Skip to main content

وَاِذْ وٰعَدْنَا مُوْسٰىٓ اَرْبَعِيْنَ لَيْلَةً ثُمَّ اتَّخَذْتُمُ الْعِجْلَ مِنْۢ بَعْدِهٖ وَاَنْتُمْ ظٰلِمُوْنَ  ( البقرة: ٥١ )

وَإِذْ
و هنگامي كه
وَٰعَدْنَا
وعده گذاشتيم با
مُوسَىٰٓ
موسي
أَرْبَعِينَ
چهل
لَيْلَةً
شب
ثُمَّ
سپس
ٱتَّخَذْتُمُ
گرفتيد
ٱلْعِجْلَ
گوساله
مِنۢ
از
بَعْدِهِۦ
بعد او
وَأَنتُمْ
در حالي كه شما
ظَٰلِمُونَ
ستمكاران

Wa iz waa'adnaa Moosaaa arba'eena lailatan summattakhaztumul 'ijla mim ba'dihee wa antum zaalimoon

و (به یاد آورید) هنگامی را که با موسی چهل شب وعده گذاردیم، آنگاه شما بعد از او گوساله را (به پرستش) گرفتید، در حالی‌که ستمکار بودید.

توضیح

ثُمَّ عَفَوْنَا عَنْكُمْ مِّنْۢ بَعْدِ ذٰلِكَ لَعَلَّكُمْ تَشْكُرُوْنَ  ( البقرة: ٥٢ )

ثُمَّ
سپس
عَفَوْنَا
درگذشتيم
عَنكُم
از شما
مِّنۢ
از
بَعْدِ
بعد
ذَٰلِكَ
آن
لَعَلَّكُمْ
شايد (كه) شما
تَشْكُرُونَ
سپاس گزاري كنيد

Summa 'afawnaa 'ankum mim ba'di zaalika la'allakum tashkuroon

سپس شما را بعد از آن بخشیدیم، شاید سپاسگزاری کنید.

توضیح

وَاِذْ اٰتَيْنَا مُوْسَى الْكِتٰبَ وَالْفُرْقَانَ لَعَلَّكُمْ تَهْتَدُوْنَ  ( البقرة: ٥٣ )

وَإِذْ
و هنگامي كه
ءَاتَيْنَا
داديم
مُوسَى
موسي
ٱلْكِتَٰبَ
كتاب
وَٱلْفُرْقَانَ
و فرقان
لَعَلَّكُمْ
شايد كه شما
تَهْتَدُونَ
هدايت يابيد

Wa iz aatainaa Moosal kitaaba wal Furqaana la'allakum tahtadoon

و (نیز به یاد آورید) هنگامی را که به موسی کتاب (تورات) و فرقان (معجزه‌های جداکننده میان حق و باطل) را عطا کردیم، تا اینکه هدایت شوید.

توضیح

وَاِذْ قَالَ مُوْسٰى لِقَوْمِهٖ يٰقَوْمِ اِنَّكُمْ ظَلَمْتُمْ اَنْفُسَكُمْ بِاتِّخَاذِكُمُ الْعِجْلَ فَتُوْبُوْٓا اِلٰى بَارِىِٕكُمْ فَاقْتُلُوْٓا اَنْفُسَكُمْۗ ذٰلِكُمْ خَيْرٌ لَّكُمْ عِنْدَ بَارِىِٕكُمْۗ فَتَابَ عَلَيْكُمْ ۗ اِنَّهٗ هُوَ التَّوَّابُ الرَّحِيْمُ   ( البقرة: ٥٤ )

وَإِذْ
و هنگامي كه
قَالَ
گفت
مُوسَىٰ
موسي
لِقَوْمِهِۦ
به قومش
يَٰقَوْمِ
قوم من
إِنَّكُمْ
همانا شما
ظَلَمْتُمْ
ستم كرديد
أَنفُسَكُم
خودتان
بِٱتِّخَاذِكُمُ
به گرفتن
ٱلْعِجْلَ
گوساله
فَتُوبُوٓا۟
پس توبه كنيد
إِلَىٰ
به سوي
بَارِئِكُمْ
آفريدگارتان
فَٱقْتُلُوٓا۟
پس بكشيد
أَنفُسَكُمْ
خودتان
ذَٰلِكُمْ
آن (براي) شما
خَيْرٌ
بهتر
لَّكُمْ
براي شما
عِندَ
نزد
بَارِئِكُمْ
آفريدگارتان
فَتَابَ
پس بخشود
عَلَيْكُمْۚ
بر شما
إِنَّهُۥ
همانا او
هُوَ
او
ٱلتَّوَّابُ
توبه پذير
ٱلرَّحِيمُ
مهربان

Wa iz qaala Moosaa liqawmihee yaa qawmi innakum zalamtum anfusakum bittikhaa zikumul 'ijla fatoobooo ilaa Baari'ikum faqtulooo anfusakum zaalikum khairul lakum 'inda Baari'ikum fataaba 'alaikum; innahoo Huwat Tawwaabur Raheem

و (به یاد آورید) زمانی را که موسی به قوم خود گفت: «ای قوم من! شما با (به پرستش) گرفتن گوساله به خود ستم کرده‌اید، پس به‌سوی آفریدگار خود باز گردید و توبه کنید، و خود را (همدیگر را) بکشید، این کار برای شما در پیشگاه پروردگارتان بهتر است». آنگاه الله توبه شما را پذیرفت، زیرا که او توبه‌پذیر مهربان است.

توضیح

وَاِذْ قُلْتُمْ يٰمُوْسٰى لَنْ نُّؤْمِنَ لَكَ حَتّٰى نَرَى اللّٰهَ جَهْرَةً فَاَخَذَتْكُمُ الصّٰعِقَةُ وَاَنْتُمْ تَنْظُرُوْنَ  ( البقرة: ٥٥ )

وَإِذْ
و هنگامي كه
قُلْتُمْ
گفتيد
يَٰمُوسَىٰ
موسي
لَن
هرگز ايمان نياوريم
نُّؤْمِنَ
هرگز ايمان نياوريم
لَكَ
به تو
حَتَّىٰ
تا اين كه
نَرَى
ببينيم
ٱللَّهَ
خداوند
جَهْرَةً
آشكارا
فَأَخَذَتْكُمُ
پس گرفت شما را
ٱلصَّٰعِقَةُ
صاعقه
وَأَنتُمْ
در حالي كه شما
تَنظُرُونَ
تماشا مي‌كرديد

Wa iz qultum yaa Moosaa lan nu'mina laka hattaa naral laaha jahratan fa akhazat kumus saa'iqatu wa antum tanzuroon

و (به یاد آورید) هنگامی را که گفتید: «ای موسی! ما هرگز به تو ایمان نمی‌آوریم، مگر اینکه الله را آشکارا ببینیم». پس صاعقه شما را گرفت، در حالی‌که می‌نگریستید.

توضیح

ثُمَّ بَعَثْنٰكُمْ مِّنْۢ بَعْدِ مَوْتِكُمْ لَعَلَّكُمْ تَشْكُرُوْنَ  ( البقرة: ٥٦ )

ثُمَّ
سپس
بَعَثْنَٰكُم
برانگيختيم شما را
مِّنۢ
از
بَعْدِ
بعد
مَوْتِكُمْ
مرگتان
لَعَلَّكُمْ
شايد كه شما
تَشْكُرُونَ
سپاس گزاري كنيد

Summa ba'asnaakum mim ba'di mawtikum la'allakum tashkuroon

سپس شما را پس از مردن‌تان بر انگیختیم، شاید سپاسگزاری کنید.

توضیح

وَظَلَّلْنَا عَلَيْكُمُ الْغَمَامَ وَاَنْزَلْنَا عَلَيْكُمُ الْمَنَّ وَالسَّلْوٰى ۗ كُلُوْا مِنْ طَيِّبٰتِ مَا رَزَقْنٰكُمْ ۗ وَمَا ظَلَمُوْنَا وَلٰكِنْ كَانُوْٓا اَنْفُسَهُمْ يَظْلِمُوْنَ  ( البقرة: ٥٧ )

وَظَلَّلْنَا
و سايه انداختيم
عَلَيْكُمُ
بر شما
ٱلْغَمَامَ
ابر
وَأَنزَلْنَا
و فرو فرستاديم
عَلَيْكُمُ
بر شما
ٱلْمَنَّ
گزانگبين
وَٱلسَّلْوَىٰۖ
و بلدرچين
كُلُوا۟
بخوريد
مِن
از
طَيِّبَٰتِ
(نعمت‌هاي) پاكيزه
مَا
آن چه
رَزَقْنَٰكُمْۖ
روزي داديم به شما
وَمَا
و بر ما ستم نكردند
ظَلَمُونَا
و بر ما ستم نكردند
وَلَٰكِن
بلكه
كَانُوٓا۟
خودشان
أَنفُسَهُمْ
خودشان
يَظْلِمُونَ
ستم مي‌كردند

Wa zallalnaa 'alaikumul ghamaama wa anzalnaa 'alaikumul Manna was Salwaa kuloo min taiyibaati maa razaqnaakum wa maa zalamoonaa wa laakin kaanooo anfusahum yazlimoon

و ابر را بر شما سایبان قرار دادیم، و «من» (ترنجبین) و «سلوی» (بلدرچین) را بر شما فرو فرستادیم، (و گفتیم): «از پاکیزه‌هایی که به شما روزی داده‌ایم؛ بخورید» (ولی شما کفر ورزیدید). آن‌ها به ما ستم نکردند؛ بلکه به خود ستم می‌نمودند.

توضیح

وَاِذْ قُلْنَا ادْخُلُوْا هٰذِهِ الْقَرْيَةَ فَكُلُوْا مِنْهَا حَيْثُ شِئْتُمْ رَغَدًا وَّادْخُلُوا الْبَابَ سُجَّدًا وَّقُوْلُوْا حِطَّةٌ نَّغْفِرْ لَكُمْ خَطٰيٰكُمْ ۗ وَسَنَزِيْدُ الْمُحْسِنِيْنَ   ( البقرة: ٥٨ )

وَإِذْ
و هنگامي كه
قُلْنَا
گفتيم
ٱدْخُلُوا۟
وارد شويد
هَٰذِهِ
ين
ٱلْقَرْيَةَ
شهر
فَكُلُوا۟
پس بخوريد
مِنْهَا
از آن
حَيْثُ
هر جا
شِئْتُمْ
خواستيد
رَغَدًا
به خوشي و فراواني
وَٱدْخُلُوا۟
و وارد شويد
ٱلْبَابَ
درب
سُجَّدًا
سجده كنان
وَقُولُوا۟
و بگوييد
حِطَّةٌ
گناهان ما را بريز
نَّغْفِرْ
تا ببخشاييم
لَكُمْ
براي شما
خَطَٰيَٰكُمْۚ
خطاهايتان
وَسَنَزِيدُ
و خواهيم افزود
ٱلْمُحْسِنِينَ
نيكوكاران

Wa iz qulnad khuloo haazihil qaryata fakuloo minhaa haisu shi'tum raghadanw wadkhulul baaba sujjadanw wa qooloo hittatun naghfir lakum khataayaakum; wa sanazeedul muhsineen

و (به یاد آورید) هنگامی را که گفتیم: «به این شهر (= بیت‌المقدس) وارد شوید، و از نعمت‌های آن از هر جا که می‌خواهید به فراوانی بخورید، و با خشوع و فروتنی به دروازه در آیید و بگویید: «خواسته ما آمرزش گناهان است» تا گناهان شما را ببخشیم، و به نیکو کاران فزون‌تر می‌بخشیم».

توضیح

فَبَدَّلَ الَّذِيْنَ ظَلَمُوْا قَوْلًا غَيْرَ الَّذِيْ قِيْلَ لَهُمْ فَاَنْزَلْنَا عَلَى الَّذِيْنَ ظَلَمُوْا رِجْزًا مِّنَ السَّمَاۤءِ بِمَا كَانُوْا يَفْسُقُوْنَ ࣖ  ( البقرة: ٥٩ )

فَبَدَّلَ
پس تغيير دادند
ٱلَّذِينَ
كساني كه
ظَلَمُوا۟
ستم كردند
قَوْلًا
سخني
غَيْرَ
غير
ٱلَّذِى
آن چه
قِيلَ
گفته شد
لَهُمْ
براي ايشان
فَأَنزَلْنَا
پس فرو فرستاديم
عَلَى
بر
ٱلَّذِينَ
كساني كه
ظَلَمُوا۟
ستم كردند
رِجْزًا
عذابي
مِّنَ
از
ٱلسَّمَآءِ
آسمان
بِمَا
به آن چه
كَانُوا۟
نافرماني كردند
يَفْسُقُونَ
نافرماني كردند

Fabaddalal lazeena zalamoo qawlan ghairal lazee qeela lahum fa anzalnaa 'alal lazeena zalamoo rijzam minas samaaa'i bimaa kaanoo yafsuqoon

آنگاه ستمگران این سخن را که به آن‌ها گفته شده بود، تغییر دادند (و به جای آن کلمۀ مسخره‌آمیزی گفتند) لذا بر ستمگران در برابر این نافرمانی‌شان، عذابی از آسمان نازل کردیم. [رسول الله صلی الله علیه و سلم فرمودند: «به بنی اسرائیل گفته شد: آنگاه آنان با نشیمنگاه‌هایشان خزیدند و عقب عقب وارد شدند، و به جای (حِطَّةٌ) (گناهان ما را ببخش) گفتند: (حِنّطَةٌ) حَبَّةٌ فَي شَعْرَةٍ، دانه‌ای در جو». (صحیح بخاری: 4479)]

توضیح

۞ وَاِذِ اسْتَسْقٰى مُوْسٰى لِقَوْمِهٖ فَقُلْنَا اضْرِبْ بِّعَصَاكَ الْحَجَرَۗ فَانْفَجَرَتْ مِنْهُ اثْنَتَا عَشْرَةَ عَيْنًا ۗ قَدْ عَلِمَ كُلُّ اُنَاسٍ مَّشْرَبَهُمْ ۗ كُلُوْا وَاشْرَبُوْا مِنْ رِّزْقِ اللّٰهِ وَلَا تَعْثَوْا فِى الْاَرْضِ مُفْسِدِيْنَ  ( البقرة: ٦٠ )

وَإِذِ
و هنگامي كه
ٱسْتَسْقَىٰ
درخواست آب كرد
مُوسَىٰ
موسي
لِقَوْمِهِۦ
براي قومش
فَقُلْنَا
پس گفتيم
ٱضْرِب
بزن
بِّعَصَاكَ
با عصاي خود
ٱلْحَجَرَۖ
(آن) سنگ
فَٱنفَجَرَتْ
پس جوشيد
مِنْهُ
از آن
ٱثْنَتَا
دوازده
عَشْرَةَ
دوازده
عَيْنًاۖ
چشمه
قَدْ
البته
عَلِمَ
شناخت
كُلُّ
هر
أُنَاسٍ
گروهي
مَّشْرَبَهُمْۖ
آبشخورشان
كُلُوا۟
بخوريد
وَٱشْرَبُوا۟
و بياشاميد
مِن
از
رِّزْقِ
روزي
ٱللَّهِ
خداوند
وَلَا
و فساد نکنید
تَعْثَوْا۟
و فساد نکنید
فِى
در
ٱلْأَرْضِ
زمين
مُفْسِدِينَ
تبھکارانہ

Wa izis tasqaa Moosaa liqawmihee faqulnad rib bi'asaakal hajara fanfajarat minhusnataaa 'ashrata 'aynan qad 'alima kullu unaasim mash rabahum kuloo washraboo mir rizqil laahi wa laa ta'saw fil ardi mufsideen

و (به یاد آورید) هنگامی را که موسی برای قوم خویش، آب خواست، پس گفتیم: «عصای خود را بر سنگ بزن» آنگاه دوازده چشمۀ آب از آن جوشید، و هر گروهی آبشخور خود را دانست، (و گفتیم): «از روزی الله بخورید و بیاشامید، و در زمین به تباهی مکوشید».

توضیح