Skip to main content

وَاِذْ قُلْتُمْ يٰمُوْسٰى لَنْ نَّصْبِرَ عَلٰى طَعَامٍ وَّاحِدٍ فَادْعُ لَنَا رَبَّكَ يُخْرِجْ لَنَا مِمَّا تُنْۢبِتُ الْاَرْضُ مِنْۢ بَقْلِهَا وَقِثَّاۤىِٕهَا وَفُوْمِهَا وَعَدَسِهَا وَبَصَلِهَا ۗ قَالَ اَتَسْتَبْدِلُوْنَ الَّذِيْ هُوَ اَدْنٰى بِالَّذِيْ هُوَ خَيْرٌ ۗ اِهْبِطُوْا مِصْرًا فَاِنَّ لَكُمْ مَّا سَاَلْتُمْ ۗ وَضُرِبَتْ عَلَيْهِمُ الذِّلَّةُ وَالْمَسْكَنَةُ وَبَاۤءُوْ بِغَضَبٍ مِّنَ اللّٰهِ ۗ ذٰلِكَ بِاَنَّهُمْ كَانُوْا يَكْفُرُوْنَ بِاٰيٰتِ اللّٰهِ وَيَقْتُلُوْنَ النَّبِيّٖنَ بِغَيْرِ الْحَقِّ ۗ ذٰلِكَ بِمَا عَصَوْا وَّكَانُوْا يَعْتَدُوْنَ ࣖ  ( البقرة: ٦١ )

وَإِذْ
و هنگامي كه
قُلْتُمْ
گفتيد
يَٰمُوسَىٰ
موسي
لَن
هرگز صبر نمي‌كنيم
نَّصْبِرَ
هرگز صبر نمي‌كنيم
عَلَىٰ
بر
طَعَامٍ
غذايي
وَٰحِدٍ
يگانه
فَٱدْعُ
پس بخواه
لَنَا
براي ما
رَبَّكَ
پروردگارت
يُخْرِجْ
كه بيرون آورد
لَنَا
براي ما
مِمَّا
از آن چه
تُنۢبِتُ
مي‌روياند
ٱلْأَرْضُ
زمين
مِنۢ
از
بَقْلِهَا
سبزي آن
وَقِثَّآئِهَا
و خيار آن
وَفُومِهَا
و سير آن
وَعَدَسِهَا
و عدس آن
وَبَصَلِهَاۖ
و پياز آن
قَالَ
گفت
أَتَسْتَبْدِلُونَ
آيا خواستار جايگزيني هستيد
ٱلَّذِى
آن چه كه
هُوَ
آن
أَدْنَىٰ
پست‌تر
بِٱلَّذِى
به آن چه كه
هُوَ
آن
خَيْرٌۚ
بهتر
ٱهْبِطُوا۟
فرود آييد
مِصْرًا
شهري
فَإِنَّ
پس همانا
لَكُم
براي شما
مَّا
آن چه
سَأَلْتُمْۗ
خواستيد
وَضُرِبَتْ
و (مُهر) زده شد
عَلَيْهِمُ
بر آن‌ها
ٱلذِّلَّةُ
خواري
وَٱلْمَسْكَنَةُ
و ناداري
وَبَآءُو
و گرفتار شدند
بِغَضَبٍ
به خشم
مِّنَ
از جانب
ٱللَّهِۗ
خداوند
ذَٰلِكَ
اين
بِأَنَّهُمْ
به آن كه آنان
كَانُوا۟
كفر مي‌ورزند
يَكْفُرُونَ
كفر مي‌ورزند
بِـَٔايَٰتِ
به آيات
ٱللَّهِ
خداوند
وَيَقْتُلُونَ
و مي‌كشتند
ٱلنَّبِيِّۦنَ
پيامبران
بِغَيْرِ
به غير
ٱلْحَقِّۗ
حق
ذَٰلِكَ
اين
بِمَا
به ‌آن چه كه
عَصَوا۟
نافرماني كردند
وَّكَانُوا۟
و تجاوزكار بودند
يَعْتَدُونَ
و تجاوزكار بودند

Wa iz qultum yaa Moosaa lan nasbira 'alaa ta'aaminw waahidin fad'u lanaa rabbaka yukhrij lanaa mimmaa tumbitul ardu mimbaqlihaa wa qis saaa'ihaa wa foomihaa wa 'adasihaa wa basalihaa qaala atastabdiloonal lazee huwa adnaa billazee huwa khayr; ihbitoo misran fa inna lakum maa sa altum; wa duribat 'alaihimuz zillatu walmaskanatu wa baaa'oo bighadabim minal laah; zaalika bi annahum kaano yakfuroona bi aayaatil laahi wa yaqtuloonan Nabiyyeena bighairil haqq; zaalika bimaa 'asaw wa kaanoo ya'tadoon

و (به یاد آورید) زمانی را که گفتید: «ای موسی! ما هرگز بر یک نوع غذا شکیبایی نداریم، پس پروردگار خویش را بخوان، تا از آنچه زمین می‌رویاند، از سبزی و خیار و سیر و عدس و پیازش برای ما بیرون آورد». (موسی) گفت: «آیا چیزی را که پست‌تر است به جای چیز بهتر جایگزین می‌کنید؟ به شهری فرود آیید، زیرا آنچه را خواستید در آنجا برای شما هست» و (مهر) ذلت و بی‌نوایی بر آنان زده شد، و سزاوار خشم الله گردیدند، چرا که آنان به آیات الله کفر می‌ورزیدند، و پیامبران را به ناحق می‌کشتند. این‌ها به خاطر آن بود که گناهکار و متجاوز بودند.

توضیح

اِنَّ الَّذِيْنَ اٰمَنُوْا وَالَّذِيْنَ هَادُوْا وَالنَّصٰرٰى وَالصَّابِــِٕيْنَ مَنْ اٰمَنَ بِاللّٰهِ وَالْيَوْمِ الْاٰخِرِ وَعَمِلَ صَالِحًا فَلَهُمْ اَجْرُهُمْ عِنْدَ رَبِّهِمْۚ وَلَا خَوْفٌ عَلَيْهِمْ وَلَا هُمْ يَحْزَنُوْنَ  ( البقرة: ٦٢ )

إِنَّ
همانا
ٱلَّذِينَ
كساني كه
ءَامَنُوا۟
ايمان آوردند
وَٱلَّذِينَ
و كساني كه
هَادُوا۟
يهودي شدند
وَٱلنَّصَٰرَىٰ
و مسيحيان
وَٱلصَّٰبِـِٔينَ
و صابئين
مَنْ
هر كس
ءَامَنَ
ايمان بياورد
بِٱللَّهِ
به خداوند
وَٱلْيَوْمِ
و روز
ٱلْءَاخِرِ
واپسين
وَعَمِلَ
و انجام دهد
صَٰلِحًا
(كار) شايسته
فَلَهُمْ
پس براي ايشان
أَجْرُهُمْ
اجرشان
عِندَ
نزد
رَبِّهِمْ
پروردگارشان
وَلَا
و نه
خَوْفٌ
ترسي
عَلَيْهِمْ
بر ايشان
وَلَا
و نه
هُمْ
آنان
يَحْزَنُونَ
غمگين مي‌شوند

Innal lazeena aamanoo wallazeena haadoo wan nasaaraa was Saabi'eena man aamana billaahi wal yawmil aakhiri wa 'amila saalihan falahum ajruhum 'inda Rabbihim wa laa khawfun 'alaihim wa laa hum yahzanoon

به‌درستی کسانی‌که ایمان آورده‌اند، و کسانی‌که یهودی شدند و نصاری و صابئان (= ستاره پرستان) آنان که به الله و روز قیامت ایمان آوردند و کارهای شایسته انجام دهند، پاداش‌شان نزد پروردگارشان است، و نه ترسی بر آنان خواهد بود و نه غمگین خواهند شد.

توضیح

وَاِذْ اَخَذْنَا مِيْثَاقَكُمْ وَرَفَعْنَا فَوْقَكُمُ الطُّوْرَۗ خُذُوْا مَآ اٰتَيْنٰكُمْ بِقُوَّةٍ وَّاذْكُرُوْا مَا فِيْهِ لَعَلَّكُمْ تَتَّقُوْنَ  ( البقرة: ٦٣ )

وَإِذْ
و هنگامي كه
أَخَذْنَا
گرفتيم
مِيثَٰقَكُمْ
پيمان (از) شما
وَرَفَعْنَا
و برافراشتيم
فَوْقَكُمُ
بر فراز شما
ٱلطُّورَ
كوه طور
خُذُوا۟
بگيريد
مَآ
آن چه
ءَاتَيْنَٰكُم
به شما داديم
بِقُوَّةٍ
با جديت
وَٱذْكُرُوا۟
و به ياد آوريد
مَا
آن چه
فِيهِ
در آن
لَعَلَّكُمْ
شايد (كه) شما
تَتَّقُونَ
پرهيزكار شويد

Wa iz akhaznaa meesaaqakum wa rafa'naa fawqakumut Toora khuzoo maaa aatainaakum biquwwatinw wazkuroo maa feehi la'allakum tattaqoon

و (به یاد آورید) زمانی را که از شما پیمان گرفتیم، و (کوه) طور را بالای سر شما بر افراشتیم، (و به شما گفتیم): «آنچه را به شما داده‌ایم، با قدرت بگیرید، و آنچه را در آن است یاد کنید، شاید پرهیزگار شوید».

توضیح

ثُمَّ تَوَلَّيْتُمْ مِّنْۢ بَعْدِ ذٰلِكَ فَلَوْلَا فَضْلُ اللّٰهِ عَلَيْكُمْ وَرَحْمَتُهٗ لَكُنْتُمْ مِّنَ الْخٰسِرِيْنَ  ( البقرة: ٦٤ )

ثُمَّ
سپس
تَوَلَّيْتُم
روي برگردانديد
مِّنۢ
از
بَعْدِ
بعد
ذَٰلِكَۖ
آن
فَلَوْلَا
پس اگر نبود
فَضْلُ
فضل
ٱللَّهِ
خداوند
عَلَيْكُمْ
بر شما
وَرَحْمَتُهُۥ
و مهرباني او
لَكُنتُم
قطعاً بوديد
مِّنَ
از
ٱلْخَٰسِرِينَ
زيانكاران

Summa tawallaitum mim ba'di zaalika falawlaa fadlul laahi 'alaikum wa rahmatuhoo lakuntum minal khaasireen

سپس شما بعد از این روی گرداندید، پس اگر فضل و رحمت الله بر شما نبود، از زیانکاران بودید.

توضیح

وَلَقَدْ عَلِمْتُمُ الَّذِيْنَ اعْتَدَوْا مِنْكُمْ فِى السَّبْتِ فَقُلْنَا لَهُمْ كُوْنُوْا قِرَدَةً خَاسِـِٕيْنَ  ( البقرة: ٦٥ )

وَلَقَدْ
و بي‌ترديد
عَلِمْتُمُ
دانستيد
ٱلَّذِينَ
كساني كه
ٱعْتَدَوْا۟
تجاوز كردند
مِنكُمْ
از شما
فِى
در
ٱلسَّبْتِ
شنبه
فَقُلْنَا
پس گفتيم
لَهُمْ
به آنان
كُونُوا۟
باشيد
قِرَدَةً
بوزينگان
خَٰسِـِٔينَ
رانده شده

Wa laqad 'alimtumul lazeena'-tadaw minkum fis Sabti faqulnaa lahum koonoo qiradatan khaasi'een

بی‌گمان شما از حال کسانی از شما که در روز شنبه نافرمانی و تجاوز کردند، آگاه شده‌اید، پس ما به آن‌ها گفتیم: «بوزینه‌های خوار و رانده شده باشید».

توضیح

فَجَعَلْنٰهَا نَكَالًا لِّمَا بَيْنَ يَدَيْهَا وَمَا خَلْفَهَا وَمَوْعِظَةً لِّلْمُتَّقِيْنَ  ( البقرة: ٦٦ )

فَجَعَلْنَٰهَا
پس قرار داديم آن را
نَكَٰلًا
عبرت
لِّمَا
براي آن چه
بَيْنَ
بين
يَدَيْهَا
دو دست آن
وَمَا
و آن چه
خَلْفَهَا
پشت سر آن
وَمَوْعِظَةً
و پند
لِّلْمُتَّقِينَ
براي پرهيزكاران

Faja'alnaahaa nakaalal limaa baina yadihaa wa maa khalfahaa wa maw'izatal lilmuttaqeen

پس ما این (کیفر) را عبرتی برای مردم آن زمان و نسل‌های بعد از آنان، و پند و اندرزی برای پرهیزگاران قرار دادیم.

توضیح

وَاِذْ قَالَ مُوْسٰى لِقَوْمِهٖٓ اِنَّ اللّٰهَ يَأْمُرُكُمْ اَنْ تَذْبَحُوْا بَقَرَةً ۗ قَالُوْٓا اَتَتَّخِذُنَا هُزُوًا ۗ قَالَ اَعُوْذُ بِاللّٰهِ اَنْ اَكُوْنَ مِنَ الْجٰهِلِيْنَ   ( البقرة: ٦٧ )

وَإِذْ
و هنگامي كه
قَالَ
گفت
مُوسَىٰ
موسي
لِقَوْمِهِۦٓ
به قومش
إِنَّ
همانا
ٱللَّهَ
خداوند
يَأْمُرُكُمْ
فرمان مي‌دهد شما را
أَن
كه
تَذْبَحُوا۟
سر بِبُريد
بَقَرَةًۖ
گاوي
قَالُوٓا۟
گفتند
أَتَتَّخِذُنَا
آيا مي‌گيري ما را
هُزُوًاۖ
ريشخند
قَالَ
گفت
أَعُوذُ
پناه مي‌برم
بِٱللَّهِ
به خداوند
أَنْ
كه
أَكُونَ
باشم
مِنَ
از
ٱلْجَٰهِلِينَ
نادانان

Wa iz qaala Moosaa liqawmiheee innal laaha yaamurukum an tazbahoo baqaratan qaalooo atattakhizunna huzuwan qaala a'oozu billaahi an akoona minal jaahileen

و (به یاد آورید) زمانی را که موسی به قوم خود گفت: «الله به شما دستور می‌دهد که گاوی را ذبح کنید» گفتند: «آیا ما را مسخره می‌کنی؟» (موسی) گفت: «به الله پناه می‌برم از اینکه از نادانان باشم».

توضیح

قَالُوا ادْعُ لَنَا رَبَّكَ يُبَيِّنْ لَّنَا مَا هِيَ ۗ قَالَ اِنَّهٗ يَقُوْلُ اِنَّهَا بَقَرَةٌ لَّا فَارِضٌ وَّلَا بِكْرٌۗ عَوَانٌۢ بَيْنَ ذٰلِكَ ۗ فَافْعَلُوْا مَا تُؤْمَرُوْنَ   ( البقرة: ٦٨ )

قَالُوا۟
گفتند
ٱدْعُ
بخواه
لَنَا
براي ما
رَبَّكَ
پروردگارت
يُبَيِّن
كه روشن كند
لَّنَا
براي ما
مَا
چيست
هِىَۚ
آن
قَالَ
گفت
إِنَّهُۥ
همانا او
يَقُولُ
مي‌گويد
إِنَّهَا
همانا آن
بَقَرَةٌ
گاوي
لَّا
نه
فَارِضٌ
پير
وَلَا
و نه
بِكْرٌ
جوان
عَوَانٌۢ
ميانسالي
بَيْنَ
بين
ذَٰلِكَۖ
آن
فَٱفْعَلُوا۟
پس انجام دهيد
مَا
آن چه
تُؤْمَرُونَ
امر شده‌ايد

Qaalud-'u lanaa rabbaka yubaiyil lanaa maa hee; qaala innahoo yaqoolu innahaa baqaratul laa faaridunw wa laa bikrun 'awaanum baina zaalika faf'aloo maa tu'maroon

گفتند: «از الله خود بخواه که برای ما روشن کند که آن چگونه (گاوی) است؟» (موسی) گفت: (الله) می‌فرماید: «آن گاوی است که نه پیر و نه جوان، بلکه میان سالی بین این دو باشد، پس آنچه به شما دستور داده شده است؛ انجام دهید».

توضیح

قَالُوا ادْعُ لَنَا رَبَّكَ يُبَيِّنْ لَّنَا مَا لَوْنُهَا ۗ قَالَ اِنَّهٗ يَقُوْلُ اِنَّهَا بَقَرَةٌ صَفْرَاۤءُ فَاقِعٌ لَّوْنُهَا تَسُرُّ النّٰظِرِيْنَ  ( البقرة: ٦٩ )

قَالُوا۟
گفتند
ٱدْعُ
بخواه
لَنَا
براي ما
رَبَّكَ
پروردگارت
يُبَيِّن
كه روشن كند
لَّنَا
براي ما
مَا
چيست
لَوْنُهَاۚ
رنگ آن
قَالَ
گفت
إِنَّهُۥ
همانا او
يَقُولُ
مي‌گويد
إِنَّهَا
همانا آن
بَقَرَةٌ
گاوي
صَفْرَآءُ
زرد
فَاقِعٌ
خالص
لَّوْنُهَا
رنگ آن
تَسُرُّ
شاد مي‌كند
ٱلنَّٰظِرِينَ
بينندگان

Qaalud-'u lanaa rabaaka yubaiyil lanaa maa lawnuhaa; qaala innahoo yaqoolu innahaa baqaratun safraaa'u faqi'ul lawnuhaa tasurrunnaazireen

گفتند: «از پروردگارت بخواه تا برای ما روشن سازد، رنگ آن چگونه است؟» (موسی) گفت: (الله) می‌فرماید: «آن گاو زرد پر رنگی است که بینندگان را شاد می‌کند».

توضیح

قَالُوا ادْعُ لَنَا رَبَّكَ يُبَيِّنْ لَّنَا مَا هِيَۙ اِنَّ الْبَقَرَ تَشٰبَهَ عَلَيْنَاۗ وَاِنَّآ اِنْ شَاۤءَ اللّٰهُ لَمُهْتَدُوْنَ  ( البقرة: ٧٠ )

قَالُوا۟
گفتند
ٱدْعُ
بخواه
لَنَا
براي ما
رَبَّكَ
آن گاو
يُبَيِّن
مشتبه شده است
لَّنَا
بر ما
مَا
و همانا ما
هِىَ
اگر
إِنَّ
بخواهد
ٱلْبَقَرَ
خداوند
تَشَٰبَهَ
قطعاً هدايت يافتگان
عَلَيْنَا
پروردگارت
وَإِنَّآ
كه روشن كند
إِن
براي ما
شَآءَ
چيست
ٱللَّهُ
آن
لَمُهْتَدُونَ
همانا

Qaalud-'u lanaa rabbaka yubaiyil lanaa maa hiya innal baqara tashaabaha 'alainaa wa innaaa in shaaa'al laahu lamuhtadoon

گفتند: «از پروردگارت بخواه تا برای ما روشن سازد که آن چگونه (گاوی) است؟ براستی این گاو بر ما مشتبه شده، و اگر الله بخواهد ما هدایت خواهیم شد».

توضیح