Skip to main content

وَمَثَلُ الَّذِيْنَ كَفَرُوْا كَمَثَلِ الَّذِيْ يَنْعِقُ بِمَا لَا يَسْمَعُ اِلَّا دُعَاۤءً وَّنِدَاۤءً ۗ صُمٌّ ۢ بُكْمٌ عُمْيٌ فَهُمْ لَا يَعْقِلُوْنَ   ( البقرة: ١٧١ )

wamathalu
وَمَثَلُ
E shembulli
alladhīna
ٱلَّذِينَ
(i atyre) të cilët
kafarū
كَفَرُوا۟
mohuan
kamathali
كَمَثَلِ
(është) si shembulli
alladhī
ٱلَّذِى
(i atij) i cili
yanʿiqu
يَنْعِقُ
bërtet
bimā
بِمَا
me atë çfarë
لَا
nuk
yasmaʿu
يَسْمَعُ
dëgjon
illā
إِلَّا
(asgjë) përveç
duʿāan
دُعَآءً
thirrje
wanidāan
وَنِدَآءًۚ
dhe britmë
ṣummun
صُمٌّۢ
(ata janë) të shurdhër
buk'mun
بُكْمٌ
memecë
ʿum'yun
عُمْىٌ
të verbër
fahum
فَهُمْ
prandaj ata
لَا
nuk
yaʿqilūna
يَعْقِلُونَ
kuptojnë (gjë)

Shembulli i (i thirrësit të) atyre që nuk besuan është sikurse i atij (bariut) që u lëshon britmë atyre (bagëtive) që nuk dëgjojnë tjetër vetëm se britmë e zë (e nuk kuptojnë). Ata janë të shurdhër, memecë e të verbër, ata nuk kuptojnë

Tefsir

يٰٓاَيُّهَا الَّذِيْنَ اٰمَنُوْا كُلُوْا مِنْ طَيِّبٰتِ مَا رَزَقْنٰكُمْ وَاشْكُرُوْا لِلّٰهِ اِنْ كُنْتُمْ اِيَّاهُ تَعْبُدُوْنَ   ( البقرة: ١٧٢ )

yāayyuhā
يَٰٓأَيُّهَا
O ju
alladhīna
ٱلَّذِينَ
të cilët
āmanū
ءَامَنُوا۟
besuan
kulū
كُلُوا۟
hani
min
مِن
nga
ṭayyibāti
طَيِّبَٰتِ
të mirat
مَا
e asaj çfarë
razaqnākum
رَزَقْنَٰكُمْ
Ne ju furnizuam
wa-ush'kurū
وَٱشْكُرُوا۟
dhe falënderoni
lillahi
لِلَّهِ
për Allahun
in
إِن
nëse
kuntum
كُنتُمْ
ju jeni
iyyāhu
إِيَّاهُ
(vetëm) Atë
taʿbudūna
تَعْبُدُونَ
adhuroni

O ju që besuat, hani nga të mirat që u kemi dhënë, dhe falënderoni All-llahun, nëse jeni që vetëm Atë e adhuroni

Tefsir

اِنَّمَا حَرَّمَ عَلَيْكُمُ الْمَيْتَةَ وَالدَّمَ وَلَحْمَ الْخِنْزِيْرِ وَمَآ اُهِلَّ بِهٖ لِغَيْرِ اللّٰهِ ۚ فَمَنِ اضْطُرَّ غَيْرَ بَاغٍ وَّلَا عَادٍ فَلَآ اِثْمَ عَلَيْهِ ۗ اِنَّ اللّٰهَ غَفُوْرٌ رَّحِيْمٌ  ( البقرة: ١٧٣ )

innamā
إِنَّمَا
Vetëm
ḥarrama
حَرَّمَ
ai ndaloi
ʿalaykumu
عَلَيْكُمُ
për ju
l-maytata
ٱلْمَيْتَةَ
kafshën e ngordhur
wal-dama
وَٱلدَّمَ
dhe gjakun
walaḥma
وَلَحْمَ
dhe mishin
l-khinzīri
ٱلْخِنزِيرِ
e derrit
wamā
وَمَآ
dhe atë çfarë
uhilla
أُهِلَّ
iu dedikua
bihi
بِهِۦ
me të
lighayri
لِغَيْرِ
(tjetër) përveç
l-lahi
ٱللَّهِۖ
Allahut
famani
فَمَنِ
e kushdo që
uḍ'ṭurra
ٱضْطُرَّ
detyrohet
ghayra
غَيْرَ
pa (qenë)
bāghin
بَاغٍ
mosbindës
walā
وَلَا
dhe as
ʿādin
عَادٍ
tejkalues (i kufirit)
falā
فَلَآ
atëherë nuk (ka)
ith'ma
إِثْمَ
mëkat
ʿalayhi
عَلَيْهِۚ
për të
inna
إِنَّ
vërtet
l-laha
ٱللَّهَ
Allahu
ghafūrun
غَفُورٌ
(është) Falës i madh
raḥīmun
رَّحِيمٌ
Mëshirëplotë

(All-llahu) Ua ndaloi juve vetëm të ngordhtën, gjakun, mishin e derrit dhe atë që therret (ngritet zëri me te) jo në emër të All-llahut. E kush shtrëngohet (të hajë nga këto) duke mos tepruar, për të nuk është mëkat. Vërtetë All-llahu falë, është mëshirues

Tefsir

اِنَّ الَّذِيْنَ يَكْتُمُوْنَ مَآ اَنْزَلَ اللّٰهُ مِنَ الْكِتٰبِ وَيَشْتَرُوْنَ بِهٖ ثَمَنًا قَلِيْلًاۙ اُولٰۤىِٕكَ مَا يَأْكُلُوْنَ فِيْ بُطُوْنِهِمْ اِلَّا النَّارَ وَلَا يُكَلِّمُهُمُ اللّٰهُ يَوْمَ الْقِيٰمَةِ وَلَا يُزَكِّيْهِمْ ۚوَلَهُمْ عَذَابٌ اَلِيْمٌ   ( البقرة: ١٧٤ )

inna
إِنَّ
Vërtet
alladhīna
ٱلَّذِينَ
ata të cilët
yaktumūna
يَكْتُمُونَ
fshehin
مَآ
atë çfarë
anzala
أَنزَلَ
zbriti
l-lahu
ٱللَّهُ
Allahu
mina
مِنَ
nga
l-kitābi
ٱلْكِتَٰبِ
libri
wayashtarūna
وَيَشْتَرُونَ
dhe blejnë
bihi
بِهِۦ
me të
thamanan
ثَمَنًا
(një) vlerë
qalīlan
قَلِيلًاۙ
të paktë
ulāika
أُو۟لَٰٓئِكَ
të tillët
مَا
nuk
yakulūna
يَأْكُلُونَ
hanë
فِى
buṭūnihim
بُطُونِهِمْ
barqet e tyre
illā
إِلَّا
(asgjë) përveç
l-nāra
ٱلنَّارَ
zjarrit
walā
وَلَا
dhe nuk
yukallimuhumu
يُكَلِّمُهُمُ
(do t'u) flasë atyre
l-lahu
ٱللَّهُ
Allahu
yawma
يَوْمَ
ditën
l-qiyāmati
ٱلْقِيَٰمَةِ
e Kijametit
walā
وَلَا
dhe nuk
yuzakkīhim
يُزَكِّيهِمْ
(do t'i) pastrojë ata
walahum
وَلَهُمْ
dhe për ta (ka)
ʿadhābun
عَذَابٌ
(një) dënim
alīmun
أَلِيمٌ
i dhembshëm

Ata që fshehin nga libri atë që shpalli All-llahu dhe për te fitojnë shumë të paktë, ata në barqet e tyre fusin vetëm zjarr. Atyre All-llahu nuk do t’u flasë në ditën e gjykimit dhe as nuk i shfajson ata, por për ta pason dënimi i rëndë e i padurueshëm

Tefsir

اُولٰۤىِٕكَ الَّذِيْنَ اشْتَرَوُا الضَّلٰلَةَ بِالْهُدٰى وَالْعَذَابَ بِالْمَغْفِرَةِ ۚ فَمَآ اَصْبَرَهُمْ عَلَى النَّارِ   ( البقرة: ١٧٥ )

ulāika
أُو۟لَٰٓئِكَ
Të tillët (janë)
alladhīna
ٱلَّذِينَ
ata të cilët
ish'tarawū
ٱشْتَرَوُا۟
blenë
l-ḍalālata
ٱلضَّلَٰلَةَ
devijimin
bil-hudā
بِٱلْهُدَىٰ
për udhëzim
wal-ʿadhāba
وَٱلْعَذَابَ
dhe dënimin
bil-maghfirati
بِٱلْمَغْفِرَةِۚ
për falje
famā
فَمَآ
[e sa]
aṣbarahum
أَصْبَرَهُمْ
(janë) shumë të durueshëm
ʿalā
عَلَى
[ndaj]
l-nāri
ٱلنَّارِ
zjarrit

Ata janë që në vend të udhëzimit e morën humbjen dhe dënimin në vend të shpëtimit. Sa të durueshëm qenkan ata ndaj zjarrit

Tefsir

ذٰلِكَ بِاَنَّ اللّٰهَ نَزَّلَ الْكِتٰبَ بِالْحَقِّ ۗ وَاِنَّ الَّذِيْنَ اخْتَلَفُوْا فِى الْكِتٰبِ لَفِيْ شِقَاقٍۢ بَعِيْدٍ ࣖ  ( البقرة: ١٧٦ )

dhālika
ذَٰلِكَ
Ajo (është)
bi-anna
بِأَنَّ
për shkak se
l-laha
ٱللَّهَ
Allahu
nazzala
نَزَّلَ
zbriti
l-kitāba
ٱلْكِتَٰبَ
librin
bil-ḥaqi
بِٱلْحَقِّۗ
me të vërtetën
wa-inna
وَإِنَّ
e vërtet
alladhīna
ٱلَّذِينَ
ata të cilët
ikh'talafū
ٱخْتَلَفُوا۟
u kundërshtuan mes vete
فِى
rreth
l-kitābi
ٱلْكِتَٰبِ
librit
lafī
لَفِى
(janë) në
shiqāqin
شِقَاقٍۭ
(një) përçarje
baʿīdin
بَعِيدٍ
të largët

Atë (dënim) për shkak se All-llahu e zbriti librin (Tevratin), me sqarim të drejtë, e ata që bënë ndryshime në librin, janë në një përçarje të largët nga e vërteta

Tefsir

۞ لَيْسَ الْبِرَّاَنْ تُوَلُّوْا وُجُوْهَكُمْ قِبَلَ الْمَشْرِقِ وَالْمَغْرِبِ وَلٰكِنَّ الْبِرَّ مَنْ اٰمَنَ بِاللّٰهِ وَالْيَوْمِ الْاٰخِرِ وَالْمَلٰۤىِٕكَةِ وَالْكِتٰبِ وَالنَّبِيّٖنَ ۚ وَاٰتَى الْمَالَ عَلٰى حُبِّهٖ ذَوِى الْقُرْبٰى وَالْيَتٰمٰى وَالْمَسٰكِيْنَ وَابْنَ السَّبِيْلِۙ وَالسَّاۤىِٕلِيْنَ وَفىِ الرِّقَابِۚ وَاَقَامَ الصَّلٰوةَ وَاٰتَى الزَّكٰوةَ ۚ وَالْمُوْفُوْنَ بِعَهْدِهِمْ اِذَا عَاهَدُوْا ۚ وَالصّٰبِرِيْنَ فِى الْبَأْسَاۤءِ وَالضَّرَّاۤءِ وَحِيْنَ الْبَأْسِۗ اُولٰۤىِٕكَ الَّذِيْنَ صَدَقُوْا ۗوَاُولٰۤىِٕكَ هُمُ الْمُتَّقُوْنَ   ( البقرة: ١٧٧ )

laysa
لَّيْسَ
Nuk është
l-bira
ٱلْبِرَّ
mirësia
an
أَن
(që) të
tuwallū
تُوَلُّوا۟
ktheni
wujūhakum
وُجُوهَكُمْ
fytyrat tuaja
qibala
قِبَلَ
në drejtim të
l-mashriqi
ٱلْمَشْرِقِ
lindjes
wal-maghribi
وَٱلْمَغْرِبِ
dhe perëndimit
walākinna
وَلَٰكِنَّ
mirëpo
l-bira
ٱلْبِرَّ
mirësia
man
مَنْ
(është) ai që
āmana
ءَامَنَ
besoi
bil-lahi
بِٱللَّهِ
në Allahun
wal-yawmi
وَٱلْيَوْمِ
dhe ditën
l-ākhiri
ٱلْءَاخِرِ
e fundit
wal-malāikati
وَٱلْمَلَٰٓئِكَةِ
dhe engjëjt
wal-kitābi
وَٱلْكِتَٰبِ
dhe librin
wal-nabiyīna
وَٱلنَّبِيِّۦنَ
dhe pejgamberët
waātā
وَءَاتَى
dhe dhuroi
l-māla
ٱلْمَالَ
pasurinë
ʿalā
عَلَىٰ
nga
ḥubbihi
حُبِّهِۦ
qejfi i tij
dhawī
ذَوِى
atyre
l-qur'bā
ٱلْقُرْبَىٰ
të afërmve
wal-yatāmā
وَٱلْيَتَٰمَىٰ
dhe jetimëve
wal-masākīna
وَٱلْمَسَٰكِينَ
dhe të varfërve
wa-ib'na
وَٱبْنَ
dhe (personit)
l-sabīli
ٱلسَّبِيلِ
(në) rrugë
wal-sāilīna
وَٱلسَّآئِلِينَ
dhe lypësve
wafī
وَفِى
dhe për
l-riqābi
ٱلرِّقَابِ
(lirimin) e qafëve (robërve)
wa-aqāma
وَأَقَامَ
dhe (ai që) përsosi
l-ṣalata
ٱلصَّلَوٰةَ
namazin
waātā
وَءَاتَى
dhe dhuroi
l-zakata
ٱلزَّكَوٰةَ
zeqatin
wal-mūfūna
وَٱلْمُوفُونَ
dhe përmbushësit
biʿahdihim
بِعَهْدِهِمْ
e premtimit të tyre
idhā
إِذَا
kur
ʿāhadū
عَٰهَدُوا۟ۖ
premtuan
wal-ṣābirīna
وَٱلصَّٰبِرِينَ
dhe durimtarët
فِى
l-basāi
ٱلْبَأْسَآءِ
skamje
wal-ḍarāi
وَٱلضَّرَّآءِ
dhe sëmundje
waḥīna
وَحِينَ
dhe gjatë
l-basi
ٱلْبَأْسِۗ
luftës
ulāika
أُو۟لَٰٓئِكَ
të tillët (janë)
alladhīna
ٱلَّذِينَ
ata të cilët
ṣadaqū
صَدَقُوا۟ۖ
janë të sinqertë
wa-ulāika
وَأُو۟لَٰٓئِكَ
dhe të tillët (janë)
humu
هُمُ
ata
l-mutaqūna
ٱلْمُتَّقُونَ
të druajturit

Nuk është tërë e mira (e kufizuar) të ktheni fytyrat tuaja kah lindja ose perëndimi, por mirësi e vërtetë është ajo e atij që i beson All-llahut, ditës së gjykimit, engjëjve, librit, lajmëtarëve dhe pasurinë që e do, ua jep të afërmve, bonjakëve, të vërfërve, udhëtarëve, lypësve dhe për lirimin e robërve, dhe ai që e fal namazin, e jep zeqatin, dhe ata që kur premtojnë e zbatojnë, dhe të durueshmit në skamje, në sëmundje dhe në flakën e luftës. Të tillët janë ata të sinqertit dhe të tillët janë ata të devotshmit

Tefsir

يٰٓاَيُّهَا الَّذِيْنَ اٰمَنُوْا كُتِبَ عَلَيْكُمُ الْقِصَاصُ فِى الْقَتْلٰىۗ اَلْحُرُّ بِالْحُرِّ وَالْعَبْدُ بِالْعَبْدِ وَالْاُنْثٰى بِالْاُنْثٰىۗ فَمَنْ عُفِيَ لَهٗ مِنْ اَخِيْهِ شَيْءٌ فَاتِّبَاعٌ ۢبِالْمَعْرُوْفِ وَاَدَاۤءٌ اِلَيْهِ بِاِحْسَانٍ ۗ ذٰلِكَ تَخْفِيْفٌ مِّنْ رَّبِّكُمْ وَرَحْمَةٌ ۗفَمَنِ اعْتَدٰى بَعْدَ ذٰلِكَ فَلَهٗ عَذَابٌ اَلِيْمٌ   ( البقرة: ١٧٨ )

yāayyuhā
يَٰٓأَيُّهَا
O ju
alladhīna
ٱلَّذِينَ
të cilët
āmanū
ءَامَنُوا۟
besuan
kutiba
كُتِبَ
u obligua
ʿalaykumu
عَلَيْكُمُ
për ju
l-qiṣāṣu
ٱلْقِصَاصُ
shpagimi
فِى
për
l-qatlā
ٱلْقَتْلَىۖ
të vrarët
l-ḥuru
ٱلْحُرُّ
i liri
bil-ḥuri
بِٱلْحُرِّ
për të lirin
wal-ʿabdu
وَٱلْعَبْدُ
dhe robi
bil-ʿabdi
بِٱلْعَبْدِ
për robin
wal-unthā
وَٱلْأُنثَىٰ
dhe femra
bil-unthā
بِٱلْأُنثَىٰۚ
për femrën
faman
فَمَنْ
e kushdo që
ʿufiya
عُفِىَ
iu fal
lahu
لَهُۥ
atij
min
مِنْ
nga
akhīhi
أَخِيهِ
vëllai i tij
shayon
شَىْءٌ
diçka
fa-ittibāʿun
فَٱتِّبَاعٌۢ
atëherë pasimi
bil-maʿrūfi
بِٱلْمَعْرُوفِ
(është) me mirësi
wa-adāon
وَأَدَآءٌ
dhe zbatimi
ilayhi
إِلَيْهِ
për të
bi-iḥ'sānin
بِإِحْسَٰنٍۗ
me bamirësi
dhālika
ذَٰلِكَ
kjo (është)
takhfīfun
تَخْفِيفٌ
lehtësim
min
مِّن
nga
rabbikum
رَّبِّكُمْ
Zoti juaj
waraḥmatun
وَرَحْمَةٌۗ
dhe mëshirë
famani
فَمَنِ
e kushdo që
iʿ'tadā
ٱعْتَدَىٰ
tejkaloi (kufirin)
baʿda
بَعْدَ
pas
dhālika
ذَٰلِكَ
kësaj
falahu
فَلَهُۥ
atëherë për të
ʿadhābun
عَذَابٌ
(është) një dënim
alīmun
أَلِيمٌ
i dhembshëm

O ju që besuat, u është bërë obligim gjurmimi për dënim për mbytje: i liri për të lirin, robi për robin, femra për femrën. Kurse atij që i falet diçka nga vëllau i vet atëherë ajo le të përcillët (e atij që e fal) kuptueshëm dhe shpagimi (nga dorasi) atij le t’i bëhet me të mirë. kjo është një lehtësim dhe mëshirë prej Zotit tuaj. E kush tejkalon pas këtij (pajtim), ai ka një dënim të idhët

Tefsir

وَلَكُمْ فِى الْقِصَاصِ حَيٰوةٌ يّٰٓاُولِى الْاَلْبَابِ لَعَلَّكُمْ تَتَّقُوْنَ   ( البقرة: ١٧٩ )

walakum
وَلَكُمْ
Dhe për ju
فِى
l-qiṣāṣi
ٱلْقِصَاصِ
shpagim
ḥayatun
حَيَوٰةٌ
(ka) jetë
yāulī
يَٰٓأُو۟لِى
O ju që keni
l-albābi
ٱلْأَلْبَٰبِ
mendje
laʿallakum
لَعَلَّكُمْ
ashtu që ju
tattaqūna
تَتَّقُونَ
të druheni

O ju të zotët e mendjes, kjo masë e dënimit është jetë për ju, ashtu që të ruheni (nga mbytja e njëri tjetrit)

Tefsir

كُتِبَ عَلَيْكُمْ اِذَا حَضَرَ اَحَدَكُمُ الْمَوْتُ اِنْ تَرَكَ خَيْرًا ۖ ۨالْوَصِيَّةُ لِلْوَالِدَيْنِ وَالْاَقْرَبِيْنَ بِالْمَعْرُوْفِۚ حَقًّا عَلَى الْمُتَّقِيْنَ ۗ   ( البقرة: ١٨٠ )

kutiba
كُتِبَ
U obligua
ʿalaykum
عَلَيْكُمْ
për ju
idhā
إِذَا
kur
ḥaḍara
حَضَرَ
është afruar
aḥadakumu
أَحَدَكُمُ
ndonjërit nga ju
l-mawtu
ٱلْمَوْتُ
vdekja
in
إِن
nëse
taraka
تَرَكَ
ka lënë
khayran
خَيْرًا
(ndonjë) të mirë (pasuri)
l-waṣiyatu
ٱلْوَصِيَّةُ
testamenti
lil'wālidayni
لِلْوَٰلِدَيْنِ
(është) për prindërit
wal-aqrabīna
وَٱلْأَقْرَبِينَ
dhe të afërmit
bil-maʿrūfi
بِٱلْمَعْرُوفِۖ
me drejtësi
ḥaqqan
حَقًّا
(si) detyrë
ʿalā
عَلَى
për
l-mutaqīna
ٱلْمُتَّقِينَ
të druajturit

Kur ndonjërit prej jush i është afruar vdekja, nëse lë pasuri pas vete, testamenti (vasijeti) për prindërit dhe për të afërmit u është bërë juve obligim, por ashtu siç është drejtë. Për ata që janë të devotshëm kjo është detyrë që lypet kryer

Tefsir