ
popullin
l-kāfirīna
ٱلْكَٰفِرِينَ
mohues.

E shtyrja (e një muaj në vend të një tjetri) nuk është tjetër vetëm se një rritje e mosbesimit, që me të edhe më shumë humbin ata që mohuan, pse në një vit e bëjnë të lejuar atë (muajin e shenjtë), e në një vit të ndaluar (të shenjtë), e për të përputhur numrin që All-llahu i bëri të shenjtë dhe me atë, e bëjnë të lejuar atë që All-llahu e ndaloi. Atyre u janë hijeshuar veprat e tyre të këqia. Po, All-llahu nuk vë në rrugë të drejtë popullin mohues

Tefsir

يٰٓاَيُّهَا الَّذِيْنَ اٰمَنُوْا مَا لَكُمْ اِذَا قِيْلَ لَكُمُ انْفِرُوْا فِيْ سَبِيْلِ اللّٰهِ اثَّاقَلْتُمْ اِلَى الْاَرْضِۗ اَرَضِيْتُمْ بِالْحَيٰوةِ الدُّنْيَا مِنَ الْاٰخِرَةِۚ فَمَا مَتَاعُ الْحَيٰوةِ الدُّنْيَا فِى الْاٰخِرَةِ اِلَّا قَلِيْلٌ   ( التوبة: ٣٨ )

yāayyuhā
يَٰٓأَيُّهَا
O ju
alladhīna
ٱلَّذِينَ
të cilët
āmanū
ءَامَنُوا۟
keni besuar
مَا
ç'(është)
lakum
لَكُمْ
me ju
idhā
إِذَا
kur
qīla
قِيلَ
(u) thuhet
lakumu
لَكُمُ
juve
infirū
ٱنفِرُوا۟
"Marshoni
فِى
sabīli
سَبِيلِ
rrugën
l-lahi
ٱللَّهِ
e Allahut!"
ithāqaltum
ٱثَّاقَلْتُمْ
ju u rënduat
ilā
إِلَى
l-arḍi
ٱلْأَرْضِۚ
tokë.
araḍītum
أَرَضِيتُم
A u kënaqët
bil-ḥayati
بِٱلْحَيَوٰةِ
me jetën
l-dun'yā
ٱلدُّنْيَا
e kësaj bote
mina
مِنَ
sesa
l-ākhirati
ٱلْءَاخِرَةِۚ
(me) të fundit?
famā
فَمَا
E nuk (është)
matāʿu
مَتَٰعُ
kënaqësia
l-ḥayati
ٱلْحَيَوٰةِ
e jetës
l-dun'yā
ٱلدُّنْيَا
së kësaj bote
فِى
kundrejt
l-ākhirati
ٱلْءَاخِرَةِ
asaj të fundit
illā
إِلَّا
përveç
qalīlun
قَلِيلٌ
e paktë.

O ju që besuat, ç’është me ju, që kur ju thuhet: “Dilni në rrugën e All-llahut!”, ju rëndoheni përtokë? A jeni më të kënaqur me jetën e dunjasë, se sa me ahiretin? Kënaqësia e jetës së dunjasë, në krahasim me ahiretin është e vogël

Tefsir

اِلَّا تَنْفِرُوْا يُعَذِّبْكُمْ عَذَابًا اَلِيمًاۙ وَّيَسْتَبْدِلْ قَوْمًا غَيْرَكُمْ وَلَا تَضُرُّوْهُ شَيْـًٔاۗ وَاللّٰهُ عَلٰى كُلِّ شَيْءٍ قَدِيْرٌ   ( التوبة: ٣٩ )

illā
إِلَّا
Nëse nuk
tanfirū
تَنفِرُوا۟
marshoni
yuʿadhib'kum
يُعَذِّبْكُمْ
Ai ju dënon ju
ʿadhāban
عَذَابًا
(me) një dënim
alīman
أَلِيمًا
të dhembshëm
wayastabdil
وَيَسْتَبْدِلْ
dhe (ju) zëvendëson
qawman
قَوْمًا
(me) një popull
ghayrakum
غَيْرَكُمْ
tjetër pos jush
walā
وَلَا
dhe nuk
taḍurrūhu
تَضُرُّوهُ
ju e dëmtoni Atë
shayan
شَيْـًٔاۗ
asgjë.
wal-lahu
وَٱللَّهُ
E Allahu
ʿalā
عَلَىٰ
mbi
kulli
كُلِّ
çdo
shayin
شَىْءٍ
gjë
qadīrun
قَدِيرٌ
(është) i Plotfuqishëm.

Nëse nuk dilni, Ai do t’ju dënojë me një dënim të dhembshëm, do t’ju zëvendësojë me një popull tjetër dhe Atë nuk e dëmtoni aspak. All-llahu ka mundësi për çdo gjë

Tefsir

اِلَّا تَنْصُرُوْهُ فَقَدْ نَصَرَهُ اللّٰهُ اِذْ اَخْرَجَهُ الَّذِيْنَ كَفَرُوْا ثَانِيَ اثْنَيْنِ اِذْ هُمَا فِى الْغَارِ اِذْ يَقُوْلُ لِصَاحِبِهٖ لَا تَحْزَنْ اِنَّ اللّٰهَ مَعَنَاۚ فَاَنْزَلَ اللّٰهُ سَكِيْنَتَهٗ عَلَيْهِ وَاَيَّدَهٗ بِجُنُوْدٍ لَّمْ تَرَوْهَا وَجَعَلَ كَلِمَةَ الَّذِيْنَ كَفَرُوا السُّفْلٰىۗ وَكَلِمَةُ اللّٰهِ هِيَ الْعُلْيَاۗ وَاللّٰهُ عَزِيْزٌ حَكِيْمٌ   ( التوبة: ٤٠ )

illā
إِلَّا
Nëse nuk
tanṣurūhu
تَنصُرُوهُ
ju e ndihmoni atë
faqad
فَقَدْ
sigurisht
naṣarahu
نَصَرَهُ
e ndihmoi atë
l-lahu
ٱللَّهُ
Allahu
idh
إِذْ
kur
akhrajahu
أَخْرَجَهُ
e nxorën atë
alladhīna
ٱلَّذِينَ
ata të cilët
kafarū
كَفَرُوا۟
mohuan
thāniya
ثَانِىَ
të dytin
ith'nayni
ٱثْنَيْنِ
(nga) dy
idh
إِذْ
kur
humā
هُمَا
ata dy
فِى
(ishin) në
l-ghāri
ٱلْغَارِ
shpellë
idh
إِذْ
kur
yaqūlu
يَقُولُ
ai i thoshte
liṣāḥibihi
لِصَٰحِبِهِۦ
shokut të tij
لَا
"Mos
taḥzan
تَحْزَنْ
u pikëllo!
inna
إِنَّ
vërtet
l-laha
ٱللَّهَ
Allahu
maʿanā
مَعَنَاۖ
(është) me ne".
fa-anzala
فَأَنزَلَ
Atëherë zbriti
l-lahu
ٱللَّهُ
Allahu
sakīnatahu
سَكِينَتَهُۥ
prehjen e Tij
ʿalayhi
عَلَيْهِ
mbi të
wa-ayyadahu
وَأَيَّدَهُۥ
dhe e fuqizoi atë
bijunūdin
بِجُنُودٍ
me ushtri
lam
لَّمْ
nuk
tarawhā
تَرَوْهَا
ju i shihnit ato
wajaʿala
وَجَعَلَ
dhe bëri
kalimata
كَلِمَةَ
fjalën
alladhīna
ٱلَّذِينَ
e atyre të cilët
kafarū
كَفَرُوا۟
mohuan
l-suf'lā
ٱلسُّفْلَىٰۗ
më të ultën
wakalimatu
وَكَلِمَةُ
ndërsa fjala
l-lahi
ٱللَّهِ
e Allahut
hiya
هِىَ
ajo
l-ʿul'yā
ٱلْعُلْيَاۗ
(është) më e larta.
wal-lahu
وَٱللَّهُ
E Allahu
ʿazīzun
عَزِيزٌ
(është) i Pamposhtur
ḥakīmun
حَكِيمٌ
i Urtë.

Nëse nuk e ndihmoni atë (Muhammedin s. a. w. s.), atë pra e ka ndihmuar All-llahu, kur e përzunë ata që nuk besuan të dytin prej dyve. Kur ishin në shpellë, ai (Muhammedi s. a. w. s.) i tha shokut të vet (Ebu Bekrit r. a.): “Mos u brengos, vërtet All-llahu është me ne!” E All-llahu zbriti qetësinë (sekinen) e Vet mbi të, dhe e fuqizoi me fuqi që ju nuk e patë dhe e bëri fjalën e atyre që nuk besuan më të ultën, kurse fjala e All-llahut është më e larta. All-llahu është i Fuqishmi, i Urti

Tefsir